Opisane wyroki dotyczą decyzji z zakresu ochrony zbiorowych interesów konsumentów, a także pozwów UOKiK o uznanie klauzul za niedozwolone.
Profi Credit - sygn. akt VI ACa 1213/15
W grudniu 2016 r. zapadło rozstrzygnięcie w sprawie odwołania Profi Credit oraz prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów od wyroku SOKiK z maja 2015 r. Wyrok dotyczył decyzji z października 2013 r. Urząd uznał wtedy, że przedsiębiorca stosuje praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Spółka nie przekazywała klientom rzetelnej i prawdziwej informacji o zawieranych umowach, o prawie do ich rozwiązania przez kredytobiorcę i wysokości oprocentowania zadłużenia przeterminowanego. Zdaniem urzędu, Profi Credit wprowadzał również w błąd nieprawidłowo podając całkowitą kwotę udzielonego kredytu. Sąd pierwszej instancji obniżył karę finansową z ponad 836 tys. zł. na ponad 260 tys. zł. Natomiast Sąd Apelacyjny uwzględnił apelację prezesa UOKiK i zmienił zaskarżony wyrok sądu niższej instancji utrzymując wysokość kary wymierzonej przez urząd. Apelacja przedsiębiorcy została oddalona. W uzasadnieniu wyroku SA wskazał, że kara jest adekwatna do stopnia naruszenia. Profi Credit nie dopełnił obowiązku informacyjnego wynikającego z ustawy o kredycie konsumenckim.
Pekao Leasing – sygn. VI ACa 1070/15
W listopadzie 2016 r. odbyła się przed Sądem Apelacyjnym rozprawa dotycząca odwołania Pekao Leasing od wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z kwietnia 2015 r. SOKIK utrzymał w całości decyzję prezesa UOKiK z maja 2013 r. Urząd uznał, że Pekao Leasing stosuje nieuczciwe praktyki rynkowo poprzez stosowanie postanowień wzorca umowy, które wprowadzają konsumentów w błąd. Zakwestionowane praktyki dotyczyły ograniczenia praw klientów do naprawy, obniżenia ceny lub do odstąpienia od umowy przy zakupach na aukcjach internetowych przedmiotów poleasingowych. Sąd Apelacyjny wydał wyrok, którym zmniejszył kare finansową nałożoną na spółkę z ponad 899 tys. zł. na ponad 562 tys. zł. W pozostałym zakresie apelację oddalił. Sąd w uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazał, że kara nałożona na Pekao Leasing jest za wysoka, w stosunku do przychodu uzyskanego w wyniku zakwestionowanej działalności.
Provident Polska – sygn. VI ACa 1811/15
Kolejny wyrok dotyczy decyzji z września 2013 r. Prezes UOKiK uznał, że Provident Polska naruszył zbiorowe interesy konsumentów. Spółka sugerowała w reklamach prasowych, że w „Raporcie z kontroli przedsiębiorców udzielających kredytów konsumenckich w 2012 roku” opublikowanym przez urząd, uznano umowy, które zawiera z klientami za jedne z najlepszych na rynku kredytów konsumenckich. We wrześniu 2015 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uchylił karę finansową, która wynosiła ponad 484 tys zł. Zdaniem sądu, nałożenie kary pieniężnej było nadmierną sankcją. Reklama ukazała się jednorazowo, była darmowa i niewielkich rozmiarów. Chęć współpracy pozwanej spółki z urzędem w toku postępowania wskazywała, że wystarczające byłoby nakazanie opublikowania w prasie sprostowania. Prezes UOKiK odwołał się od wyroku do Sądu Apelacyjnego. W lutym 2017 r. SA zmienił wyrok SOKiK i ustalił wysokość kary na 30 tys. zł. W ustnym uzasadnieniu sąd stwierdził, że nałożenie na Provident Polska sankcji finansowej było słuszne, jednak jej wysokość wskazana w decyzji była rażąco wygórowana. Sąd odwołał się do orzecznictwa Sądu Najwyższego, w świetle którego na wymiar kary winien wpływać stopień bezprawności zachowania przedsiębiorcy, jego szkodliwość dla konsumentów, korzyści, jakie przedsiębiorca osiągnął wskutek stosowania praktyki a także stopień winy.
Tarsago Polska – sygn. XVII Ama 9/16
Ostatni wyrok dotyczy decyzji z grudnia 2011 r. Prezes UOKiK uznał że spółka Tarsago Polska (dawniej Reader’s Digest Przegląd) naruszyła zbiorowe interesy konsumentów i nałożył na spółkę karę w wysokości ponad 4 mln zł. Przedsiębiorca wprowadzał swoich klientów w błąd w przesyłanych im materiałach dotyczących oferowanych przez niego produktów. Odbiorcy nie byli jednoznacznie i zrozumiale informowani o zamiarze zawarcia umowy oraz możliwości odstąpienia od niej w terminie 10 dni. Konsumentom sugerowano również, że muszą zakupić towary oferowane przez Tarsago, aby wziąć udział w organizowanej przez spółkę loterii. Urząd zakwestionował również żądanie zapłaty za niezamówione produkty, dostarczane klientom. W listopadzie 2016 r. SOKiK wydał wyrok, którym częściowo zmienił decyzję zmniejszając wymierzoną karę o ponad 600 tys. zł. W pozostałej części odwołanie oddalił, podzielając stanowisko prezesa UOKiK.
Procedura odwoławcza
Od decyzji prezesa UOKiK przedsiębiorcy przysługuje odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a od wyroku SOKiK – apelacja do Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Możliwe jest również złożenie skargi kasacyjnej od wyroku SA do Sądu Najwyższego.
Baza wyroków
Od listopada 2015 r. na stronie UOKIK działa baza wyroków sądowych. Zamieszczane są w niej informacje dotyczące wszystkich rozstrzygnięć w sprawach decyzji z zakresu praktyk ograniczających konkurencję, kontroli koncentracji, naruszenia zbiorowych interesów konsumentów oraz w sprawach o uznanie klauzul za niedozwolone (w których powodem był prezes UOKiK). Baza dostępna jest w zakładce „Wyroki” na stronie internetowej UOKiK: http://decyzje.uokik.gov.pl/bp/wyroki.nsf. Szczegóły dotyczące zasad zamieszczania wyroków znajdują się w dokumencie: Zasady informowania o sprawowaniu sądowej kontroli nad decyzjami Prezesa UOKiK.
Dodatkowe informacje dla mediów:
Biuro prasowe UOKiK
pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 695 902 088
E-mail: biuroprasowe@uokik.gov.pl