Prezes UOKiK Tomasz Chróstny wydał decyzję dotyczącą jednostronnej zmiany warunków umów o kredyt hipoteczny indeksowany i denominowany głównie do franka szwajcarskiego przez Raiffeisen Bank International (RBI). W 2016 r. wprowadził on arbitralnie nowe sposoby wyliczania kursów kupna i sprzedaży walut obcych – odsyłał kredytobiorców do serwisu Reuters, dodając „Indeks Marżowy Banku”. Prezes UOKiK uznał takie zmiany za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.
- Zasady wyliczania kursów kupna i sprzedaży walut, od których zależy wielkość zadłużenia i wysokość poszczególnych rat płaconych przez kredytobiorców, to bardzo ważny element umowy o kredyt hipoteczny. Takich postanowień nie wolno jednostronnie zmieniać w umowach zawieranych na czas oznaczony, w których dochodzi do zadłużenia się konsumentów. Konsumenci, którzy nie zgadzali się na zmiany, mogli teoretycznie wypowiedzieć umowy, ale oznaczałoby to konieczność dokonania natychmiastowej spłaty całego zadłużenia. Wybór więc był fikcyjny, a bank wykorzystał swoją silniejszą pozycję, żeby narzucić swoje warunki – mówi Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Istotne warunki umów na czas oznaczony, przy których istnieje możliwość zadłużenia się konsumentów, mogą zostać zmienione wyłącznie na skutek dobrowolnego porozumienia banku i konsumenta. Jeżeli klient nie zgodziłby się na nie, to umowa powinna być wykonywana na dotychczasowych zasadach.
Warto dodać, że Raiffeisen Bank International powoływał się na – zakwestionowane przez Prezesa UOKiK - jednostronne doprecyzowanie postanowień regulaminów przed sądami powszechnymi, w sporach z frankowiczami. Miało to na celu przekonanie sądów i konsumentów o rzekomym „naprawieniu” niejasnych zasad ustalania przez bank kursów walut, na podstawie których wyliczana jest rata do zapłaty w złotówkach. Tego rodzaju postanowienia są uważane za niedozwolone - Prezes UOKiK prezentował takie stanowisko m.in. w istotnym poglądzie dotyczącym klauzul waloryzacyjnych, a ostatnio ukarał za to 3 banki. Postępowanie klauzulowe wobec RBI jest w toku. Przedsiębiorcy nie mogą jednak arbitralnie uszczegóławiać ani zmieniać w trakcie wykonywania umowy postanowień, które mają charakter niedozwolony. Wielokrotnie się na ten temat wypowiadał Trybunał Sprawiedliwości UE.
Prezes UOKiK Tomasz Chróstny nałożył na Raiffeisen Bank International karę w wysokości ponad 1,2 mln zł (1 224 498 zł). Bank – po uprawomocnieniu się decyzji - musi poinformować konsumentów o decyzji Prezesa Urzędu i skutkach z tego wynikających.
Pomoc dla konsumentów:
Tel. 801 440 220 lub 22 290 89 16 – infolinia konsumencka
E-mail: porady@dlakonsumentow.pl
Rzecznicy konsumentów – w Twoim mieście lub powiecie
Dodatkowe informacje dla mediów:
Biuro Prasowe UOKiK
pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel.: 22 55 60 246
E-mail: biuroprasowe@uokik.gov.pl
Twitter: @UOKiKgovPL