Prezes UOKiK Tomasz Chróstny podejmuje konsekwentne działania mające na celu zapewnienie przestrzegania art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim (ukk), który stanowi, że w przypadku spłaty pożyczki przed terminem instytucje kredytowe powinny rozliczać się z konsumentami metodą liniową z wszystkich pobranych opłat i prowizji. W ostatnim czasie wydał decyzję zobowiązującą w tej sprawie wobec Banku Pocztowego, natomiast Plus Bank dostosował się do wytycznych Prezesa UOKiK już w trakcie postępowania wyjaśniającego.

- Przepisy jasno stanowią, co dodatkowo we wrześniu 2019 r. potwierdził Trybunał Sprawiedliwości UE, że konsument, który przed zapisanym w umowie terminem spłaci kredyt konsumencki, ma prawo do odzyskania proporcjonalnej części wszystkich pobranych opłat, w tym prowizji. Taki zwrot powinien się odbywać metodą liniową, która jest sprawiedliwa, przejrzysta i zrozumiała dla konsumenta - mówi Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Pobierz wypowiedź Prezesa UOKiK Tomasza Chróstnego

Zgodnie z najnowszą decyzją Prezesa UOKiK Bank Pocztowy musi poinformować konsumentów, którzy zawarli umowy pożyczki po wejściu w życie ustawy o kredycie konsumenckim, czyli od 18 grudnia 2011 r., że w przypadku spłacenia ich przed terminem mogą ubiegać się o proporcjonalny zwrot pobranych prowizji wyliczony metodą liniową. Bank ma zamieścić takie oświadczenie na swojej stronie internetowej. Dodatkowo do osób, które po 16 maja 2016 r. (data pierwszego stanowiska Prezesa UOKiK w sprawie art. 49 ukk) spłaciły kredyt wcześniej niż przewidywały ich umowy, Bank Pocztowy wyśle takie zawiadomienia listem lub e-mailem. Ponadto Prezes UOKiK zobowiązał spółkę do zwrotu odpowiedniej części prowizji wyliczonej metodą liniową w terminie do 3 miesięcy od otrzymania wniosku konsumenta. Nie dotyczy to osób, które odzyskały już stosowną część prowizji na mocy decyzji Prezesa UOKiK z grudnia 2019 r. Bank Pocztowy zobowiązał się także do złożenia oświadczeń o uznaniu zasadnych roszczeń konsumentów w zakresie zwrotu kosztów kredytu w sprawach, które toczą się już przed sądami. Sprawdź szczegóły w decyzji Prezesa UOKiK z września 2021 r.

Także Plus Bank dostosował się do wytycznych Prezesa UOKiK. Stało się to na etapie postępowania wyjaśniającego, nie było więc konieczności stawiania spółce zarzutów i wydawania decyzji. Od 1 stycznia 2021 r. bank automatycznie rozlicza metodą liniową koszty wszystkich spłaconych przed terminem kredytów konsumenckich. Natomiast w przypadku  kredytów konsumenckich, których spłata nastąpiła przed tą datą, zwrot proporcjonalnej części prowizji odbywa się na wniosek konsumentów. Wnioski dotyczą także korekt rozliczeń w sytuacji, gdy dokonano ich metodą inną niż liniowa. Informacja o takiej możliwości widnieje na stronie internetowej banku.

Prezes UOKiK wydał w tym roku także decyzję wobec Banku Handlowego. Otrzymujemy jednak sygnały konsumenckie świadczące o tym, że bank może nie wykonywać w pełni nałożonego na niego zobowiązania. Skargi dotyczą sytuacji przedterminowej spłaty zadłużenia na skutek zawarcia kolejnej umowy kredytu konsumenckiego tego samego typu z Bankiem Handlowym. Obecnie weryfikujemy informacje przekazywane przez konsumentów, wezwaliśmy bank do udzielenia wyjaśnień.

W efekcie podjętych przez UOKiK działań już 17 banków prawidłowo rozlicza się z konsumentami, którzy wcześniej spłacili kredyt konsumencki. Do wytycznych Urzędu stosuje się też 12 banków spółdzielczych, które objęliśmy badaniem.

Spłaciłeś wcześniej pożyczkę? Dowiedz się, jakie masz prawa

• Każda osoba, która ma kredyt konsumencki, może go wcześniej spłacić. W takiej sytuacji kredytodawca musi obniżyć wszystkie koszty takiego kredytu np. opłaty, prowizje i  zwrócić je konsumentowi. Zwrot powinien obejmować koszty dotyczące okresu od dnia faktycznej spłaty kredytu do dnia ostatecznej spłaty określonej w umowie. Zwrot nie może też zależeć od tego, kiedy kredytodawca faktycznie poniósł te koszty.
• Kwota do zwrotu powinna zostać obliczona metodą liniową. Polega ona na tym, że instytucja finansowa dzieli wszystkie koszty pozaodsetkowe przez liczbę dni kalendarzowych, w których miała obowiązywać umowa. Następnie wynik mnoży przez liczbę dni, o które skrócono okres kredytowania,  otrzymując w ten sposób  kwotę, którą powinna oddać konsumentowi.
• UOKiK przygotował kalkulator kredytowy, który pomoże wyliczyć orientacyjną kwotę do zwrotu według metody liniowej.
• O zwrot nierozliczonych części opłat za spłacony wcześniej kredyt konsumencki lub pożyczkę możesz się ubiegać, jeżeli zawarłeś umowę po wejściu w życie ustawy o kredycie konsumenckim, tj. po 18 grudnia 2011 r. Terminy przedawnienia roszczeń wynoszą 10 lat dla spłat dokonanych przed 9 lipca 2018 r., 6 lat - dla spłat dokonanych po tej dacie.
• Aby odzyskać należne środki, złóż reklamację. Możesz skorzystać z gotowego  formularza i wysłać go do instytucji finansowej, która udzieliła ci pożyczki lub kredytu konsumenckiego.

Zachęcamy też do lektury stanowiska Prezesa UOKiK z 2 marca 2020 r. dotyczącego interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, które jest dostępne na stronie finanse.uokik.gov.pl

Pomoc dla konsumentów:

Tel. 801 440 220 lub 22 290 89 16 – infolinia konsumencka
E-mail: porady@dlakonsumentow.pl
Rzecznicy konsumentów – w Twoim mieście lub powiecie

Dodatkowe informacje dla mediów:

Biuro Prasowe UOKiK
pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel.: 22 55 60 246
E-mail: biuroprasowe@uokik.gov.pl
Twitter: @UOKiKgovPL