13 grudnia 2021 r. o godz. 13.00 przybyłe, na zaproszenie Dyrektora Oddziału IPN w Białymstoku dr hab. Piotra Kardeli i Starosty Łomżyńskiego Lecha Marka Szabłowskiego, delegacje złożyły kwiaty przed tablicą Romana Dmowskiego w Muzeum Przyrody – Dworze Lutosławskich w Drozdowie.
Uczestników wydarzenia w salonie Dolnego Dworu wprowadziły w niezwykle uroczystą atmosferę tego dnia - dźwięki utworów Bartiniego i Chopina, w wykonaniu Piotra Śledziewskiego – ucznia V klasy fortepianu I st. Państwowej Szkoły Muzycznej w Łomży. Gości powitała Dyrektor Muzeum Przyrody – Dwór Lutosławskich w Drozdowie - Ewa Sznejder.
Starosta Łomżyński Lech Marek Szabłowski w swoim wystąpieniu przypominał, iż "Jeszcze zanim wszyscy dowiedzieli się o poranku, że obudzili się w zupełnie nowej rzeczywistości, będącej efektem działania bardzo wąskiego grona osób należących do nieformalnej grupy tzw. dyrektoriatu, liczącego zaledwie 7 osób - już w nocy - rozpoczęły się aresztowania działaczy opozycji, przede wszystkim „Solidarności”, prowadzone w ramach akcji „Jodła”. Tylko w pierwszych dniach stanu wojennego internowano 5 tysięcy osób, by w późniejszym czasie zniewolić aż 10 tysięcy Polaków.". Wspomniał też najbardziej dotkliwe represje nałożone na Polaków przez Wojskową Radę Ocalenia Narodowego i przywołał słynne spotkanie gen. Jaruzelskiego z marszałkiem Kulikowem, kiedy to generał prosił o interwencję wojsk sowieckich w Polsce. "Nie wszystkie ofiary stanu wojennego zostaną zidentyfikowane, tak jak i nie wszyscy sprawcy zostaną osądzeni, musimy jednak podejmować wszelkie działania, które będą nas zbliżać do prawdy." – podkreślił kończąc przemówienie Starosta.
Naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN dr hab. Krzysztof Sychowicz w wygłoszonej prelekcji okolicznościowej przytoczył związane ze stanem wojennym fakty, które dotyczyły bezpośrednio Ziemi Łomżyńskiej, ale też całego województwa. Mówił m.in. o utworzonym obozie odosobnienia w Gołdapi, gdzie internowano kobiety zagrażające bezpieczeństwu socjalistycznego państwa. Podkreślił, że Polacy mimo strachu wywołanego represjami, bardzo szybko zaczęli organizować społeczny opór. Świadczyły o tym niepodległościowe napisy i plakaty zachęcające do udziału w obronie „Solidarności”. Organizowano zbiórki pieniędzy dla rodzin osób internowanych. Naczelnik BBH zaznaczył, iż na szczególne podkreślenie zasługuje stanowisko zajęte przez Kościół, który stał się ostoją dla wszystkich, którzy potrzebowali wsparcia w tamtym czasie.
W gronie prelegentów była również dr Bożena Koszel – Pleskaczuk z Oddziału Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku. W swoim wystąpieniu na temat internowanych w Czerwonym Borze skupiła się na roli wojska w utrzymaniu stanu wojennego. Szczegółowo opowiedziała o warunkach w jakich byli osadzeni oraz kuriozalnych sytuacjach kończących się bardzo poważnymi konsekwencjami.
Do udziału w wyjątkowym projekcie związanym ze stanem wojennym zaprosiła wszystkich Wicestarosta Łomżyński Maria Dziekońska. Projekt składa się z trzech rodzajów działań skierowanych do różnych adresatów. Jednym z nich jest zbieranie materialnych świadectw dotyczących stanu wojennego. Drugim - wywiady przeprowadzone przez młodzież ze swoim Dziadkami. Trzecie działanie jest skierowane do uczestników tamtych wydarzeń - ma na celu pozyskanie ich wspomnień. Jak podkreśliła Wicestarosta - przedsięwzięcie to jest doniosłe społecznie i ma charakter włączający.
Wicemarszałek Województwa Podlaskiego Marek Olbryś podzielił się ze zgromadzonymi swoimi refleksjami dotyczącymi stanu wojennego. Wyraził też życzenie, aby społeczeństwo na wszelkie możliwe sposoby czciło pamięć o wydarzeniach z początku lat 80 ubiegłego wieku. Przypomniał między innymi o rondzie „Solidarności ” i umieszczonej w łomżyńskiej Katedrze tablicy upamiętniającej „Solidarność”. Chciałbym, by tych akcentów było więcej – mówił Wicemarszałek.
Uroczystości w Drozdowie zakończyło słowo Biskupa Pomocniczego Łomżyńskiego Tadeusza Bronakowskiego i modlitwa w intencji ofiar wydarzeń sprzed 40 lat. Jego Ekscelencja podziękował za zorganizowanie obchodów. Wyraził też przekonanie, że "po 40 latach nadal potrzebujemy bohaterów".
W uroczystościach udział wzięli także Radny Powiatu Łomżyńskiego Zenon Białobrzeski, Wójt Gminy Wizna Mariusz Soliwoda, Zastępca Dowódcy 13. Batalionu Lekkiej Piechoty w Łomży ppłk Krzysztof Rabek, Komendant Wojskowej Komendy Uzupełnień w Łomży ppłk Adam Olszewski, Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 1 w Łomży Mariola Czarnecka, Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy Elżbieta Olejniczak, Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie Jacek Nowakowski, Dyrektor Szkoły Podstawowej w Drozdowie Dariusz Kossakowski, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Prasoznawczego „Stopka” prof. dr hab. Ludwik Malinowski.
Warto wspomnieć, że w Muzeum Przyrody – Dworze Lutosławskich w Drozdowie otwarta została wystawa poświęcona 40. rocznicy wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. Można ją oglądać w murach Muzeum do końca grudnia. Następnie wystawa trafi do Starosta Powiatowego w Łomży.
