W kwietniu mija 25 lat funkcjonowania prawa antymonopolowego w Polsce, jak również instytucji, która to prawo egzekwuje. Działanie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a wcześniej Urzędu Antymonopolowego, odegrało kluczową rolę w tworzeniu społecznej gospodarki rynkowej nastawionej na dobrobyt konsumentów. Dzisiaj UOKiK jest instytucją publiczną dobrze postrzeganą zarówno przez obywateli-konsumentów i przedsiębiorców.
Spotkanie otworzyła Premier Ewa Kopacz, która podkreśliła istotną rolę Urzędu w procesie zmian ustrojowych. - Na przykładzie UOKiK widać z perspektywy 25 lat, jak ważne było na początku polskiej transformacji stworzenie sieci instytucji bez których nowoczesna demokracja oparta o wolny rynek, ale i poszanowanie praw obywatelskich i konsumenckich nie mogłaby prawidłowo funkcjonować – mówiła Premier.
Podkreślając, że ochrona konkurencji i konsumentów jest esencją nowoczesnej gospodarki rynkowej Premier wskazała, że pomimo swojej rosnącej wiedzy i możliwości organizowania się, konsumenci, zwłaszcza osoby starsze, są często nadal najsłabszymi uczestnikami rynku. - Niestety coraz częściej można odnieść wrażenie, że ostrość konkurencji między przedsiębiorcami powoduje że interesy konsumentów są świadomie naruszane. Wprowadzające w błąd reklamy, „superokazje” które okazują się pułapkami finansowymi lub nieuczciwe zapisy umowne są ciemną stroną sukcesu gospodarczego – dodała.
W jubileuszowym spotkaniu udział wzięły udział również prof. Małgorzata Gersdorf, pierwsza Prezes Sądu Najwyższego i prof. Anna Fornalczyk, pierwsza Prezes Urzędu Antymonopolowego. Małgorzata Gersdorf w swoim wystąpieniu podkreśliła, że 25 lat prawa antymonopolowego można nazwać sukcesem wszystkich uczestników życia gospodarczego w Polsce.
Prof. Anna Fornalczyk, wspomniała początki istnienia Urzędu Antymonopolowego w Polsce: - Musieliśmy niszczyć to, co było w przeszłości, żeby stworzyć zręby gospodarki rynkowej. Trzeba było przeciwstawić się monopolom, które funkcjonowały nie tylko na rynku ale również w mentalności.
W wielu opracowaniach dotyczących transformacji ustrojowej w Polsce można przeczytać, że pakiet reform gospodarczych składał się z 10 ustaw przyjętych w grudniu 1989 r. Nie wszystkie źródła podają, że w rzeczywistości było 11 aktów prawnych, ale jeden z nich nie został przyjęty wraz z innymi, lecz skierowany do dalszych prac. Była to ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym z 24 lutego 1990 r., na mocy której utworzony został Urząd Antymonopolowy. Przepisy weszły w życie kilka miesięcy później, 11 kwietnia 1990 r. Do zadań nowej instytucji należała kontrola przekształceń własnościowych przedsiębiorstw państwowych i koncentracji, a także walka z antykonkurencyjnymi porozumieniami i nadużywaniem pozycji rynkowej. Sześć lat później kompetencje Urzędu poszerzono o ochronę konsumentów, zmieniła się również nazwa - na Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Obecnie do zadań UOKiK należy również monitorowanie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom, kontrola jakości paliw i nadzór nad ogólnym bezpieczeństwem produktów. W styczniu 2015 r. weszło w życie nowe prawo antymonopolowe – nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 16 lutego 2007 r., które jest odpowiedzią na wyzwania dla ochrony konkurencji we współczesnych realiach rynkowych.
W uroczystej sesji z okazji 25 lat obowiązywania w Polsce prawa konkurencji wzięli udział przedstawiciele rządu i instytucji państwowych, dotychczasowi Prezesi i Wiceprezesi Urzędu, przedstawiciele akademii i środowisk skupionych wokół prawa konkurencji.
Sesja poprzedziła otwarcie Pierwszego Polskiego Kongresu Prawa Konkurencji. Więcej informacji na temat wydarzenia oraz program można znaleźć na stronie internetowej CARS.