BIP - Starostwa Powiatowego w Łomży

Biuletyn Informacji Publicznej

Sprawozdanie z działalnośći PCPR w Łomży za 2004r.









SPRAWOZDANIE

Z DZIAŁALNOŚCI POWIATOWEGO
CENTRUM POMOCY RODZINIE
W ŁOMŻY
ZA ROK 2004











Łomża, kwiecień 2005 rok

I. Zagadnienia wstępne

W powiecie łomżyńskim pomoc społeczna realizowana jest przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Łomży oraz przez 9 gminnych ośrodków pomocy społecznej. Z informacji tych ośrodków wynika, że ze świadczeń pomocy społecznej w 2004r. skorzystało 2259 rodzin, w których zamieszkiwało 10160 osób.. Powody, z których osoby /rodziny/ korzystały z pomocy społecznej były różne, np.: ubóstwo, bezrobocie, potrzeba ochrony macierzyństwa, niepełnosprawność, długotrwała choroba, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, wielodzietność, itd. Udzielono im wsparcia głównie w formie: zasiłków stałych wyrównawczych, zasiłków z tytułu ochrony macierzyństwa. Wydatkowano na powyższą pomoc 2.147.892 zł., w tym kwotę 607284 zł. przeznaczono na realizację zadań zleconych gminie, co stanowiło tj. 28% ogółu zadań pomocy społecznej realizowanych przez gminne ośrodki pomocy społecznej w powiecie. Natomiast na zadania własne gminy wydatkowały kwotę 1.540.608 zł., tj. 72% ogółu środków wykorzystanych w 2004r., z tego kwotę 532909 zł. na dożywianie 1822 dzieci w szkołach, kwotę 737814 zł. na zasiłki okresowe dla 834 rodzin. Gminy udzielały również pomocy na zasiłki celowe na zakup opału na zimę, sprawienie pogrzebu. Nie realizowały takiej formy pomocy jak usługi opiekuńcze, jak też nie dysponowały funduszami na pomoc kombatantom (sytuacja taka występuje od 2000r).
Należy nadmienić, iż wprowadzenie świadczeń rodzinnych, zmiana ustawy o pomocy społecznej w 2004r., a także nadal zmniejszające się środki finansowe, ukształtowały obecnie inną niż w latach ubiegłych strukturę świadczeniobiorców. Gminy w poprzednich latach w 90% realizowały zadania zlecone finansowane głównie z budżetu państwa. Z chwilą zmiany ustawy o pomocy społecznej realizują je zaledwie w 28%. Większość zadań zleconych przekazano innym podmiotom do realizacji.
Analiza sprawozdań ośrodków pomocy społecznej wykazuje między innymi, że głównymi przyczynami przyznawania pomocy w 2004r., były: bezrobocie – 738 rodzin z 3297 osobami, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego – 600 rodzin z 3000 osobami w rodzinie (przeważnie rodziny wielodzietne), ubóstwo –496 rodzin z 2238 osobami.
Należy zauważyć, że skala bezrobocia, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, ubóstwa w naszym powiecie nie maleje, ale utrzymuje się na tym samym poziomie od wielu lat. Biorąc pod uwagę wzrost bezrobocia, coraz mniejsze środki przeznaczane na finansowanie zadań pomocy społecznej – problem ubóstwa jeszcze bardziej pogłębi się.

II. Zakres i formy pomocy rodzinom zastępczym.


W 2004 r. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Łomży obejmowało opieką 29 rodzin zastępczych wychowujących 48 dzieci oraz 13 pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych.
W roku sprawozdawczym pracownicy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Łomży przeprowadzili 120 wywiadów środowiskowych w miejscu zamieszkania swoich podopiecznych , kierownik zaś wydał ogółem 133 decyzje administracyjne w kwestii pomocy dziecku i rodzinie. Odwołań i skarg nie było.
W ubiegłym roku na świadczenia pieniężne dla rodzin zastępczych Rada Powiatu uchwaliła plan (po zmianach) w wysokości 388.018 zł . Z tego kwotę 31.668 zł. zrefundowały inne powiaty za swoje dzieci umieszczone w naszych rodzinach zastępczych (powiat zambrowski, ostrołęcki i miasto Łomża). Wszystkie środki finansowe zostały wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem. I tak:
1. Na częściowe pokrycie kosztów utrzymania 48 dzieci z 29 rodzin zastępczych wydatkowano łącznie kwotę 310.659 zł. Rodziny zastępcze otrzymywały pomoc pieniężną w wysokości : 40%, 60% i 80% liczone od tzw. „ podstawy” wynoszącej od czerwca 2002 r. 1621 zł. Naliczając przysługującą pomoc pieniężną brano pod uwagę: wiek dziecka, stopień rozwoju, stan zdrowia dziecka , stopień niedostosowania społecznego. Rodzina zastępcza niespokrewniona z dzieckiem otrzymywała dodatkowo na każde umieszczone dziecko 10% „podstawy” z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i jego wychowania.
Od kwoty pomocy pieniężnej przysługującej rodzinie zastępczej była odliczana ½ dochodu dziecka, którymi były : alimenty, renty rodzinne, zasiłki pielęgnacyjne.
W roku sprawozdawczym 4 dzieci odeszło z rodzin zastępczych , w tym : 1 do adopcji, 2 do rodziny biologicznej i 1 zmieniło miejsce zamieszkania.
W 2004 r. na mocy orzeczenia sądu przybyło 9 nowych rodzin zastępczych z 18 dzieci ( w porównaniu do roku 2003 był to dwukrotny wzrost).
W rezultacie na dzień 31 grudnia 2004 r. było 28 rodzin zastępczych z 44 dzieci.
2. W 2004 r. udzielono także jednorazowej pomocy pieniężnej 3 rodzinom zastępczym w związku z przyjęciem 8 dzieci. Wydano na ten cel ogółem 4965 zł., w tym 810 zł. – to środki zrefundowane przez Miasto Łomża
3. Miesięczną pomocą z tytułu kontynuowania nauki w 2004 r. objętych było 13 pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych. Na w/w pomoc wydano ogółem kwotę 67.894 zł . Świadczenie to wynosiło 486,30 zł miesięcznie.
Warunkiem uzyskania pomocy na kontynuowanie nauki i usamodzielnienie było zobowiązanie się wychowanków do realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia, opracowanego wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, zatwierdzonym przez dyrektora PCPR w Łomży. W roku ubiegłym opracowano 5 takich programów, gdzie opiekunem usamodzielnienia 5 wychowanków ( 2 osoby z rodzin zastępczych i 3 osoby z Domu Dziecka w Łomży) ustanowiono pracownika socjalnego PCPR w Łomży. Ogółem w 2004 r. kontynuowano realizację 23 programów usamodzielnienia. Pomoc opiekuna usamodzielnienia polegała na codziennym wsparciu wychowanków w rozwiązywaniu ich trudniejszych problemów w szkole (pomoc w pisaniu podań o zwolnienie z czesnego, akademika, kserowanie pomocy naukowych, nauczanie korzystania z pomocy naukowych w internecie itp.), a także pomoc w znalezieniu stancji, pomoc w pisaniu podań do wójtów i burmistrzów o pozyskanie mieszkania.
W roku sprawozdawczym skreślono z naszej ewidencji 2 pełnoletnich wychowanków, ponieważ jeden ukończył 25 rok życia, a druga wychowanka przestała kontynuować naukę. W grudniu ub. r. jedna wychowanka z rodziny zastępczej, która założyła już własną rodzinę otrzymała mieszkanie z zasobów powiatu łomżyńskiego w Marianowie.
W ubiegłym roku nie zabrakło środków finansowych na pomoc rodzinom zastępczym. Plan wykonano w 100%.

III. Pomoc wychowankom opuszczającym placówki opiekuńczo-wychowawcze.

W 2004 r. Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Łomży wydał ogółem 30 decyzji administracyjnych- poprzedzonych wywiadami środowiskowymi- w kwestii pomocy wychowankom placówek opiekuńczo- wychowawczych. W grudniu 2004 r. jedna wychowanka z placówki odwołała się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łomży od decyzji Kierownika PCPR w Łomży przyznającej pomoc na zagospodarowanie ( w formie rzeczowej) na kwotę 1161 zł. Powodem odwołania była, jej zdaniem, niska kwota w/w pomocy. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łomży zwróciło decyzję do ponownego rozpatrzenia w 2005 r. z sugestią zwiększenia pomocy. Skarg nie było.


Na realizację zadań z zakresu placówek opiekuńczo – wychowawczych plan wydatków po zmianach wyniósł 63.898 zł. Wszystkie środki zostały wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem. I tak:
1. Na miesięczną pomoc z tytułu kontynuowania nauki przez pełnoletnich wychowanków placówek opiekuńczo – wychowawczych wydano ogółem 41.181 zł. Świadczeniem tym objętych było 9 wychowanków pochodzących z terenu powiatu łomżyńskiego.
2. W 2004 r. 6 wychowanków otrzymało pomoc na usamodzielnienie, z tego 3 wychowanków pomoc pieniężną w ogólnej kwocie 14.589 zł. oraz 6 osób pomoc na zagospodarowanie – w formie rzeczowej na ogólną kwotę 8.128zł.


Należy podkreślić, że pomoc wychowankom opuszczającym rodziny zastępcze i placówki opiekuńczo – wychowawcze nie powinna ograniczać się tylko do świadczeń pieniężnych i rzeczowych.
Ustawa o pomocy społecznej nakłada na powiat zadanie zapewnienia wychowankom mieszkań i zatrudnienia. W okresie funkcjonowania Centrum udało się pozyskać 2 mieszkania z zasobów Powiatu Łomżyńskiego. Większość wychowanków wynajmuje stancje, za które samo „odstępne” waha się w granicach 250 – 350 zł. Aktualnie 4 pełnoletnie wychowanki z powiatu łomżyńskiego mieszkają w „ mieszkaniach usamodzielnienia”, w tym 3 na terenie Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Łomży i 1 w samodzielnym mieszkaniu na terenie miasta Łomży będącego własnością placówki. Koszt utrzymania naszych wychowanków tam mieszkających jest wysoki. Powiat opłaca ok. 1. 947,70 zł miesięcznie za 1 mieszkańca. Mając na względzie zmniejszenie kosztów w tym zakresie, w kwietniu br. Zarząd powiatu łomżyńskiego podjął decyzję o utworzeniu mieszkania chronionego w Marianowie dla pełnoletnich wychowanków placówek opiekuńczo- wychowawczych i rodzin zastępczych. Będzie to pierwsze tego typu mieszkanie na terenie naszego powiatu. Planuje się, że jeszcze pod koniec maja zamieszka tam 4 nasze wychowanki.
Ze wszystkimi rodzinami zastępczymi i wychowankami rodzin zastępczych oraz placówek opiekuńczo – wychowawczych pracownicy PCPR w Łomży prowadzą szeroko pojętą pracę socjalną i poradnictwo specjalistyczne.
Podkreślić także należy, że Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Łomży jako jedyne w woj. podlaskim wdrożyło w 2004 r. informatyczny system „Pomost” do przekazywania wojewodzie w wersji elektronicznej sprawozdań z zakresu udzielonej pomocy rodzinom zastępczym i wychowankom placówek opiekuńczo- wychowawczych. Zgodność przekazywanych danych w w/w systemie wyniosła za ubiegły rok 100%, co jest niewątpliwie dużym osiągnięciem.

IV. Pomoc instytucjonalna

Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego / Dz. U. Nr 203 poz. 1966 / wprowadziła nowe zasady kierowania do domów pomocy społecznej po 1 stycznia 2004 r. Decyzję kierującą do dps wydaje gmina, z której pochodzi osoba zainteresowana. Powiat, na terenie którego jest dom wydaje decyzję o umieszczeniu w sytuacji, gdy okres oczekiwania na miejsce jest krótszy niż 3 miesiące. Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej osób skierowanych w br. na nowych zasadach wnoszą : osoba umieszczona w wysokości 70% swojego dochodu, małżonek i dzieci, jednakże tylko wówczas, jeżeli ich sytuacja dochodowa odpowiada kryteriom określonym w ustawie . Różnicę między średnim kosztem utrzymania w danym domu pomocy społecznej, a opłatami wnoszonymi przez osoby zobowiązane pokrywa gmina, która skierowała swojego mieszkańca do domu pomocy społecznej. Przykładowo miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w domu pomocy społecznej przedstawia poniższa tabela:
Lp. Nazwa jednostki Typ domu pomocy społecznej Koszt utrzymania
w 2004 r.
1.Dom Pomocy Społecznej pw. św. Franciszka z Asyżu
w Tykocinie dla kobiet przewlekle psychicznie chorych 1.664 zł
2. Dom Pomocy Społecznej PKPS w Łomży, ul. Sikorskiego 222 dla osób w podeszłym wieku 1.747 zł
3. Dom Pomocy Społecznej w Choroszczy , p. białostocki dla osób przewlekle psychicznie chorych 1.828 zł
4. Dom Pomocy Społecznej w Uhowie, p. białostocki dla osób przewlekle somatycznie chorych 1.592 zł
5. Dom Pomocy Społecznej w Łaźniach , p. białostocki dla osób w podeszłym wieku 2.042 zł
6. Dom Pomocy Społecznej w Białymstoku, ul. Baranowicka dla osób przewlekle somatycznie chorych 3.081 zł
7. Dom Pomocy Społecznej „ Kalina” w Suwałkach dla osób przewlekle somatycznie chorych 1.632 zł

W roku ubiegłym w związku z niekorzystną zmianą przepisów co do odpłatności – gminy z terenu naszego powiatu nie kierowały swoich mieszkańców do tych placówek.
W 2004 r. Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Łomży wydał ogółem 83 decyzje administracyjne w sprawach domów pomocy społecznej , przede wszystkim dotyczących weryfikacji odpłatności w związku ze zmianą przepisów od 1 maja 2004 r. Odwołań i skarg nie było.

V. W zakresie realizacji zadań dotyczących rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych

Podstawą działania jest ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych oraz Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych przyjęty Uchwałą Nr IV/28/03 Rady Powiatu Łomżyńskiego z dnia 31 marca 2003 r.

Podstawowe informacje dotyczące osób niepełnosprawnych
na terenie powiatu łomżyńskiego w 2004 roku.

Lp.Wyszczególnienie Liczba
1 Ludność ogółem 50 928
Osoby niepełnosprawne
2 - ogółem 6 449
3 -mężczyźni 3 025
4 -kobiety 3 224
5 -dzieci w wieku do lat 16 200
Osoby niepełnosprawne pracujące
6 -ogółem 1 288
7 -w zakładach pracy chronionej 16
8 -w zakładach aktywności zawodowej -
9 -na otwartym rynku pracy 984
10 -prowadzących działalność gospodarczą lub rolniczą 704
11 Osoby niepełnosprawne bezrobotne 74
12 Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy 68
Osoby niepełnosprawne w wieku 16 lat i więcej
13 -ogółem 6 249
14 -ze znacznym stopniem niepełnosprawności 1439
15 -z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności 1833
16 -z lekkim stopniem niepełnosprawności 1413
Instytucje wsparcia
17 Ośrodki pomocy społecznej 9
18 Domy pomocy społecznej 2
19 Domy środowiskowego wsparcia -
20 Organizacje pozarządowe działające na rzecz osób niepełnosprawnych 17


Realizacji w/w. celów PCPR dokonuje m.in. ze Środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Podział środków przypadających samorządom powiatowym dokonany został na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 maja 2003 r. w sprawie algorytmu przykazywania środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych samorządom wojewódzkim i powiatowym (Dz. U. Nr 88, poz. 808).
W piśmie Prezesa Zarządu PFRON z dnia 11 lutego 2004 roku Nr WF/192 w/04 otrzymaliśmy informacje o wysokości środków dla Powiatu Łomżyńskiego w wysokości 640 679 zł. Wydzielone zostały środki na zobowiązania dotyczące wynagrodzeń wynikających z podpisanych umów w latach ubiegłych i działanie warsztatów terapii zajęciowej.
Na podstawie otrzymanego limitu dokonano szczegółowego podziału środków PFRON na zadania ustawowe.
Propozycja podziału środków została dokonana m.in. w oparciu o:
§ już złożone wnioski znajdujące się w PCPR,
§ oraz doświadczenie w zakresie potrzeb osób niepełnosprawnych i możliwości ich zabezpieczenia
Uchwałą Nr XI/64/04 Rady Powiatu Łomżyńskiego z dnia 25 marca 2004 roku w sprawie finansowania zadań ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zatwierdzono „Plan podziału środków PFRON na zadania ustawowe z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych realizowanych w ramach „Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2003-2006”.Plan ten został zwiększony w październiku 2004 r., w wyniku przyznania przez PFRON dodatkowych środków w wysokości 109.504 złotych.

Założeniem „Powiatowego Programu…” było podjęcie kompleksowych działań na rzecz osób niepełnosprawnych i ich rodzin w zakresie:
• dostosowania środowiska społecznego do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz tworzenie warunków do ich samodzielnego życia;
• przybliżanie usług rehabilitacyjnych, pomocowych na poziomie pozwalającym osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom osiągnąć społeczną i zawodową niezależność, zatrudnienia jako formy rehabilitacji zawodowej dającej szansę rozwoju i uzyskania finansowego zabezpieczenia;
• kształtowanie pozytywnych postaw społecznych – zrozumienia, tolerancji i życzliwości wobec osób niepełnosprawnych.

Kierunki działań:

1. Zwiększenie dostępu do usług medycznych, rehabilitacyjnych i pomocowych poprzez bezpośrednią pomoc osobom niepełnosprawnym;


Pomoc indywidualnym osobom niepełnosprawnym, w tym dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w dostępie do usług medycznych i rehabilitacji odbywała się poprzez:
• dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny. W 2004 roku pomoc otrzymało 118 osób dorosłych (np. rowerki rehabilitacyjne, podnośnik łazienkowy i rotor elektryczny).
• dofinansowanie zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze – w 2004 roku z tej formy pomocy skorzystało 99 osób dorosłych i 26 dzieci (44 aparaty słuchowe, wózki inwalidzkie, materace przeciwodleżynowe, chodziki, buty ortopedyczne, protezy kończyn);
• dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych.

W 2004 roku z dofinansowania do turnusów rehabilitacyjnych skorzystało:
• 72 osoby dorosłe niepełnosprawne,
• 15 opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych,
• 10 dzieci i młodzieży niepełnosprawnej,
• 9 opiekunów dzieci i młodzieży niepełnosprawnej.

Na uwagę zasługuje fakt, iż w wielu sprawach dotyczących osób niepełnosprawnych współpracujemy z organizacjami pozarządowymi oraz Powiatowym Zespołem do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności. Pracownik PCPR raz w tygodniu bierze udział w posiedzeniach Zespołu.
W 2004 r. Zespół wydał 350 orzeczeń dla mieszkańców powiatu łomżyńskiego, w tym 244 dla osób powyżej 16 roku życia oraz 106 orzeczeń dla dzieci do 16 roku życia.


2. Przystosowanie środowiska fizycznego do potrzeb osób niepełnosprawnych;
Celem była likwidacja barier architektonicznych w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej, co wpłynęło na poprawę warunków życia.
Dofinansowanie ze środków PFRON obejmowało:
- likwidację barier architektonicznych i technicznych oraz w komunikowaniu się.
Z tej formy pomocy w 2004 roku skorzystało ogółem 40 osób niepełnosprawnych.
Osiągnięte efekty:
• umożliwienie swobodnego poruszania się we własnym mieszkaniu oraz wyjście na zewnątrz,
• usamodzielnienie się w wykonywaniu podstawowych czynności życiowych np. samodzielne przejście do łazienki, WC bez pomocy osób trzecich,
• zmniejszenie zjawiska izolacji społecznej osób niepełnosprawnych,

Likwidacja barier w komunikowaniu się to usuwanie ograniczeń uniemożliwiających lub utrudniających osobom niepełnosprawnym, w tym dzieciom i młodzieży swobodne porozumiewanie się i przekazywanie informacji.
W 2004 roku udzielono w tym zakresie pomocy 22 osobom niepełnosprawnym (głównie dofinansowano do zakupu sprzętu komputerowego i programów specjalnych).

Osiągnięte efekty:
• usprawnienie przepływu informacji kierowanej do osób niepełnosprawnych,
• poprawienie percepcji wzrokowej i słuchowej,
• nawiązanie kontaktu z otoczeniem i rozbudzenie nowych zainteresowań,
• wywołanie pozytywnych motywacji do pracy.


3.Działania na rzecz aktywizacji zawodowej i ekonomicznego usamodzielnienia;

• Tworzenie pracodawcom i osobom niepełnosprawnym sprzyjających warunków do powstawania i przystosowywania nowych i istniejących stanowisk pracy – poprzez przystępowanie do programów celowych w celu uzyskania dodatkowych środków finansowych PFRON.
• Promowanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych, w tym podejmowania własnej działalności gospodarczej przez osoby niepełnosprawne.
• Zwiększenie dostępności usług poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej wśród osób niepełnosprawnych poprzez rozszerzenie współpracy między Powiatowym Urzędem Pracy, WUP w Białymstoku Oddziałem Terenowym w Łomży – Centrum Informacji i Planowania kariery Zawodowej oraz Powiatowym Zespołem do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności.
• Rozszerzanie możliwości podnoszenia umiejętności zawodowych osób niepełnosprawnych, np. poprzez kursy, szkolenia, doskonalenie zawodowe, i inne.
• Zapewnienie niepełnosprawnym pełnej informacji o zawodach oraz aktualnej sytuacji i trendach na lokalnym rynku pracy.

Szkolenia są inicjowane i organizowane przez dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy w celu zwiększenia szans osób niepełnosprawnych w podjęciu pracy.
Do PUP wpłynęło 5 wniosków osób niepełnosprawnych zainteresowanych szkoleniem bądź przekwalifikowaniem. W roku 2004 przeszkolono 4 osoby w zakresie: szkolenie na instruktora nauki jazdy- 1 osoba; szkolenie na palacza c.o.-1 osoba; szkolenie „pracownik ds. kadr i płac”- 1 osoba; szkolenie –sprzedawca-fakturzysta z umiejętnością obsługi komputera i kasy fiskalnej –
1 osoba.

Osiągnięte efekty:
• wzrost szans na zatrudnienie i ekonomiczne usamodzielnienie się osób niepełnosprawnych.
• reaktywowanie zawodowe osób niepełnosprawnych oraz podniesienie wiary we własne możliwości jako pełnowartościowego pracownika na rynku pracy.
• zwiększenie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych.
• stworzenie możliwości rozwoju zakładów pracy na lokalnym rynku

4. Wspieranie organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych i ich rodzin.
Ważne i celowe jest wspieranie działalności organizacji pozarządowych przez samorząd powiatu łomżyńskiego. Przyznanie wsparcia finansowego oznacza, że dany problem nie dotyczy tylko wąskiej grupy osób, ale jest problemem postrzeganym przez samorząd jako ważny problem społeczny.
Dotyczy to w szczególności dofinansowania sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych oraz uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych–( osób zrzeszonych w organizacjach).
Organizacje działające na rzecz osób niepełnosprawnych zapewniają ciągłość wykonywania zadań z zakresu rehabilitacji społecznej.

W 2004 roku z dofinansowania sportu, kultury, rekreacji i turystyki skorzystały trzy stowarzyszenia:
o Polski Związek Niewidomych Okręg Podlaski koło w Łomży (1 umowa)
o Polskie Stowarzyszenie Diabetyków Oddział Rejonowy w Łomży
o (3 umowy)
o Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Oddział Rejonowy w Łomży (1 umowa)
Udzielono wsparcia w organizowaniu turnusów rehabilitacyjnych dla:
o Stowarzyszenia Kobiet z Problemem Onkologicznym – 4 uczestniczki przebywało na turnusie w czerwcu i brało udział w X Ogólnopolskiej Spartakiadzie Amazonek pod hasłem „Dążyć do sprawności”.
o PKPS Zarząd Okręgowy w Łomży – 4 osoby i 2 opiekunów
o Związek Niewidomych – 3 osoby i 3 opiekunów
o Polskie Stowarzyszenie Diabetyków – 4 osoby i 1 opiekun.
Osiągnięte efekty:
• integracja wewnętrzna osób niepełnosprawnych zrzeszonych w organizacjach,
• upowszechnienie aktywnego stylu życia i promowanie postawy pokonywania niesprawności wśród osób niepełnosprawnych.
• doskonalenie umiejętności współdziałania w grupie.

Organizacje pozarządowe, z którymi współpracuje PCPR w Łomży przy realizacji zadań z zakresu pomocy rodzinie i osobom niepełnosprawnym:
• Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Okręgowy w Łomży,
• Stowarzyszenie Kobiet z Problemem Onkologicznym w Łomży,
• Polski Związek Głuchych Punkt Rehabilitacyjno-Konsultacyjny,
• Polskie Stowarzyszenie Diabetyków Oddział Rejonowy w Łomży,
• Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Zarząd Rejonowy w Łomży,
• Polski Komitet Pomocy Społecznej Zarząd Okręgowy w Łomży,
• Polski Czerwony Krzyż w Łomży,
• Polski Związek Niewidomych Okręg Podlaski Koło Terenowe w Łomży,
• Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Dzieci z Dysfunkcją Mózgu w Łomży,
• Ruch Kobiet do Walki z Rakiem Piersi EUROPA DONNA w Łomży,
• Stowarzyszenie Rodzice Dzieciom Troski Specjalnej,
• Stowarzyszenie Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę Niemiecką,
• Stowarzyszenie Wspierania Poradnictwa Obywatelskiego,
• Caritas,
• Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych.
Cele i kierunki działań wynikające z „Powiatowego Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w 2004 roku”, są zgodne z kierunkami działań samorządu ujętymi w Strategii Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Łomżyńskiego do roku 2015.

5. Działania na rzecz pozyskania dodatkowych środków dla osób niepełnosprawnych

PCPR aktywnie uczestniczy w realizacji programów celowych PFRON, takich jak:

Pegaz – program ten realizowany jest na terenie całego kraju od 2003 r. Program podzielony jest na 3 moduły:
• moduł pomocy w aktywizowaniu osób niepełnosprawnych poprzez likwidację barier transportowych i w komunikowaniu się – w ramach tego modułu można uzyskać dofinansowanie na:
1. zakup i montaż oprzyrządowania do samochodu – obszar A
2. zakup sprzętu komputerowego – obszar B
3. zakup wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym – obszar C
• moduł pomocy w dofinansowaniu likwidacji barier transportowych osób niepełnosprawnych – uczestników warsztatów terapii zajęciowej
• moduł pomocy w dofinansowaniu przedsięwzięć realizowanych w ramach programu Stowarzyszenia na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Joni i Przyjaciele Polska, pt. „Wózki dla Polski”.


Komputer dla Homera- celem programu jest pomoc finansowa dla osób niewidomych i niedowidzących w zakupie nowoczesnego, podstawowego oraz specjalistycznego sprzętu komputerowego i elektronicznego wraz z odpowiednim oprzyrządowaniem i oprogramowaniem umożliwiającego:
1. zatrudnienie i samodzielną pracę w różnych dziedzinach
2. naukę oraz zdobycie wiedzy
3. zdobycie umiejętności pozwalających na usamodzielnienie się
Ponadto celem programu jest realizacja prawa osób niewidomych i niedowidzących do pracy, nauki oraz swobodnego komunikowania się.

Partner – wspieranie zadań realizowanych przez organizacje działające na rzecz osób niepełnosprawnych. Celem programu jest dofinansowanie zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej realizowanych przez organizacje działające na rzecz osób niepełnosprawnych.

W roku 2004 PCPR w Łomży wydało i pomogło wypełnić wnioski dla ok. 60 osób i organizacji. Z informacji wynika, że większość wniosków zostało pozytywnie załatwionych przez Podlaski Oddział PFRON.
Włączyliśmy się także w przygotowanie Wystąpienia powiatu w sprawie uczestnictwa w realizacji programu pn. „Program wyrównywania różnic między regionami”. Problem dotyczył likwidacji barier dla osób niepełnosprawnych w kilku placówkach służby zdrowia.
Efektem wspólnych działań było pozyskanie przez ZPOZ środków j.n.
a) Gminny Ośrodek Zdrowia w Miastkowie 9 628,81 zł
b) Gminny Ośrodek Zdrowia w Śniadowie 10 616,80 zł
c) Gminny Ośrodek Zdrowia w Wiźnie 7 845,98 zł
d) Przychodnia Rejonowa w Nowogrodzie 7 451,90 zł
e) Wiejski Ośrodek Zdrowia w Szczepanowie 6 599,69 zł
razem 42 143,28 zł





Informacja finansowa z realizacji zadań w 2004 roku
z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Łomży

Dział Rozdział Wyszczególnienie Plan na 2004r. Wykona-nie w 2004r. Pozo-stało Uwagi %
853 85324-PRFON
Zwrot kosztów poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności oraz na zapoznanie tych potrzeb artl26 /obowiązuje od 01.02.2003r/ - - - Nie wpłynął żaden wniosek na realizację tego zadania
Zobowiązania dot. zwrotu kosztów:
a) wynagrodzeń i
skł. na ubezp. społ. Art.26 36 598 34 837 1 761 Na niskie wykorzysta-nie środków mają wpływ, absencja chorobowa zatrudnionych osób niepełnosprawnych, przerwy w zatrudnieniu w tym urlopy bezpłatne 95
Finansowanie kosztów szkolenia osób niepełnosprawnych art.38, 40 3 737 3 737 - Szkolenia są inicjowane i organizowane przez kierownika PUP według ustalonych przez UM zasad 100
Dofinansowanie do oprocentowania kredytów bankowych art. 13 - - - Nie wpłynął żaden wniosek na realizację tego zadania. Brak zainteresowa-nia tym zadaniem wśród osób niepełnospra-wnych
Udzielanie pożyczek osobom niepełnosprawnym na rozpoczęcie działalności gospodarczej art. 12 - - - Nie wpłynął żaden wniosek.
Razem rehabilitacja zawodowa 40 335 38 574 1 761


Dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych dla dorosłych osób niepełnosprawnych oraz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej 58 244 58 244 - W 2004r przyznano dofinansowa-nie dla 106 osób w tym 24 opiekunów 100
Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki dorosłych osób niepełnosprawnych oraz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej 4 940 4 940 Zawarto 1 umowę z Polskim Związkiem Niewidomych Okręg Podlaski Koło w Łomży, 3 umowy z Polskim Stowarzyszeniem Diabetyków Oddział Rejonowy w Łomży i 1 umowę z Polskim Związkiem Emerytów, Rencistów i Inwalidów Oddział Rejonowy w Łomży 100
Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze dla dorosłych osób niepełnosprawnych oraz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej 123 228 123 228 - Wydatkowa-nie następowało na bieżąco zgodnie z potrzebami 100
Dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych , w komunikowaniu się i technicznych dla dorosłych osób niepełnosprawnych oraz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej 165 668 165 668 - W 2004 r. zawarto 40 umów 100
Dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej 357 768 357 768 - 100
Razem rehabilitacja społeczna 709 848 709 848 -
VI. Sprawozdanie z wykonania planu finansowego Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Łomży za 2004 r.

W 2004 r. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Łomży realizowało zadania objęte planami finansowymi w rozdziałach:
85201-placówki opiekuńczo wychowawcze
85202-domy pomocy społecznej
85204-rodziny zastępcze
85218-powiatowe centra pomocy rodzinie.
85334-pomoc dla repatriantów
85395-pozostała działalność
Na realizację zadań w dziale 852 opieka społeczna Rada Powiatu Łomżyńskiego uchwałą Nr 40/71/04 z dnia 19 lutego 2004 r. uchwaliła dla PCPR plan dochodów w rozdziale 85218-powiatowe centra pomocy rodzinie w wysokości 280 zł oraz plan wydatków w kwocie 1.510.000 zł z tego w rozdziale:
85201-placówki opiekuńczo - wychowawcze 30.000 zł
85202-domy pomocy społecznej 964.000 zł 85204-rodziny zastępcze 286.000 zł 85218-powiatowe centra pomocy rodzinie. 230.000 zł

W okresie czterech kwartałów br. dokonano zmian w stosunku do kwot pierwotnie przyznanych w planie finansowym PCPR na 2004 r.:
• uchwałą Nr XI/63/04 z dnia 25 marca 2004 r. zmniejszono plan w rozdziale 85202 o kwotę 61.000 zł,
• uchwałą Nr 48/86/04 z dnia 25 maja 2004 r. zwiększono plan w rozdziale 85204 o kwotę 33.848 zł,
• uchwałą Nr XI/63/04 z dnia 25 marca 2004 r. zmniejszono plan w rozdziale 85202 o kwotę 61.000 zł,
• uchwałą Nr XIII/75/04 z dnia 23 czerwca 2004 r. zwiększono plan w rozdziale 85204 o kwotę 25.350 zł,
• uchwałą Nr 51/95/04 z dnia 30 czerwca 2004 r. zwiększono plan w rozdziale 85395 o kwotę 10.000 zł,
• uchwałą Nr 51/94/04 z dnia 30 czerwca 2004 r. zwiększono plan w rozdziale 85334 o kwotę 16.591 zł,
• uchwałą Nr 53/101/04 z dnia 14 lipca 2004 r. zwiększono plan w rozdziale 85202 o kwotę 72.000 zł,
• uchwałą Nr 55/103/04 z dnia 9 sierpnia 2004 r. zwiększono plan w rozdziale 85334 o kwotę 2.400 zł,
• uchwałą Nr 59/120/04 z dnia 30 września 2004 r. zwiększono plan w rozdziale 85201 o kwotę 33.398 zł oraz zwiększono plan w rozdziale 85334 o kwotę 17.700 zł,
• uchwałą Nr 61/123/04 z dnia 26 października 2004 r. zwiększono plan w rozdziale 85201 o kwotę 3.500 zł oraz zwiększono plan w rozdziale 85218 o kwotę 3.000 zł,
• uchwałą Nr XVII/101/04 z dnia 27 października 2004 r. zwiększono plan w rozdziale 85204 o kwotę 45.000 zł,
• uchwałą Nr 62/127/04 z dnia 9 listopada 2004 r. zwiększono plan w rozdziale 85202 o kwotę 60.128 zł oraz zwiększono plan w rozdziale 85334 o kwotę 4.800 zł,
• uchwałą Nr 65/132/04 z dnia 3 grudnia 2004 r. zwiększono plan w rozdziale 85204 o kwotę 1.486 zł ,
W wyniku powyższych zmian plan finansowy PCPR na dzień 31 grudnia 2004 r. ukształtował się następująco:
dochody
rozdział 85204 - 35.334 zł
rozdział 85218 - 280 zł
35.614 zł

wydatki
rozdział 85201 - 66.898 zł
rozdział 85202 -1.035.128 zł
rozdział 85204 - 391.684 zł
rozdział 85218 - 233.000 zł
rozdział 85334 - 41.491 zł
rozdział 85395 - 10.000 zł
1.778.201 zł


Dochody

W okresie czterech kwartałów 2004 r uzyskano dochody w wysokości 49.673,51 zł z tego:
• w rozdziale 85204 § 2320 - 30.182,74 zł z tytułu zwrotów środków na realizację świadczeń wobec rodzin otrzymanych na podstawie porozumień pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego
• w rozdziale 85218 § 0920 - 779,77 zł . Dochody te uzyskano z tytułu naliczanych przez bank odsetek od środków znajdujących się na rachunku wydatków budżetowych.
• w rozdziale 85324 § 0970 -18.711 zł z tytułu realizacji zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej w wysokości 2,5 % kwoty wydatkowanych środków z PFRON w 2004 r.

Wydatki

Rozdział 85201-placówki opiekuńczo-wychowawcze

Na terenie powiatu łomżyńskiego funkcjonuje Środowiskowe Ognisko Wychowawcze w Kupiskach Starych, w którego kosztach utrzymania partycypuje Starosta Łomżyński. W roku bieżącym ze środków powiatu Starostwa Powiatowego w Łomży przyznano przez Radę Powiatu uchwałą Nr 40/71/04 z dnia 19 lutego 2004 r. kwotę 3.000 zł na dofinansowanie w/w placówki. W zawartej pomiędzy Zarządem Powiatu Łomżyńskiego a Towarzystwem Przyjaciół Dzieci umowie Nr 3/2004 z dnia 02.03.2003 r. ustalono, że kwota 3.000 zł zostanie wykorzystana na płace i pochodne dla 1 wychowawcy od 1 marca do 31 maja 2004 r. Przyznana kwota dotacji została przekazana na rachunek TPD w dniu 4 marca 2004 r.
TPD rozliczyło się z przyznanej dotacji w dniu 21 czerwca 2004 r.
Ponadto w tym rozdziale realizowane były zadania z zakresu udzielania pomocy pełnoletnim wychowankom opuszczającym placówki opiekuńczo-wychowawcze.
Na ten cel w budżecie PCPR w roku 2004 przyznano dotację w wysokości 63.898 zł , w tym 3.500 zł ze środków własnych powiatu. Z powyższej dotacji wydatkowano kwotę 63.898 zł na :
• pomoc pieniężną z tytułu kontynuowania nauki dla 9 wychowanków - 41.181,30 zł
• świadczenia pieniężne na usamodzielnienie dla 3 wychowanków - 14.589 zł
• świadczenia w formie rzeczowej na zagospodarowanie dla 6 wychowanków - 8.127,70 zł



Rozdział 85202 - domy pomocy społecznej

W okresie czterech kwartałów 2004 r. podobnie jak w latach poprzednich finansowane były dwa domy pomocy społecznej o łącznej liczbie 63 miejsc, tj:
• Dom Pomocy Społecznej dla osób w podeszłym wieku w Łomży na 30 miejsc prowadzony przez Zarząd Rejonowy PKPS w Łomży,
• Dom Pomocy Społecznej dla kobiet przewlekle psychicznie chorych na 33 miejsca w Tykocinie prowadzony przez Caritas Diecezji Łomżyńskiej.
W okresie sprawozdawczym w DPS w Tykocinie wykorzystane były wszystkie miejsca (100%), w DPS w Łomży według stanu na 29 lutego 2004r. i 30 listopada 2004 r. nie wykorzystane było jedno miejsce (99%).
Na bieżące utrzymanie tych domów w budżecie zabezpieczona została kwota 1.035.128 zł (plan po zmianach) , w tym tj. 1.230,99 zł miesięcznie na 1 miejsce w DPS Łomża oraz 1.313,06 zł na jedno miejsce w DPS Tykocin z tego dla:
• DPS Łomża - 443.156 zł
• DPS Tykocin - 519.972 zł
oraz na dokończenie programów naprawczych 72.000 zł, z tego dla:
• DPS Łomża - 14.250 zł
• DPS Tykocin - 57.750 zł

Do dnia 31 grudnia 2004 r. PCPR przekazało dotację budżetową w wysokości 1.031.436 zł tego dla:
• DPS Łomża - 453.714 zł
• DPS Tykocin - 577.722 zł

Poniesione wydatki w domach pomocy społecznej dotyczyły bieżących potrzeb w zakresie między innymi: płac i pochodnych, zakupu leków, środków żywności, materiałów biurowych, usług pocztowych i telekomunikacyjnych, opłat za energię, wodę i innych.

Rozdział 85204-rodziny zastępcze

Plan wydatków na realizację tego zadania określony został w wysokości 391.684 zł. W 2004 r. ogółem wydatkowano kwotę 388.018,25 zł, w tym ze środków własnych - 356.349,76 zł , zaś kwota 31.668,49 zł to dotacja przekazana na dochody Starostwa Powiatowego przez inne powiaty (Powiat Zambrowski, Powiat Ostrołęcki i Miasto Łomża) na podstawie porozumień pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego. W okresie sprawozdawczym udzielono pomocy 29 rodzinom zastępczym wychowującym 48 dzieci, w tym dla:
n 19 rodzin spokrewnionych z 30 dziećmi
n 10 rodzin niespokrewnionych z 18 dzieci, w tym 5 dziećmi z innych powiatów
Stan na 31 grudnia 2004 r. - 28 rodzin zastępczych z 44 dziećmi.
Powyższe wydatki ponoszone były na:
1. stałe miesięczne świadczenia pieniężne dla 47 dzieci z 28 rodzin zastępczych na kwotę 305.390,85 zł. W okresie sprawozdawczym 4 dzieci odeszło z rodzin zastępczych, w tym: 1 do adopcji i 2 do rodziców biologicznych, 1 zmieniło miejsce zamieszkania.
2. stałe miesięczne świadczenie pieniężne dla 1 dziecka pochodzącego z naszego powiatu a skierowanego do rodziny zastępczej zamieszkującej na terenie Miasta Olsztyn na kwotę 5268,15 zł przekazywaną na podstawie porozumienia podpisanego z Miastem Olsztyn,
3. kwota 4965,50 zł została wydatkowana na jednorazową pomoc pieniężną z tytułu przyjęcia 8 dzieci , w tym 810,50 zł to środki przekazane przez Miasto Łomża z tytułu przyjęcia dziecka z zamieszkującego na terenie Miasta Łomża do rodziny zastępczej z powiatu łomżyńskiego,
4. na miesięczną pomoc z tytułu kontynuowania nauki dla pełnoletnich wychowanków z rodzin zastępczych przeznaczono 67.893,75 zł. Pomocą tą objętych było ogółem 13 wychowanków z rodzin zastępczych. W okresie sprawozdawczym odeszło 2 wychowanków , tj. 1 wychowanek ukończył już 25 lat i z mocy prawa nie przysługuje mu już pomoc na kontynuowanie nauki, 1 wychowanka przestała kontynuować naukę. W grudniu 2004 r. 1 wychowanka z rodziny zastępczej ( 3 - osobowej) otrzymała mieszkanie z zasobów Powiatu Łomżyńskiego.
5. koszty obsługi - 4.500 zł, w tym zakup materiałów biurowych: papieru, tonerów, znaczków, opłaty za rozmowy telefoniczne, koszty wyjazdów do rodzin zastępczych. W 2004 r. dwóch trenerów z Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego w Łomży przeszkoliło bezpłatnie 2 rodziny niespokrewnione pracujące na terenie powiatu łomżyńskiego.

Rozdział 85218-powiatowe centrum pomocy rodzinie

Plan wydatków w tym rozdziale wynosi 233.000 zł
Do 31 grudnia 2004 r poniesiono wydatki w wysokości 233.000 zł tj. 100 % na:
• płace i pochodne w § 4010-4120 kwotę 202.363,22 zł,
• wydatki w § 4210-4430 kwotę 25.071,78 zł,
• wydatki w § 4440 kwotę 5.565 zł,
W okresie czterech kwartałów 2004 r. PCPR ponosił wydatki w związku z zawartą umową w dniu 15 lutego 2003 r. z Zakładem Obsługi Starostwa Powiatowego w Łomży na użyczenie pomieszczeń biurowych, tj. opłaty za energię elektryczną, cieplną, wodę, sprzątanie pomieszczeń i pozostałe media.
Poniesione wydatki dotyczyły również zakupu materiałów biurowych, znaczków, opłat za rozmowy telefoniczne, usług informatycznych ,delegacji pracowniczych, szkoleń, prenumeraty czasopism.
Na koniec 2004 r. PCPR zatrudniało 6 pracowników na 6 etatach oraz dwie osoby na robotach publicznych.

Rozdział 85334-pomoc dla repatriantów

W tym rozdziale realizowane są wypłaty świadczeń w związku z umowami dotyczącymi refundacji części kosztów poniesionych na wyposażenie stanowisk pracy repatriantów oraz umowami dotyczącymi refundacji części kosztów poniesionych przez pracodawcę w związku z zatrudnieniem repatrianta. Na dzień 31 grudnia br., plan w tym rozdziale ukształtował się na poziomie 41.491 zł (plan po zmianach). W okresie sprawozdawczym PCPR wydatkował kwotę 41.162,68 zł, z tego:
n 31.162,68 zł na wyposażenie stanowisk pracy repatriantów
n 10.000 zł z tytułu wynagrodzenia za V-XII 2004 r .

Rozdział 85395-pozostała działalność

W dniu 15 czerwca 2004 r. pomiędzy Wojewodą Podlaskim a Powiatem Łomżyńskim zostało podpisane porozumienie w celu realizacji programu „Objazdowa Poradnia Rodzinna”. Na ten cel została przeznaczona kwota w wysokości 10.000 zł. Głównym celem tego programu jest udzielanie pomocy rodzinom patologicznym i osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym z terenu naszego powiatu. Zgodnie z porozumieniem przyznane środki zostały wydatkowane na wynagrodzenia specjalistów, na podstawie umowy-zlecenia oraz na pokrycie kosztów dojazdu. I tak wydatkowano na:
n wynagrodzenia specjalistów - 8.450 zł
n koszty dojazdów do środowisk - 1.550 zł
Łącznie - 10.000 zł







Data powstania: wtorek, 24 maj 2005 09:56
Data opublikowania: wtorek, 28 cze 2005 13:00
Data przejścia do archiwum: piątek, 15 wrz 2006 09:17
Opublikował(a): Urszula Szlichta
Zaakceptował(a): Urszula Szlichta
Artykuł był czytany: 3122 razy