PROGRAM "BADANIA PRZESIEWOWE 6 - LATKÓW ZE SZKÓŁ I PRZEDSZKOLI NA TERENIE POWIATU ŁOMZYŃSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2003/2004
Wiadomość przeniesiona do archiwum
Sprawozdanie z badań przesiewowych 6- latków ze szkół i przedszkoli na terenie powiatu łomżyńskiego w roku szkolnym 2003/2004
W roku szkolnym 2003/2004 Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna nr 1 w Łomży przeprowadziła badania przesiewowe dzieci 6 – letnich z terenu powiatu łomżyńskiego.
Badaniami objęto 17 grup 6 – latków w 15 placówkach oświatowych (łącznie 216 dzieci) z terenu powiatu łomżyńskiego, co stanowi 34,6 % populacji 6 – latków w roku szkolnym 2003/2004.
Badania miały na celu wyodrębnienie dzieci o nieprawidłowym rozwoju funkcji percepcyjno – motorycznych oraz dzieci z lukami w wiadomościach
i umiejętnościach objętych podstawą programową kl. „0” w celu zapewnienia im szybkiej specjalistycznej pomocy dydaktycznej i wyrównywania ich szans edukacyjnych.
Do badań wykorzystano próby diagnozujące poziom rozwoju procesów percepcyjno – motorycznych tj. analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej, koordynacji wzrokowo – ruchowej, słuchu fonemowego, lateralizacji oraz zadania sprawdzające wiadomości i umiejętności objęte podstawą programową kl. „0”.
W trakcie badań dodatkowo obserwowano dzieci pod kątem poprawności wymowy, tempa pracy, przebiegu dynamiki procesów nerwowych, objawów zaburzeń emocjonalnych. Wyniki obserwacji badanych dzieci uzupełniono informacjami uzyskanymi od nauczycielki prowadzącej grupę.
Z badań wynika, że 44 % przebadanych dzieci ma opóźniony rozwój sprawności grafomotorycznej.
42 % ma zaburzenia w obrębie lateralizacji.
27, 8 % dzieci ujawnia nieprawidłowy rozwój procesów koordynacji wzrokowo – ruchowej. Opóźnienia w zakresie analizy i syntezy wzrokowej stwierdzono u 12,5 % 6 – latków. 7, 9 % przebadanych dzieci wykazuje nieprawidłowy rozwój słuchu fonemowego. U 25 % dzieci stwierdza się deficyty w zakresie analizy i syntezy słuchowej o różnym nasileniu.
Wśród badanych dzieci znajduje się grupa dzieci pracujących w zdecydowanie wolniejszym tempie (15,2 %), grupa dzieci mających kłopoty z koncentracją uwagi (6,9 %) oraz grupa z zaburzeniami dynamiki procesów nerwowych
(9, 7 %).
Przeprowadzone badania wskazują, że w badanych grupach 6 - latków stwierdza się różnej głębokości deficyty rozwojowe funkcji percepcyjno – motorycznych i opóźnienia rozwojowe w zakresie dojrzałości emocjonalnej.
Ilościowa analiza wyników pod kątem opanowania przez dzieci materiału programowego kl. „0” wykazała, że 66, 3 % dzieci opanowało w dobrym stopniu wiadomości i umiejętności określone podstawą programową kl. „0”, 28,7 % opanowało ten materiał częściowo, a 5 % dzieci nie przyswoiło
w zadawalającym stopniu wymaganych wiadomości
i umiejętności. W zaleceniach postdiagnostycznych wskazano u 5,6 % dzieci pełną ocenę dojrzałości szkolnej, głównie w celu powtórzenia kl. „0”.
Wyniki badań wskazują, że ponad 33% dzieci 6 – letnich w roku szkolnym 2004/2005 jest w niepełnym zakresie przygotowanych do podjęcia nauki w kl. I.
Dzieci te powinny być objęte dodatkowym wsparciem dydaktycznym w przeciwnym razie ich trudności będą się pogłębiały.
Dzieci te wymagają indywidualizacji procesu nauczania, co nakłada na szkołę dodatkowe obowiązki, które nie wynikają bezpośrednio z programów dydaktycznych a powinny uwzględniać specyfikę rozwoju uczniów. W/g badań 21,3 % dzieci wymaga dodatkowej pomocy i wsparcia
w ramach zespołów korekcyjno – kompensacyjnego bądź dydaktyczno – wyrównawczych. Tak więc, nauczyciel pracujący z dziećmi z deficytami rozwojowymi powinien posiadać nie tylko szeroki zakres wiedzy i umiejętności merytorycznych i metodologicznych potrzebnych w nauczaniu zintegrowanym, ale także szeroki zakres wiedzy i umiejętności terapeutycznych, wymagających dodatkowych szkoleń i dofinansowania.
W momencie rozpoczynania nauki w klasie I w szczególnie trudnej sytuacji są chłopcy, u których deficyty rozwojowe w obrębie analizatorów występują znacznie częściej, niż u dziewcząt.
U 51 % chłopców (u dziewcząt 33,3 %) obserwuje się obniżony poziom sprawności grafomotorycznej. 31% chłopców (16, 1 % dziewcząt) ma kłopoty
z prawidłową analiza i syntezą słuchową, 30, 9 % chłopców (23, 2 % dziewcząt) funkcjonuje nieprawidłowo w obrąbie procesów koordynacji wzrokowo – ruchowej, 22,8 % chłopców (9,7 % dziewcząt) ma zdecydowanie wolniejsze tempo pracy. 38, 2 % chłopców (21,5 % dziewcząt) wykazuje zaburzenia rozwoju mowy. Prawie dwukrotnie częściej chłopcy ujawniają nieprawidłowości w zakresie dynamiki procesów nerwowych lub rozwoju emocjonalnym.
Chłopcy słabiej niż dziewczynki radzą sobie też z opanowaniem wiadomości i umiejętności objętych podstawą programową kl. „0” (ok. 40% podczas gdy u dziewcząt 28 %).
Wnioski z badań kompleksowych dzieci 6 – letnich.
1. W celu wyrównywania szans edukacyjnych dzieci 6 – letnich mających opóźnienia rozwojowe w obrębie funkcji percepcyjno - motorycznych, poznawczych oraz zaburzenia w sferze rozwoju emocjonalnego konieczne jest utworzenie w każdej szkole zespołów korekcyjno – kompensacyjnych i zespołów dydaktyczno wyrównawczych oraz zapewnienie odpowiedniego wsparcia psychologiczno – pedagogicznego.
2. Szczególną troską i wsparciem należy otoczyć chłopców, ponieważ znacznie czyściej, niż u dziewczynek występują u nich deficyty rozwojowe, które mogą być główną przyczyną słabego radzenie sobie z opanowaniem wiadomości i umiejętnościami objętych podstawą programową kl. „0” a następnie pogłębiających się trudności w nauce pisania i czytania.
3. Ze względu na wysoki procent dzieci mających opóźnienie w zakresie motoryki małej szczególnie należy zadbać o usprawnienia analizatora kinestetyczno – ruchowego ze zwróceniem uwagi na rozwijanie drobnych ruchów ręki.
4. Z uwagi na dużą grupę dzieci mającą opóźnienia w rozwoju analizatorów bądź zaburzenia lub opóźnienia w sferze emocjonalnej i w dynamice procesów nerwowych wskazane byłoby umożliwienie nauczycielom korzystania ze szkoleń specjalistycznych przygotowujących do pracy
z dziećmi mającymi wskazane zaburzenia.
Badaniami objęto 17 grup 6 – latków w 15 placówkach oświatowych (łącznie 216 dzieci) z terenu powiatu łomżyńskiego, co stanowi 34,6 % populacji 6 – latków w roku szkolnym 2003/2004.
Badania miały na celu wyodrębnienie dzieci o nieprawidłowym rozwoju funkcji percepcyjno – motorycznych oraz dzieci z lukami w wiadomościach
i umiejętnościach objętych podstawą programową kl. „0” w celu zapewnienia im szybkiej specjalistycznej pomocy dydaktycznej i wyrównywania ich szans edukacyjnych.
Do badań wykorzystano próby diagnozujące poziom rozwoju procesów percepcyjno – motorycznych tj. analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej, koordynacji wzrokowo – ruchowej, słuchu fonemowego, lateralizacji oraz zadania sprawdzające wiadomości i umiejętności objęte podstawą programową kl. „0”.
W trakcie badań dodatkowo obserwowano dzieci pod kątem poprawności wymowy, tempa pracy, przebiegu dynamiki procesów nerwowych, objawów zaburzeń emocjonalnych. Wyniki obserwacji badanych dzieci uzupełniono informacjami uzyskanymi od nauczycielki prowadzącej grupę.
Z badań wynika, że 44 % przebadanych dzieci ma opóźniony rozwój sprawności grafomotorycznej.
42 % ma zaburzenia w obrębie lateralizacji.
27, 8 % dzieci ujawnia nieprawidłowy rozwój procesów koordynacji wzrokowo – ruchowej. Opóźnienia w zakresie analizy i syntezy wzrokowej stwierdzono u 12,5 % 6 – latków. 7, 9 % przebadanych dzieci wykazuje nieprawidłowy rozwój słuchu fonemowego. U 25 % dzieci stwierdza się deficyty w zakresie analizy i syntezy słuchowej o różnym nasileniu.
Wśród badanych dzieci znajduje się grupa dzieci pracujących w zdecydowanie wolniejszym tempie (15,2 %), grupa dzieci mających kłopoty z koncentracją uwagi (6,9 %) oraz grupa z zaburzeniami dynamiki procesów nerwowych
(9, 7 %).
Przeprowadzone badania wskazują, że w badanych grupach 6 - latków stwierdza się różnej głębokości deficyty rozwojowe funkcji percepcyjno – motorycznych i opóźnienia rozwojowe w zakresie dojrzałości emocjonalnej.
Ilościowa analiza wyników pod kątem opanowania przez dzieci materiału programowego kl. „0” wykazała, że 66, 3 % dzieci opanowało w dobrym stopniu wiadomości i umiejętności określone podstawą programową kl. „0”, 28,7 % opanowało ten materiał częściowo, a 5 % dzieci nie przyswoiło
w zadawalającym stopniu wymaganych wiadomości
i umiejętności. W zaleceniach postdiagnostycznych wskazano u 5,6 % dzieci pełną ocenę dojrzałości szkolnej, głównie w celu powtórzenia kl. „0”.
Wyniki badań wskazują, że ponad 33% dzieci 6 – letnich w roku szkolnym 2004/2005 jest w niepełnym zakresie przygotowanych do podjęcia nauki w kl. I.
Dzieci te powinny być objęte dodatkowym wsparciem dydaktycznym w przeciwnym razie ich trudności będą się pogłębiały.
Dzieci te wymagają indywidualizacji procesu nauczania, co nakłada na szkołę dodatkowe obowiązki, które nie wynikają bezpośrednio z programów dydaktycznych a powinny uwzględniać specyfikę rozwoju uczniów. W/g badań 21,3 % dzieci wymaga dodatkowej pomocy i wsparcia
w ramach zespołów korekcyjno – kompensacyjnego bądź dydaktyczno – wyrównawczych. Tak więc, nauczyciel pracujący z dziećmi z deficytami rozwojowymi powinien posiadać nie tylko szeroki zakres wiedzy i umiejętności merytorycznych i metodologicznych potrzebnych w nauczaniu zintegrowanym, ale także szeroki zakres wiedzy i umiejętności terapeutycznych, wymagających dodatkowych szkoleń i dofinansowania.
W momencie rozpoczynania nauki w klasie I w szczególnie trudnej sytuacji są chłopcy, u których deficyty rozwojowe w obrębie analizatorów występują znacznie częściej, niż u dziewcząt.
U 51 % chłopców (u dziewcząt 33,3 %) obserwuje się obniżony poziom sprawności grafomotorycznej. 31% chłopców (16, 1 % dziewcząt) ma kłopoty
z prawidłową analiza i syntezą słuchową, 30, 9 % chłopców (23, 2 % dziewcząt) funkcjonuje nieprawidłowo w obrąbie procesów koordynacji wzrokowo – ruchowej, 22,8 % chłopców (9,7 % dziewcząt) ma zdecydowanie wolniejsze tempo pracy. 38, 2 % chłopców (21,5 % dziewcząt) wykazuje zaburzenia rozwoju mowy. Prawie dwukrotnie częściej chłopcy ujawniają nieprawidłowości w zakresie dynamiki procesów nerwowych lub rozwoju emocjonalnym.
Chłopcy słabiej niż dziewczynki radzą sobie też z opanowaniem wiadomości i umiejętności objętych podstawą programową kl. „0” (ok. 40% podczas gdy u dziewcząt 28 %).
Wnioski z badań kompleksowych dzieci 6 – letnich.
1. W celu wyrównywania szans edukacyjnych dzieci 6 – letnich mających opóźnienia rozwojowe w obrębie funkcji percepcyjno - motorycznych, poznawczych oraz zaburzenia w sferze rozwoju emocjonalnego konieczne jest utworzenie w każdej szkole zespołów korekcyjno – kompensacyjnych i zespołów dydaktyczno wyrównawczych oraz zapewnienie odpowiedniego wsparcia psychologiczno – pedagogicznego.
2. Szczególną troską i wsparciem należy otoczyć chłopców, ponieważ znacznie czyściej, niż u dziewczynek występują u nich deficyty rozwojowe, które mogą być główną przyczyną słabego radzenie sobie z opanowaniem wiadomości i umiejętnościami objętych podstawą programową kl. „0” a następnie pogłębiających się trudności w nauce pisania i czytania.
3. Ze względu na wysoki procent dzieci mających opóźnienie w zakresie motoryki małej szczególnie należy zadbać o usprawnienia analizatora kinestetyczno – ruchowego ze zwróceniem uwagi na rozwijanie drobnych ruchów ręki.
4. Z uwagi na dużą grupę dzieci mającą opóźnienia w rozwoju analizatorów bądź zaburzenia lub opóźnienia w sferze emocjonalnej i w dynamice procesów nerwowych wskazane byłoby umożliwienie nauczycielom korzystania ze szkoleń specjalistycznych przygotowujących do pracy
z dziećmi mającymi wskazane zaburzenia.
