Trzynastego maja br. w Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie w dniu, wypełnionym po brzegi symboliką, miały miejsce uroczyste obchody 100 rocznicy Objawień Fatimskich i 50 rocznicy śmierci Adama Chętnika - w muzeum które stworzył przed 90 laty, od podstaw. Powiat Łomżyński reprezentowała Pani Elżbieta Parzych - Starosta Łomżyński.
Uroczystości rozpoczęła Msza Św. koncelebrowana przez J.E.Ks. Biskupa Tadeusza Bronakowskiego, w miejscu gdzie bywał i pracował doktor Adam Chętnik – jeden z najwybitniejszych polskich etnografów, który w sposób najdoskonalszy utrwalił piękno Kultury Kurpiowskiej. Jego działania jednoczyły i kształtowały tożsamość oraz sposób myślenia i postawy kolejnych pokoleń Kurpiów.
Jak powiedziała Danuta Chętnik, żona Jacka Chętnika - wnuka Adama, nie przez przypadek wybrano również datę uroczystości. Podkreśliła, że rodzina Chętników była wierząca, bardzo związana z Kościołem katolickim, dlatego uroczystość miała miejsce w dniu Święta Matki Bożej Fatimskiej.
Mieszkańcy Ziemi Kurpiowskiej i zaproszeni Goście przybyli aby oddać hołd wybitnemu badaczowi Kurpiowszczyzny, muzealnikowi, działaczowi społeczno-oświatowemu, publicyście, obrońcy polskości Warmii i Mazur, posłowi na Sejm I kadencji w II RP, dlatego, że w polskim życiu kulturalnym był zjawiskiem wyjątkowym, niepowtarzalnym i też dlatego, że jego dzieło przeżyło Twórcę. Jako inspirujące i wciąż aktualne stanowi cenne źródło wiedzy dla kolejnych pokoleń badaczy i popularyzatorów Kultury Kurpiowskiej - integralnej części kultury narodowej
Adam Chętnik był Wizjonerem, wyprzedzającym czas w którym żył. Rozumiał potrzebę ocalenia od zapomnienia odchodzącej przeszłości. Twierdził, że w skali świata, nie ma takiego drugiego ludu, jak Kurpie, który by przetrwał siedem wieków w surowych warunkach i jeszcze ocalił swoją kulturę.
Znał każdy zakątek Puszczy Kurpiowskiej, wędrował jej ścieżkami z krańca do krańca i zbierał różne narzędzia, przedmioty, tkaniny, spisywał pieśni, zwyczaje, opisywał Świat Kurpiów.
Rozległość zainteresowań i liczne talenty łączył z tytaniczną pracą. Głównym polem aktywności Etnografa, była działalność badawczo-pisarska. Jego bogaty dorobek naukowy to ponad 100 prac, około 500 artykułów. W ponadczasowych publikacjach jak „Puszcza Kurpiowska” „Chata Kurpiowska” wyróżniona nagrodą im. Mianowskiego, „O Kurpiach” i wielu innych, ocalił od zapomnienia Ziemię Kurpiowską, jej historię, kulturę, obrzędy i tradycje.
Wierny swoim zainteresowaniom zrealizował przedsięwzięcie na wskroś nowatorskie. Za diety poselskie, nagrodzoną książkę i posag zony Zofii z Klukowskich na zakupionym przez siebie gruncie, w 1927 roku utworzył Muzeum Kurpiowskie w Nowogrodzie, obecnie Skansen Kurpiowski jego imienia - drugie w kraju muzeum na wolnym powietrzu.
Dorobek Adama Chętnika jest ogromny, dalekosiężnie potrafił patrzeć w przyszłość ogromne też zostawił po sobie dziedzictwo, nie do końca wszystkim znane.
Jacek Chętnik wspominając dziadka powiedział: Wsławił się ciężką pracą, poświeceniem. Skansen Kurpiowski jest tylko jednym z elementów działalności Adama Chętnika - najbardziej znanym…..Gdy był Posłem zrobił wiele dobrego, wiele dobrego wywalczył dla ludu Kurpiowskiego. Zasługi Jego w dziedzinie etnografii, bursztyniarstwa są znane we wszystkich ośrodkach naukowych całego Kraju ale i na całym świecie (…)
W niełatwej drodze towarzyszyły Chętnikowi wyjątkowe kobiety – Żony, wykształcone, wywodzące się z inteligenckich rodzin, wspierające go we wszystkich działaniach – Zofia z Klukowskich, która przekazała część rodowego majątku na zakup ziemi pod skansen, budowała muzeum, a później była kustoszem przez wiele lat - a po Jej Śmierci Jadwiga z Nowickich, która kontynuowała dzieło Chetnika. To One stojąc u boku Adama pomagały mu realizować wizje, plany, często kosztem wielu osobistych wyrzeczeń.
Dziedzictwo, które pozostawił A. Chętnik jest także ich udziałem i jednocześnie wielkim darem dla kultury i nauki polskiej, dla nas wszystkich.
Świadomi formatu i dokonań Adama Chętnika czując dumę, że wywodził się właśnie stąd - z Nowogrodu, z terenu Ziemi Łomżyńskiej władze samorządowe Powiatu Łomżyńskiego, Powiatu Ostrołęckiego i Miasta Łomży przy wsparciu Marszałka Województwa Podlaskiego honorując Jubilata ufundowały pomnik etnografa Adama Chętnika i pomniki – ławeczki z rzeźbami Jego Żon Zofii i Jadwigi Chętnik, wykonane przez rzeźbiarza ludowego, Józefa Bacławskiego, będące wyrazem wdzięczności za przekazane dziedzictwo.
Pani Elżbieta Parzych – Starosta Łomżyński dodała: Żywimy przekonanie, że te rzeźby i symboliczna obecność Zofii, Jadwigi i Adama Chętników w Skansenie, uczyni to już zanane miejsce kultowym. Będzie się można zatrzymać tu na chwilę refleksji, poczuć dumę z bycia Polakiem, Kurpiem i zastanowić się „Czy to co Czynię na co dzień będzie dobre dla Polski ?”
Stojące na skarpie pomniki pozostaną trwałym symbolicznym śladem obecności Adama Chętnika Jego Żon w Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie.
Źródło zdjęć: 4lomza.pl