Konstytucja 3 Maja została uchwalona przez Sejm Wielki 3 maja 1791 roku. Była pierwszą w Europie i drugą na świecie spisaną ustawą zasadniczą, świadczącą o tożsamość narodu polskiego. Przekształcała państwo w monarchię konstytucyjną oraz wprowadzała zasadę trójpodziału władzy. Wyrazicielem suwerennej woli narodu miał być odtąd dwuizbowy Sejm.
Święto Narodowe Trzeciego Maja jest jednym z najważniejszych świąt państwowych. Tradycyjnie, jak co roku, Starosta Łomżyński, Prezydent Miasta Łomża oraz Dowódca Garnizonu 18. Łomżyńskiego Pułku Logistycznego im. gen. bryg. Mariana Raganowicza wspólnie organizują łomżyńskie obchody uchwalenia Ustawy Zasadniczej.
Przedstawiciele władz państwowych i samorządowych oraz Wojska Polskiego, instytucji, organizacji, harcerzy i młodzieży szkolnej o godz. 11.00 złożyli kwiaty przed pomnikiem Żołnierzy 33. Pułku Piechoty w Łomży. W imieniu mieszkanców Powiatu Łomżyńskiego kwiaty w hołdzie bohaterom i twórcom polskiej niepodelgłości złożyli Starosta Lech Marek Szabłowski oraz Wicestarosta Maria Dziekońska. Delegacji Powiatu tradycyjnie towarzyszył poczet sztandarowy w składzie: Przewodniczący Rady Powiatu Łomżyńskiego Jan Kuczyński, Wiceprzewodniczący Rady Sławomir Dębek oraz Powiatowy Rzecznik Konsumentów Marcin Pieńkowski.
W swoim wystąpieniu Starosta Łomżyński Lech Marek Szabłowski mówił do zgromadzonych:
"Mówiac dzisiaj o Konstytuji 3 Maja trzeba przypomnieć w jak dramatycznych okolicznościach była zaprzysiężona. Tuż po pierwszym rozbiorze Polski, w wyniku którego utraciliśmy około jednej trzeciej terytorium i więcej niż jedną trzecią ludności. Ten niezwykle ważny dla nas – Polaków – dokument uchwalono przy histerycznych i groteskowych protestach opozycji, której jeden z posłów wprowadził na salę obrad swojego syna i groził, że go zabije „byle nie dożył niewoli jaką ma przynieść nowe prawo”. Konstytucja gruntownie przebudowywała system rządów w Polsce wprowadzając m.in. trójpodział władzy.
Współcześnie historycy nie mają wątpliwości, że nasi przodkowie podjęli w ten sposób próbę ratowania dorobku pokoleń i wyrwania się spod jarzma niewoli obcych mocarstw. Konstytucja była ważnym krokiem ku naprawie Rzeczypospolitej, dawała nadzieję na odbudowę Polski. Oceniając ją z perspektywy przeszło 230 lat nie można mieć wątpliwości, że działania króla i zwolenników reform były szlachetne.
Ustanowione wówczas prawo - kolejne pokolenia Polaków traktowały jako wzór i źródło narodowego odrodzenia. Dokument ten stanowi fundament polskiej racji stanu, naszej narodowej tożsamości. Rocznica jego zaprzysiężenia jest jednym z najważniejszych polskich świąt narodowych.
Chociaż Konstytucja 3 Maja nie uchroniła Polski przed kolejnymi rozbiorami, jednak, jak żaden inny akt – oddaje ducha narodu polskiego, będąc symbolem najwyższych ideałów i właściwej hierarchii wartości, w której dobro Ojczyzny stoi przed osobistym interesem, a miłość bliźniego obliguje do szanowania wolności religijnej.
Dziś – stoimy tu dumnie. Postawa Polaków wobec napadniętej przez Rosję Ukrainy – bezwarunkowa systemowa pomoc w uzbrojeniu, ekonomiczna i humanitarna oraz powszechna indywidualna pomoc ukraińskim uchodźcom, których miliony w ciągu ostatnich dwóch miesięcy przyjęły pod swój dach polskie rodziny – dowodzi, że dochowaliśmy najpiękniejszych wartości zawartych w Konstytucji 3 Maja.
Jeśli dodamy, że według przeprowadzonych w kwietniu sondaży, 85 % Polaków jest za rezygnacją z kupowania rosyjskiego gazu, ropy i węgla, nawet jeśli będzie oznaczało to podwyżki cen, myślę, iż mogę powiedzieć, że wielcy twórcy Konstytucji - Ignacy Potocki, Stanisław Małachowski i Hugo Kołłątaj, spod których pióra wyszła Ustawa Rządowa, byliby dumni z nas – Polaków XXI wieku.
W Powiecie Łomżyńskim przebywa obecnie kilkuset uchodźców z Ukrainy. Ukraińcy, dla których Powiat Łomżyński jest organizatorem miejsc tymczasowego pobytu, znajdują się w dwóch miejscach zbiorowego zakwaterowania.
7. kwietnia Pierwsza Dama Rzeczypospolitej Polskiej Agata Kornhauser – Duda i Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Adam Kwiatkowski odwiedzili jedno z nich - Ośrodek „Caritas Bliźnim” w Ptakach koło Nowogrodu. Kolejny raz, towarzysząc Pani Prezydentowej doświadczaliśmy bólu, poczucia bezradności i lęku oraz niewyobrażalnej tęsknoty w świadectwach ukraińskich matek, które musiały z dziećmi na rękach uciekać ze swojego kraju, zostawiając rodziny, walczących mężów i cały dorobek życia.
Dziś setki tysięcy ukraińskich dzieci uczy się w polskich szkołach. Można zatem śmiało powiedzieć, że my Polacy bierzemy historyczny udział w ocalaniu narodu ukraińskiego. W tej rzeczywistości - jednym z kluczowych elementów polskiego wsparcia walki o niepodległość Ukrainy, jest dbanie o rozwój intelektualny jej najmłodszych obywateli. Ukraina będzie ich w przyszłości bardzo potrzebować.
Dzisiejsze Święto niech jest dla nas powodem do wielkiej narodowej dumy - nie tylko z powodu śmiałych i odważnych dokonań przodków, ale przede wszystkim z chlubnego wypełniania ich narodowego testamentu.
Zebrane delegacje złożyły również kwiaty przed pomnikiem Jana Pawła II przy Kościele Rektoralnym oraz pomnikiem Kardynała Stefana Wyszyńskiego przy Katedrze.
O godz. 12.00 w Łomżyńskiej Katedrze odprawiona została Msza Święta w intencji Ojczyzny pod przewodnictwem ks. infułata Jana Sołowianiuka, z udziałem licznie przybyłych pocztów sztandarowych, w tym Powiatu Łomżyńskiego. Zebranych gości i wiernych przywitał Proboszcz Parafii Katedralnej ks. Marian Mieczkowski. W swojej homilii Kanclerz Łomżyńskiej Kurii Diecezjalnej ks. Artur Szurawski podkreślił, że to co dokonało się 3 Maja 1791 roku nie dokonało się samo, ale z udziałem Opatrzności Bożej. Twórcy Konstytucji zawierzyli ją bowiem Panu Bogu. Bóg dał nam wolność, a wolność to odpowiedzialność także odpowiedzialność względem Ojczyzny. Na koniec przytoczył słowa Hugo Kołłątaja, jednego z twórców Konstytucji, który w swoim dziele "O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 Maja 1791" nazwał ją ostatnią wolą konającej Ojczyzny.
