Wchodząca w życie 21 kwietnia ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów dostosowuje polskie regulacje do wymogów prawa wspólnotowego. Jej rozwiązania wychodzą naprzeciw bieżącym potrzebom, uwzględniając kilkuletnie doświadczenie UOKiK oraz aktualne warunki rynkowe. Wprowadzone zmiany będą instrumentem, który zwiększy efektywność systemu ochrony konkurencji i konsumentów.

Zasadniczą zmianą w stosunku do obowiązującej ustawy jest możliwość nakładania przez Prezesa Urzędu kar pieniężnych na przedsiębiorców stosujących praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Zmiana wynika z tego, że naruszenia prawa w tym zakresie są równie groźne jak ograniczenia konkurencji. Możliwość nałożenia kary powinna przede wszystkim spełniać funkcję odstraszającą. Ustawa przewiduje maksymalną wysokość kary, która wynosi do 10 proc. przychodu przedsiębiorcy w roku poprzedzającym rok wydania decyzji. Umożliwi to skuteczniejszą walkę z przedsiębiorcami naruszającymi prawa słabszych uczestników rynku.

Likwidacja instytucji postępowań prowadzonych na wniosek pozwoli skupić się na najpoważniejszych naruszeniach ustawy, mających najbardziej istotny wpływ na rynek. Obecnie Prezes Urzędu związany jest wnioskiem i nie może rozszerzyć postępowania o inne praktyki antykonkurencyjne albo naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Doświadczenie Urzędu pokazuje, że ok. 80 proc. kierowanych do nas wniosków kończy się niestwierdzeniem naruszenia prawa. Przyjęte rozwiązanie w znaczący sposób skróci czas prowadzenia postępowań. Nowa ustawa przewiduje, że przedsiębiorca będzie mógł złożyć do Prezesa Urzędu zawiadomienie w sprawie stosowania zakazanych praktyk, które może być impulsem do wszczęcia postępowania.
Podniesiono również progi obrotowe, powyżej których uczestnicy koncentracji – na przykład fuzji bądź przejęcia – będą zobowiązani uzyskać zgodę Prezesa UOKiK. W obecnym stanie prawnym transakcja podlega zgłoszeniu do urzędu antymonopolowego, jeżeli biorą w niej udział przedsiębiorcy, których łączny obrót światowy w roku poprzedzającym zgłoszenie przekroczył równowartość 50 mln euro. Po wejściu w życie nowej ustawy obowiązek będzie dotyczył transakcji z udziałem przedsiębiorców, których łączny obrót w roku poprzedzającym przekroczyl 1 mld euro na świecie lub 50 mln euro w Polsce. Potrzeba zmian w tym zakresie wynika z praktyki Urzędu. Mają one spowodować, że kontroli Prezesa UOKiK będą podlegać tylko największe koncentracje, mogące mieć faktyczny wpływ na stan koncentracji na rynku.
Ustawa zakłada także znaczne wzmocnienie kadrowe rzeczników konsumentów – w powiatach powyżej 100 tys. mieszkańców i w miastach na prawach powiatu możliwe będzie utworzenie biura rzecznika.