Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo posiada w zakresie sprzedaży gazu ziemnego udział w krajowym rynku w wysokości ok. 98 proc. Jest również właścicielem m.in. Mazowieckiej Spółki Gazownictwa, dostarczającej paliwo do około 1,5 mln odbiorców. Prezes UOKiK wszczęła postępowanie przeciwko PGNiG w grudniu 2010 r. po sygnałach dotyczących utrudniania sprzedaży gazu przez rynkowego dominanta.
Pierwszym przedsiębiorcą, który chciał nabywać paliwo od PGNiG, a następnie dostarczać je konsumentom oraz przedsiębiorcom przyłączonym do sieci dystrybucyjnej Mazowieckiej Spółki Gazownictwa, była spółka NowyGaz. Tymczasem rynkowy dominant odmawiał zawarcia kompleksowej umowy sprzedaży, tłumacząc to problemami formalnymi oraz technicznymi, m.in. dotyczącymi rozliczenia gazu, brakiem odpowiednich regulacji prawnych.
Przeprowadzone postępowanie (w trakcie którego m.in. skorzystano z opinii regulatora rynku - Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki) udowodniło, że odmowa podpisania umowy nie miała obiektywnego uzasadnienia, lecz stanowiła przejaw nadużywania pozycji dominującej przez PGNiG. Brak zawarcia kontraktu uniemożliwił spółce NowyGaz wejście na rynek sprzedaży detalicznej gazu, a tym samym podjęcie konkurencji z PGNiG na tym szczeblu obrotu gazem.
Odmowa podpisania umowy miała więc na celu ograniczenie lub co najmniej opóźnienie rozwoju konkurencji na rynku detalicznej sprzedaży gazu ziemnego, poprzez niedopuszczenie do świadczenia usług przez NowyGaz, a także pośrednio wpływając na zachowania innych podmiotów potencjalnie zainteresowanych podjęciem działalności w tym zakresie.
Skutki niedozwolonej praktyki odczuwalne były przez końcowych odbiorców gazu, w tym konsumentów, którzy w myśl obowiązujących przepisów powinni mieć swobodny wybór sprzedawcy gazu, a także jego zmian. Tymczasem mogli oni kupić paliwo jedynie w PGNiG. Obecność na rynku innych dostawców gazu skutkować mogła obniżką cen oraz lepszą jakością świadczonych usług.
Za nadużywanie pozycji rynkowej Prezes UOKiK nałożyła na Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo karę finansową w wysokości 60 mln zł (60 016 474,40 zł). Ustalając wysokość sankcji wzięto m.in. pod uwagę, że praktyka PGNiG utrudniała liberalizację rynku sprzedaży gazu ziemnego. Z kolei okolicznością łagodzącą było zaprzestanie stosowania niedozwolonej praktyki – ostatecznie spółka podpisała umowę z NowyGaz.
Decyzja nie jest ostateczna. Przysługuje od niej odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
To druga decyzja dotycząca PGNiG wydana przez UOKiK w 2012 r. W kwietniu Prezes Urzędu stwierdziła nadużycie przez spółkę pozycji dominującej na rynku detalicznej sprzedaży gazu ziemnego.
Dodatkowe informacje dla mediów:
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
Departament Współpracy z Zagranicą i Komunikacji Społecznej
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 314, 55 60 430
Fax 22 826 11 86
E-mail: malgorzata.cieloch@uokik.gov.pl