Z pralki cieknie już przy pierwszym praniu? W rowerze nie działają hamulce? Pamiętaj – produkty wadliwe albo nie posiadające właściwości, o których zapewniał przedsiębiorca możesz reklamować. Wielu konsumentów nie zdaje sobie sprawy, że może skorzystać z uprawnień przysługujących im na podstawie gwarancji, wystawianej dobrowolnie przez producenta lub też z przepisów ustawy o sprzedaży konsumenckiej, określającej obowiązki sprzedawcy. Niestety niektórzy przedsiębiorcy wykorzystują niewiedzę słabszych uczestników rynku w tym zakresie — to wnioski z najnowszego raportu z działalności rzeczników konsumentów.

Powyższe praktyki potwierdzają również postępowania prowadzone przez Urząd. Ograniczanie konsumentom ich ustawowych uprawnień UOKiK zarzucił spółce Okna Rąbień. Zajmuje się ona produkcją, ale również sprzedażą i montażem swoich produktów. Analizując wzorce umowne stosowane przez przedsiębiorcę Prezes UOKiK zakwestionowała postanowienie wykluczające wymianę produktu na inny w przypadku złożenia reklamacji przez klienta. W efekcie konsumenci mogli rezygnować z dochodzenia swoich roszczeń myśląc, że nie mają szans na rozwiązanie problemu. Ponadto we wzorcu zabrakło informacji o tym, że poza uprawnieniami w nim wymienionymi, konsumenci mogą dochodzić swoich roszczeń, w tym żądać wymiany lub naprawy rzeczy niezgodnej z umową, a jeśli nie jest to możliwe lub narażałoby przedsiębiorcę na znaczne koszty – obniżenia ceny lub zwrotu pieniędzy. Prezes Urzędu uznała, że spółka naruszyła zbiorowe interesy konsumentów i nałożyła na nią karę w wysokości 119 131 zł.

Podejmując decyzje o zakupie produktu lub usługi przede wszystkim kierujemy się ceną. Zgodnie z prawem konsumenci powinni mieć zawsze jasną i rzetelną informację o kosztach, które mają ponieść. Ponadto we wszystkich przekazach reklamowych czy w miejscu sprzedaży przedsiębiorcy mają obowiązek posługiwać się ceną brutto, a więc zawierającą podatek od towarów i usług. Zaniedbań w tym zakresie dopuściła się spółka Stolbud Włoszczowa oferująca konsumentom okna i drzwi. Prezes UOKiK uznała, że konsumenci zostali wprowadzeni w błąd, ponieważ nie byli informowani o rzeczywistych kosztach zakupu jej produktów. Na przedsiębiorcę została nałożona kara w wysokości 59 965 zł.

W wyniku interwencji Urzędu przedsiębiorcy zaprzestali stosowania kwestionowanych przez Prezes Urzędu praktyk. Obie decyzje nie są ostateczne – przysługuje od nich odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Urząd przypomina:

§ sporządzaj umowę z fachowcem na piśmie. Doprecyzuj w niej niezbędne informacje – z kim ją zawierasz, koszt wykonania usługi i termin realizacji oraz kary wynikające z niewywiązywania się usługodawców z umowy. Ułatwi to dochodzenie roszczeń w przypadku np. nieterminowego wykonania zobowiązania;

§ reklamuj wadliwie wykonaną usługę. Prawo przewiduje różne możliwości dochodzenia roszczeń. W przypadku zamawiania rzeczy ruchomej, np. szafki wykonanej przez stolarza, okien na zamówienie – chronią nas przepisy jak w przypadku zakupu towarów w sklepie. W ciągu 2 lat od daty wadliwie wykonanej usługi możemy złożyć reklamację. Od usługodawcy możemy żądać wymiany lub bezpłatnej naprawy – a w sytuacji, gdy te rozwiązania nie są możliwe, przysługuje nam prawo do obniżenia ceny lub zwrotu pieniędzy. Reklamację składamy wykonawcy, najlepiej na piśmie. Ma on 14 dni na ustosunkowanie się do niej;

§ inne prawa przysługują w przypadku umów, których przedmiotem nie jest rzecz, ale rezultat – np. zamontowanie okna czy szafek kuchennych. W przypadku reklamacji tych usług nie ma specjalnych przepisów chroniących zamawiających. Na podstawie kodeksu cywilnego konsument może zażądać od wykonawcy naprawy usługi i wyznaczyć termin na dokonanie tej czynności. Jeżeli przedsiębiorca nie usunie wady w wyznaczonym przez nas czasie lub nie jest to możliwe z innych przyczyn – mamy prawo odstąpić od umowy i zażądać zwrotu zapłaconej kwoty. Pamiętajmy, odstąpienie od umowy jest możliwe, jeśli wada jest istotna;

§ dodatkowym uprawnieniem konsumenta są postanowienia zawarte w dokumencie gwarancyjnym, jednak jego dołączenie do towaru lub usługi jest dobrowolne – oznacza to, że przedsiębiorca może, ale nie musi udzielić gwarancji;

§ uważaj czy wpłacasz zadatek czy zaliczkę. W przypadku niewykonania umowy z winy przedsiębiorcy wpłacona zaliczka zostanie nam zwrócona. Jeśli natomiast wpłaciliśmy zadatek to wykonawca zwraca go w podwójnej wysokości.

Na każdym etapie sporu z przedsiębiorcą, w tym również w postępowaniu sądowym, konsument może zgłosić się po bezpłatną pomoc do powiatowego lub miejskiego rzecznika konsumentów, a także organizacji konsumenckich. Ich adresy znajdują się na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Bezpłatne porady udzielane są także pod numerem infolinii 0 800 800 008. Sprawy można rozwiązywać również przez działające przy Wojewódzkich Inspektoratach Inspekcji Handlowej Sądy Polubowne. Nie podlegają im przedsiębiorcy świadczący usługi pocztowe, telekomunikacyjne, informatyczne, naukowo-badawcze, edukacyjne, a także pośrednicy finansowi i producenci paliw.

Dodatkowe informacje:
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. (22) 827 28 92, 55 60 106, 55 60 430
Fax (22) 826 11 86
E-mail malgorzata.cieloch@uokik.gov.pl