XXX Krajowe Dni Ziemniaka Potato Poland 2023 r. zainaugurowano dedykowaną wydarzeniu konferencją. W piątkowe popołudnie 18 sierpnia 2023 r. w siedzibie Filharmonii Kameralnej im. Witolda Lutosławskiego w Łomży rozmawiano o przetwórstwie, w tym produkcji skrobi i innych wyrobów z ziemniaka.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Lech Antoni Kołakowski witając gości mówił: „Rozwój rolnictwa ma przyczyniać się do stawiania czoła nowym wyzwaniom oraz zapewniać bezpieczeństwo żywnościowe kraju i opłacalność produkcji rolnikom (...) Dzisiaj wprawdzie zbieramy na znacząco mniejszym areale blisko 7 milionów ton ziemniaka, ale jest to ziemniak o bardzo wysokiej jakości, o wysokich walorach smakowych. Kluczowa jest dywersyfikacja uprawy ziemniaka, która jest gwarancją jego skupu i opłacalności produkcji. Zwiększenie areału uprawy ziemniaka jest szansą dla polskiego rolnictwa (...) Ziemniak jest przecież naszym narodowym produktem, a o dobro narodowe trzeba dbać i je cenić (...) Na uwagę zasługuje również fakt, że jest to bardzo zdrowa roślina i w diecie człowieka ziemniak powinien mieć jeszcze większe znaczenie".

Starosta Łomżyński Lech Marek Szabłowski wystąpił w panelu samorządowym. Przedstawił zgromadzonym powiat łomżyński w kontekście rozwijającego się rolnictwa. W swoim wystąpieniu mówił: Powiat Łomżyński to obszar 1355 km². Zajmujemy pod tym względem dziewiąte miejsce wśród czternastu powiatów ziemskich województwa podlaskiego. Można więc stwierdzić, że nie należymy do największych jednostek samorządowych naszego szczebla, jeśli chodzi o terytorium. Jednakże, jeśli weźmiemy pod uwagę, iż terytorium dziesięciu najmniejszych państwa świat – licząc łącznie – zajmuje powierzchnię, którą zmieścilibyśmy w granicach naszego powiatu, to jawi się nam to w nieco innej perspektywie. O ile jednak San Marino, Malta, czy Malediwy to znane nazwy zagranicznych destynacji, o tyle Powiat Łomżyński wymaga już przybliżenia. Czy to oznacza brak nośnych atutów miejsca, w którym żyjemy? Nie. To jedynie świadczy o braku popularności. Żyjemy w miejscu bardzo cennym przyrodniczo, na którym występuje wielość form ochrony – obszary Natura 2000, Biebrzański Park Narodowy, Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi, rezerwaty, użytki ekologiczne, pomniki przyrody. Rozlewiska Narwi i Biebrzy tworzą wyjątkowy pejzaż, odkrywany przez miłośników przyrody, ornitologów i fotografów, którzy przyjeżdżają z odległych krajów by oglądać przylatujące ptaki, żerującą na bagnach zwierzynę, czy podziwiać meandrujące rzeki. Niezwykła przyroda zachowała się w naturalnym stanie dzięki temu, że środowisko pozostało nieskażone zanieczyszczeniami płynącymi z przemysłu, który na tych terenach nigdy się nie rozwinął w większym stopniu.

Czyste powietrze, woda i gleba to podstawa do prowadzenia wysokiej jakości rolnictwa, co jest niezwykle istotne dla naszych mieszkańców. 64% powierzchni powiatu stanowią bowiem użytki rolne. Patrząc nieco szerzej – to na terenie województwa podlaskiego produkuje się 1/5  mleka w Polsce, a skupuje i przetwarza aż 38% całej  krajowej produkcji – według danych za I półrocze. To właśnie na terenie powiatu łomżyńskiego prowadzone są jedne z największych gospodarstw indywidualnych oraz Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy – znana marka, uznawana za jedną z najsilniejszych w kraju. Rozwój tej gałęzi rolnictwa, bez wątpienia wpłynął na pozostałe gałęzie oraz strukturę upraw poszczególnych zasiewów, w tym ziemniaków. Tendencja spadkowa uprawy ziemniaka w Polsce jest oczywista – produkujemy obecnie zaledwie ok. 7% tego, co w dwutysięcznym roku. Na ten stan wpłynęły różne czynniki, do których należą zmiana struktury gospodarstw, zmiana sposobu żywienia ludzi i zwierząt, spadek eksportu, czy brak opłacalności. Mimo to ziemniaki w powiecie łomżyńskim są kolejną uprawą po zbożach – ich areał to jednak zaledwie 600 ha. Powierzchnia uprawy ziemniaka, choć zmalała drastycznie, wciąż przewyższa uprawy rzepaku i rzepiku oraz warzyw. W Łomży działa założone w 1960 roku - Przedsiębiorstwo Przemysłu Spożywczego PEPEES S.A. - największy zakład przetwórstwa ziemniaka skrobiowego w Polsce i jedyny krajowy producent glukozy krystalicznej. Rolnicy zajmujący się uprawą ziemniaka na naszym terenie posiadają umowy z PEPEES-em na dostawę surowca przeznaczonego na skrobię ziemniaczaną i jej pochodne. Obecnie w powiecie łomżyńskim jest ich około 70. Firma posiada przejrzyste relacje z plantatorami i odbiorcami. Zatem, sama logistyka związana ze skupem ziemniaków jest korzystna dla producentów zamieszkałych na tym terenie.

Powiat łomżyński jest też wiodącym w województwie podlaskim, jeśli chodzi o sprzedaż bezpośrednią, będącą podstawą krótkiego łańcucha dostaw żywności, mającego za zadanie skrócić drogę produktów rolnych od producenta do konsumenta. Bezpieczeństwo i jakość żywności odgrywają dla współczesnych coraz większą rolę. Stanowią zagadnienie globalne będąc przedmiotem prac organizacji międzynarodowych oraz starań indywidualnych nabywców. Wpisuje się to w rosnącą świadomość konsumentów, którzy dbają o tzw. „czystą etykietę” produktu co oznacza, że produkt jest naturalny i nie zawiera sztucznych dodatków. Świadomy styl życia i zrównoważony rozwój to jedne z najsilniejszych trendów społecznych i ekonomicznych kształtujących gospodarkę. Zarządzając rozwojem Powiatu Łomżyńskiego, jako administracja, również dostrzegamy zachodzące zmiany i wspieramy te, które uważamy za wartościowe. Jednym z nich są właśnie krótkie łańcuchy dostaw – w 2019 roku z sukcesem wdrożyliśmy projekt „NATURA-lnie LOKALNIE – Kampania na rzecz tworzenia krótkich łańcuchów dostaw w Powiecie Łomżyńskim”, który miał za zadanie wzmocnić i rozwinąć wszelkie działania w tej materii. Mamy też w tym zakresie doskonałe wzorce, wywodzące się jeszcze z XIX wieku, za sprawą rodziny Lutosławskich, którzy 1859 roku założyli nowoczesną mleczarnię w Łomży, do której dwa razy dziennie dostarczane było świeże mleko. A oprócz nabiału sprzedawano w niej lokalne warzywa i owoce. W 1864 roku Franciszek Dionizy Lutosławski założył w Drozdowie własny browar, który po rozbudowie w 1879 roku wykorzystywał najnowsze niemieckie technologie, w tym maszynę parową o mocy 25 koni mechanicznych. Światły umysł i gruntowne wykształcenie, które zdobył w Szkole Gospodarstwa Wiejskiego na Marymoncie, wykorzystywał dla prężnego wielokierunkowego rozwoju rodzinnego majątku. Jeden z jego wybitnych sześciu synów – Jan Lutosławski, zdobywający wykształcenie na uniwersytetach w Rydze, Lipsku i Halle, wieloletni redaktor „Gazety Rolniczej” wydawanej w Warszawie, za zasługi na rzecz rozwoju rolnictwa został uhonorowany najwyższymi odznaczeniami w kraju i za granicą – w Polsce Krzyżem Oficerskim Orderu Odznaczenia Polski, w Danii – Krzyżem Kawalerskim Orderu Danebroga, który jest jednym z najstarszych orderów świata oraz we Francji - Orderem Zasługi Rolniczej.

Wszystko to predysponuje do podejmowania wytężonych działań na rzecz rozwoju rolnictwa na naszym terenie, według najwyższych światowych standardów.”

W ramach konferencji odbył się także panel dyskusyjny, na którym zostały poruszone tematy tj.:

1. Przemysł skrobiowy – obecna sytuacja, analiza branży i jej potrzeb w aktualnej sytuacji geopolitycznej wpływającej na jej rozwój
2. Przemysł spirytusowy i winiarski perspektywicznym odbiorcą dla ziemniaka i innych owoców w dobie zmian na rynkach europejskich i światowych.
3. Przetwórstwo frytki, chipsów i półproduktów ziemniaka szansą na zwiększenie polskiego eksportu ziemniaków przetworzonych w aspekcie ograniczeń fitosanitarnych.

Na zakończenie uczestnicy wysłuchali koncertu Zespołu Smyczkowego z Filharmonii Kameralnej im. Witolda Lutosławskiego w Łomży.

Trzydniowe wydarzenie zorganizowało Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy oraz Polska Federacja Ziemniaka. Gospodarzami imprezy były Stacja Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych w Marianowie i PEPEES SA w Łomży przy współudziale Zespołu Szkół Rolniczych w Marianowie oraz lokalnych władz samorządowych.

Starosta Łomżyński Lech Marek Szabłowski objął wydarzenie Honorowym Patronatem.