Wybory samorządowe w 1990 roku zapoczątkowały proces reformowania ustroju państwa poprzez decentralizację władzy i stopniowe przekazywanie jej obywatelom. O ustanowieniu tego święta zdecydował 29 czerwca 2000 r. Sejm w specjalnej uchwale na 10-lecie odrodzenia polskiego samorządu terytorialnego.
Trochę historii:
W marcu 1990 r. Sejm uchwalił ustawę o samorządzie terytorialnym. Mieszkańcy na jej podstawie mogli wybrać swoich przedstawicieli do rad gmin, a radni wówczas wybierali przedstawicieli organu wykonawczego. W miastach liczących powyżej 50 tys. mieszkańców zostali wybrani prezydenci, w mniejszych miejscowościach burmistrzowie, a w gminach wiejskich wójtowie.
Kolejnym etapem reformy administracyjnej (styczeń 1999 r.) było wprowadzenie dodatkowych szczebli samorządu - powiatów i samorządowych województw. Oznaczało to przeniesienie kompetencji wykonywania zadań publicznych ze szczebla rządowego na szczebel samorządowy.
Zwieńczeniem reformy było wprowadzenie w 2002 roku bezpośrednich wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Zapewniło to mieszkańcom większe zaangażowanie w życie społeczności lokalnej oraz wpływ na władze lokalne, które otrzymują demokratyczny mandat.
Teraźniejszość:
Odrodzenie się samorządu okazało się doskonałym impulsem do rozwoju, zarówno w skali poszczególnych gmin i powiatów, jak i całego kraju. Powiat Łomżyński, od początku swojego istnienia, stara się wykorzystywać wszystkie możliwe ścieżki rozwoju. Mimo, iż dochody mieszkańców Powiatu są jednymi z najniższych w kraju - nie ustajemy w wysiłkach by zmaksymalizować każdą zdobytą złotówkę.
Działamy z pełnym zaangażowaniem na rzecz budowania kapitału Powiatu Łomżyńskiego, niezależnie od przedmiotu aplikacji – czy ubiegamy się o inwestycje infrastrukturalne, czy inwestycje miękkie.
W lipcu 2019 r. został opublikowany ranking ekonomiczny stworzony przez Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie w ramach V Europejskiego Kongresu Samorządów. Powiat Łomżyński osiągnął najlepsze wyniki finansowe wśród powiatów w województwie podlaskim zajmując 12. miejsce w kraju. Autorzy rankingu scharakteryzowali go następująco: „To bardzo skomplikowane badanie, które zawiera wiele zmiennych składowych. Rozkłada na czynniki pierwsze finanse każdego polskiego samorządu, koncentrując się na dochodach własnych, wydatkach inwestycyjnych czy środkach unijnych pozyskanych na realizację zadań. To bardzo obiektywne kryteria, które pokazują i wyłaniają liderów na samorządowej mapie kraju. (…) Te (samorządy), które zdobyły pierwsze miejsca potrafią najlepiej zarządzać pieniędzmi.”
Inwestycje:
Zarząd Powiatu Łomżyński jest zarządcą 531,1 km dróg powiatowych. Mimo ograniczonych środków budżetowych na wydatki inwestycyjne Powiat Łomżyński podejmuje w zakresie budowy dróg - intensywne działania, które przynoszą efekty w postaci pozyskanych wielomilionowych dotacji z różnych źródeł finansowania, zwielokratniające posiadane środki finansowe. Dzięki temu, w 2019 roku, Powiat Łomżyński znalazł się na 3 miejscu wśród 14 powiatów w województwie podlaskim, zaraz za najbogatszymi – Powiatem Wysokomazowieckim i Powiatem Białostockim, których budżety stanowią wielokrotność naszego.
W latach 2019 - 2020 wykonane zostały remonty i inwestycje na ponad 37 km dróg powiatowych oraz przebudowany został od podstaw most w miejscowości Dobrzyjałowo. Kolejnych 13 km jest w trakcie realizacji. Stało się to możliwe w głównej mierze dzięki nowym instrumentom finansowym wprowadzonym przez Rząd Polski, jakim jest Fundusz Dróg Samorządowych (obecnie Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg) oraz Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych. Powiat Łomżyński już w pierwszym naborze wniosków uzyskał prawie 14 mln dofinansowanie na inwestycje i remonty dróg, plasując się na trzecim miejscu w województwie.
W edycji 2021 Powiat otrzymał wsparcie finansowe w wysokości 17 727 611,23 zł. dzięki czemu otworzyła się możliwość przebudowy i rozbudowy kolejnych 26 km dróg powiatowych.
Nowy rządowy program Bezpieczna Infrastruktura również będzie wykorzystany przez Powiat Łomżyński - złożyliśmy do niego 9 wniosków, dzięki którym powstaną bezpieczne przejścia, chodniki, oświetlenie i odwodnienie w 9 miejscowościach.
W 2021 roku, w siedzibie urzędu, oddaliśmy do użytku windę dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych, by zapewnić dostępność komunikacyjną dla wszystkich osób, które przebywają w budynku Starostwa Powiatowego w Łomży. Projekt został zrealizowany w ramach Programu wyrównywania różnic między regionami III w obszarze obszaru B - (likwidacja barier w zakresie umożliwienia osobom niepełnosprawnym poruszania się i komunikowania) Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Całkowity koszt realizacji przedsięwzięcia: 266 000,00 zł.
W 2021 roku wniosek Powiatu Łomżyńskiego na utworzenie Muzeum Rodziny Lutosławskich i Romana Dmowskiego otrzymał 4 mln zł dofinansowania z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. Jest to dla nas bardzo ważne, prestiżowe działanie w zakresie budowania historii i patrioztyzmu, jak również kultury Ziemi Łomżyńskiej. Mamy nadzieję, że uda nam się również te środki zaangażować jako podstawę do kolejnych udanych działań.
Kapitał ludzki:
Powiat Łomżyński to nie tylko inwestycje infrastrukturalne, to przede wszystkim ludzie i kapitał społeczny. Realizujemy wiele projektów społecznych, które mają rozwijać umiejętności i kompetencje mieszkańców Powiatu. W latach 2017 – 2020 zrealizowaliśmy I edycję projektu pt. „Kompleksowy system rozwijania kompetencji i umiejętności osób dorosłych zgodnie z potrzebami regionalnej gospodarki 3.2.1 / 3.2.2 RPO” (tzw. bony na szkolenie) finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020. Zainteresowanie udziałem w projekcie przekroczyło nasze najśmielsze oczekiwania. Zawarliśmy łącznie 789 umów na kwotę 4 853 692,48 zł. Liczba osób objętych projektem została zwiększona o 50% w stosunku do liczby osób założonych pierwotnie we wniosku.
Od lipca 2020 roku trwa II edycja projektu. Zainteresowanie dofinansowaniem kursów, szkoleń czy studiów podyplomowych nie maleje. Dokładamy wszelkich starań, aby także w tej edycji liczba osób, które skorzystają z tej formy wsparcia została zwiększona.
Projekt „Przedsiębiorczy Subregion Łomżyński” realizowany w latach 2018-2020 dofinansowany ze środków EFS, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014 – 2020, pozwolił na powstanie 40 nowych podmiotów gospodarczych, w tym aż 8 na terenie Powiatu Łomżyńskiego. W ramach projektu uczestnicy otrzymali jednorazową dotację na zakupy inwestycyjne w wysokości 23.000 tys. zł oraz wsparcie pomostowe w wysokości 1.600 zł miesięcznie przez pierwsze pół roku działalności oraz 800 zł miesięcznie na kolejne pół roku. Powstałe firmy działają w różnych branżach gospodarki m.in.: mechanika pojazdowa, fotografia, cukiernictwo, budownictwo, turystyka, stolarstwo, garmażeria czy odnawialne źródła energii.
Od 2019 r. Powiat Łomżyński realizuje projekt „Regionalne Innowacje Społeczne – Centra Integracji Społecznej województwa podlaskiego”, finansowany ze środków EFS w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego 2014-2020. Celem projektu jest zwiększenie aktywności społecznej i zawodowej 60 osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, pozostających bez zatrudnienia, zamieszkujących na terenie powiatu łomżyńskiego. CIS Powiatu Łomżyńskiego działa prężnie, współdziałając z wieloma placówkami i instytucjami w Powiecie. Uczestnicy aktywnie włączają się w życie swoich lokalnych społeczności, w tym w porządkowanie przestrzeni publicznej, akcje skierowane do dzieci – w ramach Tygodnia Bibliotek czy akcje wspierające lokalne schronisko dla zwierząt. Pomagając innym tak naprawdę pomagamy sobie!
Mimo, że Powiat nie prowadzi aktualnie żadnej szkoły to nadal wspieramy młodych, zdolnych uczniów w ramach realizacji Lokalnego programu wspierania edukacji uzdolnionych dzieci i młodzieży. Formą realizacji Programu są stypendia, które mają charakter motywacyjny. Stypendia przyznawane są w 3 dziedzinach: naukowej, artystycznej i sportowej. Wartość każdego ze stypendiów to 2.500 zł.
Znając siłę ale i potrzeby lokalnych organizacji pozarządowych, corocznie organizujemy konkurs ofert w ramach, których dofinansowujemy projekty skierowane do lokalnej społeczności w zakresie: kultury, sportu i turystyki. W 2020 roku w trybie konkursowym wsparliśmy realizację 13 projektów na kwotę 71 tys. zł.
Rok rocznie,w ramach Nagród Starosty Łomżyńskiego, wspieramy lokalnych działaczy, którzy swoim talentem, aktywnością, pełnymi pasji działaniami społecznymi, oryginalnymi przedsięwzięciami, wnoszą trwały wkład w przestrzeń życia kulturalnego i społeczno-gospodarczego Ziemi Łomżyńskiej, a także w upowszechnianie i rozwój sportu. Nagrody mają charakter finansowy.
To i wiele, wiele innych zadań realizujemy na co dzień. Być może tej pracy nie widać „gołym okiem” ale widać ją w przestrzeni publicznej i w ludziach – naszych mieszkańcach, którym mamy nadzieję żyje się coraz lepiej.
Z tej okazji gratulujemy koleżankom i kolegom samorządowcom niespożytej energii i determinacji w działaniu,
szacunku do przeszłości i odważnego patrzenia w przyszłość.
Życzymy kolejnych sukcesów i realizacji założonych planów!