Uchwała Nr IV/28/03 w sprawie przyjęcia do realizacji Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2003-2006.
UCHWAŁA NR IV/28/03
RADY POWIATU ŁOMŻYŃSKIEGO
z dnia 31 marca 2003 r.
w sprawie przyjęcia do realizacji Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2003-2006.
Na podstawie art.4 ust. 1 pkt.5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001 r. nr.142, poz.1592, z 2002 r. nr.23, poz.220, nr.62, poz.558, nr.113, poz.982, nr.153, poz.1271, nr.200, poz.1668, nr.214, poz.1806) oraz art.35a ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecnej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 1997 r. nr.123, poz.776, nr.160, poz.1082, z 1998 r. nr.90, poz.628, nr.106, poz.887, nr.156, poz.1019, nr.162, poz.1118 i 1126, z 1999 r. nr.49, poz.486, nr.90, poz.1001, nr.95, poz.1101, nr.111, poz.1280, z 2000r. nr.48, poz.550, nr.119, poz.1249, z 2001r. nr.39, poz.459, nr.100, poz.1080, nr.125, poz.1368, nr.129, poz.1444, nr.154, poz.1792 i 1800, z 2002 r. nr.100, poz.923, nr.169, poz.1387, nr.200, poz.1679 i 1683, nr.241, poz.2074) uchwala się co następuje:
3. Przyjmuje się do realizacji Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2003 – 2006. Program stanowi załącznik do uchwały.
4. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu.
5. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Rady
Henryk KŁOSIŃSKI
Załącznik do uchwały nr IV/28/03
Rady Powiatu Łomżyńskiego
z dnia 31 marca 2003r.
POWIATOWY PROGRAM
DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
NA LATA 2003 - 2006
Łomża, luty 2003 r.
Spis treści
Wprowadzenie
I Diagnoza
6. Rehabilitacja lecznicza i usprawniająca
7. Rehabilitacja zawodowa
8. Pomoc społeczna wobec osób niepełnosprawnych
9. Organizacje pozarządowe
II Cel strategiczny i kierunki działań
Uwagi końcowe
WPROWADZENIE
Powszechnie uważa się, że niepełnosprawność jest jednym z głównych problemów współczesnego świata. Istotnym czynnikiem, który wyznacza jego rangę jest liczebność zbiorowości osób niepełnosprawnych. Szacunkowo przyjmuje się, że osoby te stanowią 10% ogółu społeczeństwa.
Na terenie powiatu łomżyńskiego zamieszkuje 51.128 mieszkańców, w tym ok. 5 000 osób to osoby niepełnosprawne. Wiedza kim są osoby niepełnosprawne, jak funkcjonują, jakie mają potrzeby jest wciąż niewystarczająca. Wiemy, że jest to zbiorowość zróżnicowana, nie tylko pod względem stopnia niepełnosprawności, który to w sposób ogólny klasyfikuje osoby niepełnosprawne. Ważne są również inne cechy, jak rodzaj i typ niepełnosprawności, ocena możliwości wykonywania pracy, integracja ze środowiskiem.
Realizacja aktywnej polityki społecznej wobec osób niepełnosprawnych wymaga stałych badań informujących o liczbie tych osób i strukturze ich środowisk, funkcjonowania w domu rodzinnym, ocena możliwości wykonywania pracy, integracja ze środowiskiem. Ustawy kompetencyjne nakładają na organa administracji rządowej i samorządowej określone obowiązki w celu realizacji tych zadań.
Zgodnie z art. 35a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr .123 poz.776 z późn.zm.) - do zadań powiatu należy m. in:
1). Opracowywanie i realizacja zgodnych ze strategią rozwoju województwa, powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie:
a). rehabilitacji społecznej,
b). rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia,
c).przestrzegania praw osób niepełnosprawnych.
W cytowanym wyżej artykule ustawy, stwierdza się, iż programy te uchwalane są przez radę powiatu.
Niniejszy projekt powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych opracowało Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Łomży we współpracy z :
- Powiatowym Urzędem Pracy,
- Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną Nr 1,
- Ośrodkami Pomocy Społecznej z terenu Powiatu,
- Zakładem Podstawowej Opieki Zdrowotnej,
- Organizacjami pozarządowymi działającymi w ramach Centrum Usług Socjalnych w Łomży,
- Zespołem Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności.
Przedłożony Radzie Powiatu Łomżyńskiego Program do uchwalenia przypada w okresie szczególnym dla osób niepełnosprawnych.
Otóż, decyzją Rady Unii Europejskiej z dnia 3 grudnia 2001 roku ustanowiono rok 2003 Europejskim Rokiem Osób Niepełnosprawnych. Obchody tego Roku mają na celu podniesienie publicznej świadomości o prawach osób niepełnosprawnych, o pozytywnym wkładzie, jaki wnoszą te osoby w życie społeczeństwa, a także o problemach, które napotykają z powodu swojej niesprawności. Jest sprawą oczywistą, że nie ma takich możliwości, ani nie można mieć ambicji, by przez jeden rok diametralnie zmienić sytuację osób niepełnosprawnych. Zarówno w latach minionych, jak i obecnie brakuje środków, by zaspokoić wszystkie uzasadnione potrzeby i osiągnąć wszystkie słuszne cele . Jednak możemy i musimy zrobić jedno: działać małymi krokami, a w przyszły roku i latach następnych zrobić kilka dużych kroków na rzecz podniesienia świadomości prawnej osób niepełnosprawnych i wszystkich tych, którzy zobowiązani są do realizacji tego prawa.
Założenie takie przyjęliśmy przy opracowaniu ,, Powiatowego Programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2003-2006’’.
W toku opracowania Programu ustalone zostały kierunki i działania wynikające z ogólnej oceny sytuacji osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie powiatu łomżyńskiego oraz zostały określone nowe trendy wynikające ze zmian warunków życia i funkcjonowania osób niepełnosprawnych.
,, Powiatowy Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych’’ ma charakter otwarty i będzie systematycznie aktualizowany w miarę pojawiających się potrzeb.
I. DIAGNOZA
1. Rehabilitacja lecznicza i usprawniająca
Osoba niepełnosprawna, niezależnie od tego, kiedy się nią staje, napotyka na wiele problemów, które wymagają rozwiązania. Rehabilitacja jest właśnie takim problem, który ma rozwiązywać problemy wynikające z niepełnosprawności. Ostatecznym celem rehabilitacji jest społeczna i zawodowa integracja (włączenie w życie społeczne i zawodowe) lub reintegracja (ponowne włączenie w życie społeczne i zawodowe), aby osoba niepełnosprawna mogła prowadzić w miarę możliwości normalne życie. Dlatego też osobie niepełnosprawnej powinno się zapewnić szeroki zakres usług rehabilitacyjnych, które pozwoliłyby na rozwiązanie wszystkich jej problemów i potrzeb. Sprzeczne z zasadą rehabilitacji kompleksowej jest rehabilitowanie osoby niepełnosprawnej tylko częściowo np. tylko pod względem zawodowym bez rozwiązania jej problemów medycznych, psychologicznych, czy społecznych.
Rehabilitacja lecznicza jest częścią procesu rehabilitacji. Ogólnie jej celem jest zmniejszenie lub złagodzenie skutków chorób i urazów oraz skorygowanie wad wrodzonych przy pomocy środków leczniczych. Do najważniejszych środków (metod) stosowanych w rehabilitacji leczniczej należą: fizjoterapia, terapia zajęciowa oraz zaopatrzenie ortopedyczne.
W powiecie łomżyńskim leczenie rehabilitacyjne i usprawniające częściowo realizowane jest przez Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej realizuje zadanie rehabilitacji leczniczej głównie w dwóch Gminnych Ośrodkach Zdrowia tj. w Przytułach i w Wiźnie. W tych placówkach funkcjonują gabinety rehabilitacji leczniczej wyposażone w podstawowy sprzęt do rehabilitacji. Świadczeń w obydwu placówkach udziela jeden lekarz i jeden fizjoterapeuta (3 dni w tygodniu w Wiźnie i dwa dni w Przytułach). W ubiegłym roku lekarz udzielił w tych placówkach 317 porad i wykonanych zostało 9550 zabiegów. Profilaktyka i promocja zdrowia wykonywana jest przez ZPOZ w ramach podstawowej opieki zdrowotnej we wszystkich placówkach.
Usługi rehabilitacyjne i usprawniające dla niepełnosprawnych mieszkańców naszego powiatu wykonuje też Stacja Opieki Medycznej Caritas Diecezji Łomżyńskiej przy ul.Rybaki w Łomży, wyposażona w nowoczesny sprzęt w gabinetach kinezyterapii, fizykoterapii, gabinetach lekarskich i zabiegowych.
Również Polski Komitet Pomocy Społecznej w Łomży posiada na terenie Domu Pomocy Społecznej przy ul.Sikorskiego 222 odpowiednią bazę i w Ośrodku Rehabilitacyjnym „Pensjonat Ptaki” w Balikach. Specjalizuje on się w rehabilitacji osób dotkniętych chorobą SM. Polski Komitet Pomocy Społecznej posiada samochód przystosowany do przewozu osób niepełnosprawnych.
Należy dodać, iż zarówno Stacja Opieki Medycznej Caritas, jak też Ośrodek w Balikach wpisane są do rejestru Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych jako Ośrodki, w których mogą odbywać się turnusy rehabilitacyjne.
W rehabilitacji dzieci ważną placówką na naszym terenie jest Ośrodek Rehabilitacji Konnej w Kisielnicy istniejący w strukturach szpitala. Grupa przeszkolonych terapeutów, instruktorów hipoterapii prowadzi zajęcia usprawniające głównie z dziećmi z mózgowym porażeniem dziecięcym, chorobami OUN, schorzeniami narządu ruchu. Baza i 4 konie przystosowane do terapii umożliwiają rehabilitację przez cały rok.
Na terenie powiatu łomżyńskiego funkcjonuje jeden Warsztat Terapii Zajęciowej tj. w Piątnicy dla 25 niepełnosprawnych mieszkańców naszego powiatu. Cel działania postawiony przed Warsztatem, to rehabilitacja zmierzająca do wszechstronnego rozwoju każdego uczestnika, poprawy zaradności osobistej, sprawności psychofizycznych oraz przystosowania i funkcjonowania społecznego.
2. Rehabilitacja zawodowa
Rehabilitacja zawodowa stawia sobie za cel przygotowanie osoby niepełnosprawnej do pracy oraz zapewnienie jej pracy zgodnie z psychofizycznymi możliwościami oraz kwalifikacjami zawodowymi.
W powiecie łomżyńskim, według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Łomży na koniec grudnia 2002 r. zarejestrowanych było ogółem 71 osób niepełnosprawnych, w tym 62 osoby bezrobotne i 9 osób poszukujących pracy. Osoby niepełnosprawne stanowiły 1,86% ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Biorąc pod uwagę wiek - najliczniejszą grupę osób bezrobotnych niepełnosprawnych stanowiły osoby w wieku od 18 - do 44 lat (67,8% ogółu). Bardzo dużą rolę w możliwościach uzyskania zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne odgrywa poziom wykształcenia. Im wyższy poziom wykształcenia posiada osoba niepełnosprawna , która utraciła pracę lub stała się częściowo do jej wykonywania niezdolna tym łatwiej i szybciej wraca na rynek pracy.
Z analizy poziomów wykształcenia zarejestrowanych osób niepełnosprawnych w powiecie łomżyńskim wynika, iż największą grupę stanowiły osoby z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym (80,28%). Według stopnia niepełnosprawności - najwięcej zarejestrowanych było osób z lekkim stopniem niepełnosprawności. Stanowiły one 85,91% ogółu zarejestrowanych. Pozostałe osoby (10 osób) były z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.
Powyższe dane wskazują na potrzebę stwarzania osobom niepełnosprawnym większych możliwości edukacyjnych. Zasadniczą rolę w tym zakresie ogrywają różne formy wspierające aktywność zawodową osoby niepełnosprawnej oferowane przez urząd pracy, takie jak: poradnictwo zawodowe - indywidualne i grupowe, informacja zawodowa, zajęcia w klubach pracy itp.
Ukoronowaniem całego, często bardzo uciążliwego procesu rehabilitacji zawodowej powinno być zatrudnienie osoby niepełnosprawnej. Praca ma szczególne znaczenie dla osób niepełnosprawnych. Z jednej strony zapewnia im środki do życia, a z drugiej - daje poczucie materialnej niezależności i społecznej użyteczności.
Ze środków PFRON w 2002 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, Starosta Łomżyński zawarł umowy z pracodawcami na utworzenie 4 nowych stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych . Średni koszt dofinansowania jednego stanowiska wyniósł 31 312 złotych. Ponadto jednej osobie niepełnosprawnej udzielono pożyczkę w wysokości 30 tyś. złotych na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Poza tym w 2002 roku Urząd Pracy skierował do pracy 14 osób niepełnosprawnych z terenu powiatu.
Podkreślić należy, iż wielkość środków finansowych przyznawanych przez PFRON na te cele ogranicza możliwość tworzenia większej liczby nowych stanowisk pracy, jak i udzielania pożyczek osobom niepełnosprawnym.
3. Pomoc społeczna wobec osób niepełnosprawnych
W stosunku do ogółu korzystających z pomocy społecznej duży procent stanowią osoby, które otrzymały świadczenia z powodu niepełnosprawności. W powiecie łomżyńskim są one drugą, co do wielkości grupą osób, do których ośrodki pomocy społecznej kierowały pomoc finansową. To właśnie rodziny z osobami niepełnosprawnymi są częściej narażone na zwiększone występowanie niedostatku, ubóstwa, niewydolności opiekuńczej i wychowawczej. Problem inwalidztwa jednego z członków dotyka zazwyczaj całej rodziny we wszystkich jej funkcjach. Dlatego cała rodzina powinna doświadczać pomocy. Według danych ośrodków pomocy społecznej - w 2002 roku objęto pomocą z powodu niepełnosprawności 535 rodzin, w których zamieszkiwało 1 650 osób. Udzielono im wsparcia w formie zasiłków stałych (104 osoby), renty socjalnej (322 osoby), zasiłków okresowych (142 osoby) itp. Siedmiu osobom niepełnosprawnym świadczono usługi opiekuńcze w miejscu ich zamieszkania.
Zgodnie z zasadą społecznej integracji - pomoc społeczna dąży do zapewnienia usług opiekuńczych osobie niepełnosprawnej w miejscu jej zamieszkania. Nie zawsze jednak jest to możliwe z różnych względów, m.in. z powodu niewystarczającej liczby oferowanych tego typu usług w środowisku lokalnym oraz niewydolności finansowej osób niepełnosprawnych.
W razie niemożliwości zapewnienia tego typu opieki osoba niepełnosprawna może zostać przyjęta do domu pomocy społecznej. Domy pomocy społecznej stanowią formę wsparcia dla rodzin. Powiat łomżyński dysponuje dwoma domami pomocy społecznej, w których ogółem 63 osoby niepełnosprawne otrzymują całodobową opiekę. Są to : DPS p.w. św. Franciszka z Asyżu w Tykocinie dla kobiet z zaburzeniami psychicznymi na 33 miejsca, prowadzony przez Caritas Diecezji Łomżyńskiej oraz DPS dla ludzi starych w Łomży na 30 miejsc, prowadzony przez Zarząd Rejonowy PKPS. Domy te prowadzone są na podstawie umów jako zadania zlecone przez powiat. Brakuje natomiast specjalistycznych placówek do opieki nad osobami niepełnosprawnymi w ciągu dnia (tzw. Środowiskowych Domów Samopomocy).
4. Organizacje pozarządowe działające na rzecz osób niepełnosprawnych
W dniu 8 października 2002 roku Rada Powiatu Łomżyńskiego pojęła uchwałę w sprawie nawiązania współpracy w sferze pomocy społecznej z organizacjami pozarządowymi funkcjonującymi na obszarze Powiatu Łomżyńskiego. Sygnatariuszami porozumienia jest 5 organizacji tworzących wspólnie z P C P R Centrum Usług Socjalnych a także 5 innych organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych, takich jak: Stowarzyszenie Rodzice Dzieciom Troski Specjalnej, Stowarzyszenie ,,Spolegliwość’’ Polski Komitet Pomocy Społecznej, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków Odział Rejonowy w Łomży.
W zawartym porozumieniu określono szereg ważnych zadań organizacji pozarządowych na rzecz osób chorych i niepełnosprawnych; np.: wspieranie rodzin w zakresie opieki nad chorymi w stanach terminalnych, opieka nad osobami chorymi, starszymi, samotnymi w domu, integracja środowiskowa emerytów i rencistów, pomoc kombatantom i osobom represjonowanym, pomoc osobom niepełnosprawnym mieszkającym w powiecie.
Organizacje pozarządowe są podstawowym partnerem w działaniach na rzecz diagnozowania występujących potrzeb w środowiskach osób niepełnosprawnych oraz rozwiązywania występujących problemów w tych środowiskach. Swoje działania opierają na społecznej pracy. Pomoc organizacji pozarządowych w diagnozowaniu sytuacji osób niepełnosprawnych pozwoli lepiej rozpoznać zróżnicowanie potrzeb tych osób oraz ułatwi podejmowanie skutecznych decyzji w omawianym zakresie.
II. CEL STRATEGICZNY I KIERUNKI DZIAŁAŃ
Celem strategicznym niniejszego PROGRAMU jest poprawa i zapewnienie osobom niepełnosprawnym warunków do samodzielnego , pełnego i czynnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym, kształtowanie pozytywnych postaw społecznych poprzez właściwe określanie kierunków działań i ich wspieranie.
KIERUNEK I
Monitorowanie zjawiska niepełnosprawności na terenie powiatu łomżyńskiego w celu ustalenia potrzeb w zakresie poprawy warunków życia społecznego i zawodowego osób niepełnosprawnych.
ZADANIA
1. Określenie ilościowe populacji osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie powiatu łomżyńskiego.
2. Określenie kategorii grup dysfunkcyjnych występujących wśród osób niepełnosprawnych na terenie powiatu:
· osoby z uszkodzeniem narządu wzroku,
· osoby z uszkodzeniem narządu słuchu,
· osoby z uszkodzeniem narządu ruchu,
· osoby z uszkodzeniem narządów wewnętrznych,
· osoby z zaburzeniami psychicznymi.
OCZEKIWANE EFEKTY
1. Ustalenie liczby osób niepełnosprawnych w powiecie.
2. Rozpoznanie potrzeb grup dysfunkcyjnych w środowisku lokalnym.
3. Indywidualizacja pracy socjalnej w poszczególnych kategoriach niepełnosprawności.
KIERUNEK II
Zwiększenie dostępu do usług medycznych, rehabilitacyjnych i pomocowych poprzez wspieranie i rozwój placówek rehabilitacyjnych i pomocowych, jak również usług rehabilitacyjnych i pomocowych dla mieszkańców powiatu.
ZADANIA
1. Rozwój infrastruktury medyczno - rehabilitacyjnej na bazie Gminnych Ośrodków Zdrowia.
2. Tworzenie wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego.
3. Zwiększenie liczby miejsc w domach pomocy społecznej dla osób chorych, niepełnosprawnych, starszych i samotnych. Wspieranie działań PKPS i PCPR na rzecz zorganizowania nowego Domu Pomocy Społecznej w miejscowości Kownaty.
PRZEWIDYWANE EFEKTY
1. Zwiększenie dostępności do usług rehabilitacyjnych i pomocowych osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenach wiejskich.
2. Poprawa sprawności psychofizycznej, usprawnienie i zwiększenie aktywności osób niepełnosprawnych.
3. Zmniejszenie liczby osób oczekujących na usługi medyczne, rehabilitacyjne i pomocnicze.
KIERUNEK III
Przystosowanie środowiska fizycznego do potrzeb osób niepełnosprawnych.
ZADANIA
1. Likwidacja barier architektonicznych w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej (w budynku, mieszkaniu).
2. Poprawa dostępu do informacji osoby niepełnosprawnej oraz warunków do pełnego udziału w życiu społecznym
· przygotowywanie bieżących informacji i analiz o warunkach życia osób niepełnosprawnych, w szczególności gospodarstw domowych z osobą niepełnosprawną na podstawie pozyskiwanych danych z ośrodków pomocy społecznej, danych statystycznych, itp.,
· upowszechnianie informacji z zakresu sytuacji osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie powiatu łomżyńskiego
· opracowywanie i wydawanie w formie informatorów publikacji przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych, które będą zawierać treści ułatwiające osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie w społeczności lokalnej i społecznej.
OCZEKIWANE EFEKTY
1. Likwidacja barier architektonicznych w mieszkaniach osób niepełnosprawnych.
2. Likwidacja barier w komunikowaniu się oraz poprawa dostępności do informacji.
KIERUNEK IV
Pomoc rodzinom z osobą niepełnosprawną.
ZADANIA
1. Organizacja cyklicznych szkoleń pracowników socjalnych w zakresie kompleksowej rehabilitacji osób niepełnosprawnych i ich rodzin.
2. Informowanie osób niepełnosprawnych o możliwościach uzyskania pomocy finansowej, prawnej, pedagogiczno - psychologicznej. Kierowanie tych osób do kompetentnych organizacji i instytucji.
3. Zintegrowanie działań i możliwości opiekuńczych rodziny ze zwróceniem uwagi na zwiększenie opieki zdrowotnej głównie w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej przez współdziałanie pracownika socjalnego z zespołem środowiskowym
OCZEKIWANE EFEKTY
1. Zapewnienie pełnej opieki osobom niepełnosprawnym z umożliwieniem pozostania w środowisku rodzinnym.
2. Podniesienie wiedzy na temat problemów i zmian wynikających z niepełnej sprawności członków rodziny.
3. Rozwój doradztwa i poradnictwa na rzecz rodzin z osobą niepełnosprawną oraz doskonalenie pracy socjalnej w tym zakresie.
4. Rozszerzenie dostępu rodzin do informacji o różnych formach pomocy i wsparcia świadczonych przez instytucje i organizacje pozarządowe.
KIERUNEK V
Działania na rzecz aktywizacji zawodowej i ekonomicznego usamodzielnienia się osób niepełnosprawnych.
ZADANIA
1. Tworzenie pracodawcom i osobom niepełnosprawnym sprzyjających warunków do powstania nowych stanowisk pracy poprzez udzielanie dofinansowania ze środków PEFRON a także udzielanie pożyczek osobom niepełnosprawnym na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej.
2. Zwiększenie dostępności usług poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej wśród osób niepełnosprawnych poprzez rozszerzenie współpracy między Powiatowym Urzędem Pracy, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej oraz Zespołem Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności.
3. Utworzenie na terenie powiatu Zakładu Aktywności Zawodowej dla osób niepełnosprawnych jako wyodrębnionej organizacyjnie i finansowo jednostki. Przygotowanie pełnej dokumentacji ZAZ, w tym także dokumentacji architektoniczno - kosztorysowej wymagać będzie wsparcia finansowego zarówno ze strony samorządu powiatu, jak też sejmiku województwa podlaskiego.
4. Zapewnianie niepełnosprawnym pełnej informacji o zawodach oraz o aktualnej sytuacji i trendach na rynku pracy.
OCZEKIWANE EFEKTY
1.Wzrost szans na zatrudnienie i ekonomiczne usamodzielnienie się osób niepełnosprawnych.
2. Wyposażenie niepełnosprawnych w wiedzę na temat metod i technik poszukiwania pracy, autoprezentacji oraz podniesienie wiary we własne możliwości jako pełnowarościowego pracownika na rynku pracy.
KIERUNEK VI
Tworzenie dzieciom i młodzieży warunków sprzyjających społecznej integracji i edukacji.
ZADANIA
Dzieci niepełnosprawne mają często specjalne potrzeby edukacyjne wynikające z określonej niepełnosprawności.
1. Wychodząc na przeciw oczekiwaniom i potrzebom środowiska lokalnego należy w dalszym ciągu systematycznie prowadzić pedagogizację rodziców, nauczycieli i wychowanków w zakresie różnych możliwości pomocy dzieciom niepełnosprawnym w szkole i instytucjach poza oświatowych.
2. Prowadzenie Punktu Konsultacyjnego wczesnego wspomagania rozwoju psychofizycznego dla dzieci w Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej Nr 1 w Łomży.
3. Systematyczne, przynajmniej raz w tygodniu, prowadzenie w Poradni zajęć terapeutycznych dla dzieci z zaburzeniami sprzężonymi oraz udzielanie wsparcia rodzicom tych dzieci.
4. Utworzenie zaplecza z wykwalifikowanej, specjalistycznej kadry pedagogicznej do pracy z dziećmi niepełnosprawnymi na terenie szkół ogólnodostępnych.
5. Utworzenie klas integracyjnych w większych szkołach gminnych.
PRZEWIDYWANE EFEKTY
1. Zwiększenie liczby oferowanych usług edukacyjnych.
2. Rozszerzenie możliwości nauczania dzieci niepełnosprawnych razem z rówieśnikami sprawnymi w szkołach ogólnodostępnych.
3. Podniesienie wiedzy i świadomości na temat problematyki osób niepełnosprawnych oraz kształtowanie pozytywnych postaw wobec tych osób.
UWAGI KOŃCOWE
Przedstawiony Program wymaga uruchomienia nowych mechanizmów, które zapewnią osobom niepełnosprawnym samodzielność i bezpieczeństwo materialne, przyczynią się do rozwoju ich własnej egzystencji.
W Programie ujęto najważniejsze problemy sygnalizowane przez różne instytucje i organizacje pozarządowe wymienione w części wstępnej. Nawiązuje on także do kierunków i zadań określonych w Wojewódzkim Programie Poprawy Życia Społecznego i Zawodowego Osób Niepełnosprawnych na lata 2000 - 2005.
Aby osiągnąć zamierzone cele - konieczna będzie ścisła współpraca wszystkich, którym na sercu leży pomoc bliźniemu. Nade wszystko organizacji do tego powołanych, samorządów gminnych, szkół, organizacji pozarządowych, mediów, a także Kościoła. I przy współudziale samych zainteresowanych - osób niepełnosprawnych.
RADY POWIATU ŁOMŻYŃSKIEGO
z dnia 31 marca 2003 r.
w sprawie przyjęcia do realizacji Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2003-2006.
Na podstawie art.4 ust. 1 pkt.5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001 r. nr.142, poz.1592, z 2002 r. nr.23, poz.220, nr.62, poz.558, nr.113, poz.982, nr.153, poz.1271, nr.200, poz.1668, nr.214, poz.1806) oraz art.35a ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecnej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 1997 r. nr.123, poz.776, nr.160, poz.1082, z 1998 r. nr.90, poz.628, nr.106, poz.887, nr.156, poz.1019, nr.162, poz.1118 i 1126, z 1999 r. nr.49, poz.486, nr.90, poz.1001, nr.95, poz.1101, nr.111, poz.1280, z 2000r. nr.48, poz.550, nr.119, poz.1249, z 2001r. nr.39, poz.459, nr.100, poz.1080, nr.125, poz.1368, nr.129, poz.1444, nr.154, poz.1792 i 1800, z 2002 r. nr.100, poz.923, nr.169, poz.1387, nr.200, poz.1679 i 1683, nr.241, poz.2074) uchwala się co następuje:
3. Przyjmuje się do realizacji Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2003 – 2006. Program stanowi załącznik do uchwały.
4. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu.
5. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Rady
Henryk KŁOSIŃSKI
Załącznik do uchwały nr IV/28/03
Rady Powiatu Łomżyńskiego
z dnia 31 marca 2003r.
POWIATOWY PROGRAM
DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
NA LATA 2003 - 2006
Łomża, luty 2003 r.
Spis treści
Wprowadzenie
I Diagnoza
6. Rehabilitacja lecznicza i usprawniająca
7. Rehabilitacja zawodowa
8. Pomoc społeczna wobec osób niepełnosprawnych
9. Organizacje pozarządowe
II Cel strategiczny i kierunki działań
Uwagi końcowe
WPROWADZENIE
Powszechnie uważa się, że niepełnosprawność jest jednym z głównych problemów współczesnego świata. Istotnym czynnikiem, który wyznacza jego rangę jest liczebność zbiorowości osób niepełnosprawnych. Szacunkowo przyjmuje się, że osoby te stanowią 10% ogółu społeczeństwa.
Na terenie powiatu łomżyńskiego zamieszkuje 51.128 mieszkańców, w tym ok. 5 000 osób to osoby niepełnosprawne. Wiedza kim są osoby niepełnosprawne, jak funkcjonują, jakie mają potrzeby jest wciąż niewystarczająca. Wiemy, że jest to zbiorowość zróżnicowana, nie tylko pod względem stopnia niepełnosprawności, który to w sposób ogólny klasyfikuje osoby niepełnosprawne. Ważne są również inne cechy, jak rodzaj i typ niepełnosprawności, ocena możliwości wykonywania pracy, integracja ze środowiskiem.
Realizacja aktywnej polityki społecznej wobec osób niepełnosprawnych wymaga stałych badań informujących o liczbie tych osób i strukturze ich środowisk, funkcjonowania w domu rodzinnym, ocena możliwości wykonywania pracy, integracja ze środowiskiem. Ustawy kompetencyjne nakładają na organa administracji rządowej i samorządowej określone obowiązki w celu realizacji tych zadań.
Zgodnie z art. 35a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr .123 poz.776 z późn.zm.) - do zadań powiatu należy m. in:
1). Opracowywanie i realizacja zgodnych ze strategią rozwoju województwa, powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie:
a). rehabilitacji społecznej,
b). rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia,
c).przestrzegania praw osób niepełnosprawnych.
W cytowanym wyżej artykule ustawy, stwierdza się, iż programy te uchwalane są przez radę powiatu.
Niniejszy projekt powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych opracowało Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Łomży we współpracy z :
- Powiatowym Urzędem Pracy,
- Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną Nr 1,
- Ośrodkami Pomocy Społecznej z terenu Powiatu,
- Zakładem Podstawowej Opieki Zdrowotnej,
- Organizacjami pozarządowymi działającymi w ramach Centrum Usług Socjalnych w Łomży,
- Zespołem Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności.
Przedłożony Radzie Powiatu Łomżyńskiego Program do uchwalenia przypada w okresie szczególnym dla osób niepełnosprawnych.
Otóż, decyzją Rady Unii Europejskiej z dnia 3 grudnia 2001 roku ustanowiono rok 2003 Europejskim Rokiem Osób Niepełnosprawnych. Obchody tego Roku mają na celu podniesienie publicznej świadomości o prawach osób niepełnosprawnych, o pozytywnym wkładzie, jaki wnoszą te osoby w życie społeczeństwa, a także o problemach, które napotykają z powodu swojej niesprawności. Jest sprawą oczywistą, że nie ma takich możliwości, ani nie można mieć ambicji, by przez jeden rok diametralnie zmienić sytuację osób niepełnosprawnych. Zarówno w latach minionych, jak i obecnie brakuje środków, by zaspokoić wszystkie uzasadnione potrzeby i osiągnąć wszystkie słuszne cele . Jednak możemy i musimy zrobić jedno: działać małymi krokami, a w przyszły roku i latach następnych zrobić kilka dużych kroków na rzecz podniesienia świadomości prawnej osób niepełnosprawnych i wszystkich tych, którzy zobowiązani są do realizacji tego prawa.
Założenie takie przyjęliśmy przy opracowaniu ,, Powiatowego Programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2003-2006’’.
W toku opracowania Programu ustalone zostały kierunki i działania wynikające z ogólnej oceny sytuacji osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie powiatu łomżyńskiego oraz zostały określone nowe trendy wynikające ze zmian warunków życia i funkcjonowania osób niepełnosprawnych.
,, Powiatowy Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych’’ ma charakter otwarty i będzie systematycznie aktualizowany w miarę pojawiających się potrzeb.
I. DIAGNOZA
1. Rehabilitacja lecznicza i usprawniająca
Osoba niepełnosprawna, niezależnie od tego, kiedy się nią staje, napotyka na wiele problemów, które wymagają rozwiązania. Rehabilitacja jest właśnie takim problem, który ma rozwiązywać problemy wynikające z niepełnosprawności. Ostatecznym celem rehabilitacji jest społeczna i zawodowa integracja (włączenie w życie społeczne i zawodowe) lub reintegracja (ponowne włączenie w życie społeczne i zawodowe), aby osoba niepełnosprawna mogła prowadzić w miarę możliwości normalne życie. Dlatego też osobie niepełnosprawnej powinno się zapewnić szeroki zakres usług rehabilitacyjnych, które pozwoliłyby na rozwiązanie wszystkich jej problemów i potrzeb. Sprzeczne z zasadą rehabilitacji kompleksowej jest rehabilitowanie osoby niepełnosprawnej tylko częściowo np. tylko pod względem zawodowym bez rozwiązania jej problemów medycznych, psychologicznych, czy społecznych.
Rehabilitacja lecznicza jest częścią procesu rehabilitacji. Ogólnie jej celem jest zmniejszenie lub złagodzenie skutków chorób i urazów oraz skorygowanie wad wrodzonych przy pomocy środków leczniczych. Do najważniejszych środków (metod) stosowanych w rehabilitacji leczniczej należą: fizjoterapia, terapia zajęciowa oraz zaopatrzenie ortopedyczne.
W powiecie łomżyńskim leczenie rehabilitacyjne i usprawniające częściowo realizowane jest przez Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej realizuje zadanie rehabilitacji leczniczej głównie w dwóch Gminnych Ośrodkach Zdrowia tj. w Przytułach i w Wiźnie. W tych placówkach funkcjonują gabinety rehabilitacji leczniczej wyposażone w podstawowy sprzęt do rehabilitacji. Świadczeń w obydwu placówkach udziela jeden lekarz i jeden fizjoterapeuta (3 dni w tygodniu w Wiźnie i dwa dni w Przytułach). W ubiegłym roku lekarz udzielił w tych placówkach 317 porad i wykonanych zostało 9550 zabiegów. Profilaktyka i promocja zdrowia wykonywana jest przez ZPOZ w ramach podstawowej opieki zdrowotnej we wszystkich placówkach.
Usługi rehabilitacyjne i usprawniające dla niepełnosprawnych mieszkańców naszego powiatu wykonuje też Stacja Opieki Medycznej Caritas Diecezji Łomżyńskiej przy ul.Rybaki w Łomży, wyposażona w nowoczesny sprzęt w gabinetach kinezyterapii, fizykoterapii, gabinetach lekarskich i zabiegowych.
Również Polski Komitet Pomocy Społecznej w Łomży posiada na terenie Domu Pomocy Społecznej przy ul.Sikorskiego 222 odpowiednią bazę i w Ośrodku Rehabilitacyjnym „Pensjonat Ptaki” w Balikach. Specjalizuje on się w rehabilitacji osób dotkniętych chorobą SM. Polski Komitet Pomocy Społecznej posiada samochód przystosowany do przewozu osób niepełnosprawnych.
Należy dodać, iż zarówno Stacja Opieki Medycznej Caritas, jak też Ośrodek w Balikach wpisane są do rejestru Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych jako Ośrodki, w których mogą odbywać się turnusy rehabilitacyjne.
W rehabilitacji dzieci ważną placówką na naszym terenie jest Ośrodek Rehabilitacji Konnej w Kisielnicy istniejący w strukturach szpitala. Grupa przeszkolonych terapeutów, instruktorów hipoterapii prowadzi zajęcia usprawniające głównie z dziećmi z mózgowym porażeniem dziecięcym, chorobami OUN, schorzeniami narządu ruchu. Baza i 4 konie przystosowane do terapii umożliwiają rehabilitację przez cały rok.
Na terenie powiatu łomżyńskiego funkcjonuje jeden Warsztat Terapii Zajęciowej tj. w Piątnicy dla 25 niepełnosprawnych mieszkańców naszego powiatu. Cel działania postawiony przed Warsztatem, to rehabilitacja zmierzająca do wszechstronnego rozwoju każdego uczestnika, poprawy zaradności osobistej, sprawności psychofizycznych oraz przystosowania i funkcjonowania społecznego.
2. Rehabilitacja zawodowa
Rehabilitacja zawodowa stawia sobie za cel przygotowanie osoby niepełnosprawnej do pracy oraz zapewnienie jej pracy zgodnie z psychofizycznymi możliwościami oraz kwalifikacjami zawodowymi.
W powiecie łomżyńskim, według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Łomży na koniec grudnia 2002 r. zarejestrowanych było ogółem 71 osób niepełnosprawnych, w tym 62 osoby bezrobotne i 9 osób poszukujących pracy. Osoby niepełnosprawne stanowiły 1,86% ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Biorąc pod uwagę wiek - najliczniejszą grupę osób bezrobotnych niepełnosprawnych stanowiły osoby w wieku od 18 - do 44 lat (67,8% ogółu). Bardzo dużą rolę w możliwościach uzyskania zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne odgrywa poziom wykształcenia. Im wyższy poziom wykształcenia posiada osoba niepełnosprawna , która utraciła pracę lub stała się częściowo do jej wykonywania niezdolna tym łatwiej i szybciej wraca na rynek pracy.
Z analizy poziomów wykształcenia zarejestrowanych osób niepełnosprawnych w powiecie łomżyńskim wynika, iż największą grupę stanowiły osoby z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym (80,28%). Według stopnia niepełnosprawności - najwięcej zarejestrowanych było osób z lekkim stopniem niepełnosprawności. Stanowiły one 85,91% ogółu zarejestrowanych. Pozostałe osoby (10 osób) były z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.
Powyższe dane wskazują na potrzebę stwarzania osobom niepełnosprawnym większych możliwości edukacyjnych. Zasadniczą rolę w tym zakresie ogrywają różne formy wspierające aktywność zawodową osoby niepełnosprawnej oferowane przez urząd pracy, takie jak: poradnictwo zawodowe - indywidualne i grupowe, informacja zawodowa, zajęcia w klubach pracy itp.
Ukoronowaniem całego, często bardzo uciążliwego procesu rehabilitacji zawodowej powinno być zatrudnienie osoby niepełnosprawnej. Praca ma szczególne znaczenie dla osób niepełnosprawnych. Z jednej strony zapewnia im środki do życia, a z drugiej - daje poczucie materialnej niezależności i społecznej użyteczności.
Ze środków PFRON w 2002 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, Starosta Łomżyński zawarł umowy z pracodawcami na utworzenie 4 nowych stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych . Średni koszt dofinansowania jednego stanowiska wyniósł 31 312 złotych. Ponadto jednej osobie niepełnosprawnej udzielono pożyczkę w wysokości 30 tyś. złotych na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Poza tym w 2002 roku Urząd Pracy skierował do pracy 14 osób niepełnosprawnych z terenu powiatu.
Podkreślić należy, iż wielkość środków finansowych przyznawanych przez PFRON na te cele ogranicza możliwość tworzenia większej liczby nowych stanowisk pracy, jak i udzielania pożyczek osobom niepełnosprawnym.
3. Pomoc społeczna wobec osób niepełnosprawnych
W stosunku do ogółu korzystających z pomocy społecznej duży procent stanowią osoby, które otrzymały świadczenia z powodu niepełnosprawności. W powiecie łomżyńskim są one drugą, co do wielkości grupą osób, do których ośrodki pomocy społecznej kierowały pomoc finansową. To właśnie rodziny z osobami niepełnosprawnymi są częściej narażone na zwiększone występowanie niedostatku, ubóstwa, niewydolności opiekuńczej i wychowawczej. Problem inwalidztwa jednego z członków dotyka zazwyczaj całej rodziny we wszystkich jej funkcjach. Dlatego cała rodzina powinna doświadczać pomocy. Według danych ośrodków pomocy społecznej - w 2002 roku objęto pomocą z powodu niepełnosprawności 535 rodzin, w których zamieszkiwało 1 650 osób. Udzielono im wsparcia w formie zasiłków stałych (104 osoby), renty socjalnej (322 osoby), zasiłków okresowych (142 osoby) itp. Siedmiu osobom niepełnosprawnym świadczono usługi opiekuńcze w miejscu ich zamieszkania.
Zgodnie z zasadą społecznej integracji - pomoc społeczna dąży do zapewnienia usług opiekuńczych osobie niepełnosprawnej w miejscu jej zamieszkania. Nie zawsze jednak jest to możliwe z różnych względów, m.in. z powodu niewystarczającej liczby oferowanych tego typu usług w środowisku lokalnym oraz niewydolności finansowej osób niepełnosprawnych.
W razie niemożliwości zapewnienia tego typu opieki osoba niepełnosprawna może zostać przyjęta do domu pomocy społecznej. Domy pomocy społecznej stanowią formę wsparcia dla rodzin. Powiat łomżyński dysponuje dwoma domami pomocy społecznej, w których ogółem 63 osoby niepełnosprawne otrzymują całodobową opiekę. Są to : DPS p.w. św. Franciszka z Asyżu w Tykocinie dla kobiet z zaburzeniami psychicznymi na 33 miejsca, prowadzony przez Caritas Diecezji Łomżyńskiej oraz DPS dla ludzi starych w Łomży na 30 miejsc, prowadzony przez Zarząd Rejonowy PKPS. Domy te prowadzone są na podstawie umów jako zadania zlecone przez powiat. Brakuje natomiast specjalistycznych placówek do opieki nad osobami niepełnosprawnymi w ciągu dnia (tzw. Środowiskowych Domów Samopomocy).
4. Organizacje pozarządowe działające na rzecz osób niepełnosprawnych
W dniu 8 października 2002 roku Rada Powiatu Łomżyńskiego pojęła uchwałę w sprawie nawiązania współpracy w sferze pomocy społecznej z organizacjami pozarządowymi funkcjonującymi na obszarze Powiatu Łomżyńskiego. Sygnatariuszami porozumienia jest 5 organizacji tworzących wspólnie z P C P R Centrum Usług Socjalnych a także 5 innych organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych, takich jak: Stowarzyszenie Rodzice Dzieciom Troski Specjalnej, Stowarzyszenie ,,Spolegliwość’’ Polski Komitet Pomocy Społecznej, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków Odział Rejonowy w Łomży.
W zawartym porozumieniu określono szereg ważnych zadań organizacji pozarządowych na rzecz osób chorych i niepełnosprawnych; np.: wspieranie rodzin w zakresie opieki nad chorymi w stanach terminalnych, opieka nad osobami chorymi, starszymi, samotnymi w domu, integracja środowiskowa emerytów i rencistów, pomoc kombatantom i osobom represjonowanym, pomoc osobom niepełnosprawnym mieszkającym w powiecie.
Organizacje pozarządowe są podstawowym partnerem w działaniach na rzecz diagnozowania występujących potrzeb w środowiskach osób niepełnosprawnych oraz rozwiązywania występujących problemów w tych środowiskach. Swoje działania opierają na społecznej pracy. Pomoc organizacji pozarządowych w diagnozowaniu sytuacji osób niepełnosprawnych pozwoli lepiej rozpoznać zróżnicowanie potrzeb tych osób oraz ułatwi podejmowanie skutecznych decyzji w omawianym zakresie.
II. CEL STRATEGICZNY I KIERUNKI DZIAŁAŃ
Celem strategicznym niniejszego PROGRAMU jest poprawa i zapewnienie osobom niepełnosprawnym warunków do samodzielnego , pełnego i czynnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym, kształtowanie pozytywnych postaw społecznych poprzez właściwe określanie kierunków działań i ich wspieranie.
KIERUNEK I
Monitorowanie zjawiska niepełnosprawności na terenie powiatu łomżyńskiego w celu ustalenia potrzeb w zakresie poprawy warunków życia społecznego i zawodowego osób niepełnosprawnych.
ZADANIA
1. Określenie ilościowe populacji osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie powiatu łomżyńskiego.
2. Określenie kategorii grup dysfunkcyjnych występujących wśród osób niepełnosprawnych na terenie powiatu:
· osoby z uszkodzeniem narządu wzroku,
· osoby z uszkodzeniem narządu słuchu,
· osoby z uszkodzeniem narządu ruchu,
· osoby z uszkodzeniem narządów wewnętrznych,
· osoby z zaburzeniami psychicznymi.
OCZEKIWANE EFEKTY
1. Ustalenie liczby osób niepełnosprawnych w powiecie.
2. Rozpoznanie potrzeb grup dysfunkcyjnych w środowisku lokalnym.
3. Indywidualizacja pracy socjalnej w poszczególnych kategoriach niepełnosprawności.
KIERUNEK II
Zwiększenie dostępu do usług medycznych, rehabilitacyjnych i pomocowych poprzez wspieranie i rozwój placówek rehabilitacyjnych i pomocowych, jak również usług rehabilitacyjnych i pomocowych dla mieszkańców powiatu.
ZADANIA
1. Rozwój infrastruktury medyczno - rehabilitacyjnej na bazie Gminnych Ośrodków Zdrowia.
2. Tworzenie wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego.
3. Zwiększenie liczby miejsc w domach pomocy społecznej dla osób chorych, niepełnosprawnych, starszych i samotnych. Wspieranie działań PKPS i PCPR na rzecz zorganizowania nowego Domu Pomocy Społecznej w miejscowości Kownaty.
PRZEWIDYWANE EFEKTY
1. Zwiększenie dostępności do usług rehabilitacyjnych i pomocowych osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenach wiejskich.
2. Poprawa sprawności psychofizycznej, usprawnienie i zwiększenie aktywności osób niepełnosprawnych.
3. Zmniejszenie liczby osób oczekujących na usługi medyczne, rehabilitacyjne i pomocnicze.
KIERUNEK III
Przystosowanie środowiska fizycznego do potrzeb osób niepełnosprawnych.
ZADANIA
1. Likwidacja barier architektonicznych w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej (w budynku, mieszkaniu).
2. Poprawa dostępu do informacji osoby niepełnosprawnej oraz warunków do pełnego udziału w życiu społecznym
· przygotowywanie bieżących informacji i analiz o warunkach życia osób niepełnosprawnych, w szczególności gospodarstw domowych z osobą niepełnosprawną na podstawie pozyskiwanych danych z ośrodków pomocy społecznej, danych statystycznych, itp.,
· upowszechnianie informacji z zakresu sytuacji osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie powiatu łomżyńskiego
· opracowywanie i wydawanie w formie informatorów publikacji przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych, które będą zawierać treści ułatwiające osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie w społeczności lokalnej i społecznej.
OCZEKIWANE EFEKTY
1. Likwidacja barier architektonicznych w mieszkaniach osób niepełnosprawnych.
2. Likwidacja barier w komunikowaniu się oraz poprawa dostępności do informacji.
KIERUNEK IV
Pomoc rodzinom z osobą niepełnosprawną.
ZADANIA
1. Organizacja cyklicznych szkoleń pracowników socjalnych w zakresie kompleksowej rehabilitacji osób niepełnosprawnych i ich rodzin.
2. Informowanie osób niepełnosprawnych o możliwościach uzyskania pomocy finansowej, prawnej, pedagogiczno - psychologicznej. Kierowanie tych osób do kompetentnych organizacji i instytucji.
3. Zintegrowanie działań i możliwości opiekuńczych rodziny ze zwróceniem uwagi na zwiększenie opieki zdrowotnej głównie w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej przez współdziałanie pracownika socjalnego z zespołem środowiskowym
OCZEKIWANE EFEKTY
1. Zapewnienie pełnej opieki osobom niepełnosprawnym z umożliwieniem pozostania w środowisku rodzinnym.
2. Podniesienie wiedzy na temat problemów i zmian wynikających z niepełnej sprawności członków rodziny.
3. Rozwój doradztwa i poradnictwa na rzecz rodzin z osobą niepełnosprawną oraz doskonalenie pracy socjalnej w tym zakresie.
4. Rozszerzenie dostępu rodzin do informacji o różnych formach pomocy i wsparcia świadczonych przez instytucje i organizacje pozarządowe.
KIERUNEK V
Działania na rzecz aktywizacji zawodowej i ekonomicznego usamodzielnienia się osób niepełnosprawnych.
ZADANIA
1. Tworzenie pracodawcom i osobom niepełnosprawnym sprzyjających warunków do powstania nowych stanowisk pracy poprzez udzielanie dofinansowania ze środków PEFRON a także udzielanie pożyczek osobom niepełnosprawnym na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej.
2. Zwiększenie dostępności usług poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej wśród osób niepełnosprawnych poprzez rozszerzenie współpracy między Powiatowym Urzędem Pracy, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej oraz Zespołem Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności.
3. Utworzenie na terenie powiatu Zakładu Aktywności Zawodowej dla osób niepełnosprawnych jako wyodrębnionej organizacyjnie i finansowo jednostki. Przygotowanie pełnej dokumentacji ZAZ, w tym także dokumentacji architektoniczno - kosztorysowej wymagać będzie wsparcia finansowego zarówno ze strony samorządu powiatu, jak też sejmiku województwa podlaskiego.
4. Zapewnianie niepełnosprawnym pełnej informacji o zawodach oraz o aktualnej sytuacji i trendach na rynku pracy.
OCZEKIWANE EFEKTY
1.Wzrost szans na zatrudnienie i ekonomiczne usamodzielnienie się osób niepełnosprawnych.
2. Wyposażenie niepełnosprawnych w wiedzę na temat metod i technik poszukiwania pracy, autoprezentacji oraz podniesienie wiary we własne możliwości jako pełnowarościowego pracownika na rynku pracy.
KIERUNEK VI
Tworzenie dzieciom i młodzieży warunków sprzyjających społecznej integracji i edukacji.
ZADANIA
Dzieci niepełnosprawne mają często specjalne potrzeby edukacyjne wynikające z określonej niepełnosprawności.
1. Wychodząc na przeciw oczekiwaniom i potrzebom środowiska lokalnego należy w dalszym ciągu systematycznie prowadzić pedagogizację rodziców, nauczycieli i wychowanków w zakresie różnych możliwości pomocy dzieciom niepełnosprawnym w szkole i instytucjach poza oświatowych.
2. Prowadzenie Punktu Konsultacyjnego wczesnego wspomagania rozwoju psychofizycznego dla dzieci w Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej Nr 1 w Łomży.
3. Systematyczne, przynajmniej raz w tygodniu, prowadzenie w Poradni zajęć terapeutycznych dla dzieci z zaburzeniami sprzężonymi oraz udzielanie wsparcia rodzicom tych dzieci.
4. Utworzenie zaplecza z wykwalifikowanej, specjalistycznej kadry pedagogicznej do pracy z dziećmi niepełnosprawnymi na terenie szkół ogólnodostępnych.
5. Utworzenie klas integracyjnych w większych szkołach gminnych.
PRZEWIDYWANE EFEKTY
1. Zwiększenie liczby oferowanych usług edukacyjnych.
2. Rozszerzenie możliwości nauczania dzieci niepełnosprawnych razem z rówieśnikami sprawnymi w szkołach ogólnodostępnych.
3. Podniesienie wiedzy i świadomości na temat problematyki osób niepełnosprawnych oraz kształtowanie pozytywnych postaw wobec tych osób.
UWAGI KOŃCOWE
Przedstawiony Program wymaga uruchomienia nowych mechanizmów, które zapewnią osobom niepełnosprawnym samodzielność i bezpieczeństwo materialne, przyczynią się do rozwoju ich własnej egzystencji.
W Programie ujęto najważniejsze problemy sygnalizowane przez różne instytucje i organizacje pozarządowe wymienione w części wstępnej. Nawiązuje on także do kierunków i zadań określonych w Wojewódzkim Programie Poprawy Życia Społecznego i Zawodowego Osób Niepełnosprawnych na lata 2000 - 2005.
Aby osiągnąć zamierzone cele - konieczna będzie ścisła współpraca wszystkich, którym na sercu leży pomoc bliźniemu. Nade wszystko organizacji do tego powołanych, samorządów gminnych, szkół, organizacji pozarządowych, mediów, a także Kościoła. I przy współudziale samych zainteresowanych - osób niepełnosprawnych.
