Kupno mieszkania to jedna z najpoważniejszych decyzji życiowych, nierzadko bowiem wiąże się z koniecznością wzięcia kredytu na sfinansowanie tej inwestycji. Nie może więc dziwić, że przed jej podjęciem sięgamy po pomoc profesjonalistów. Co piąty ankietowany przez Millward Brown SMG/KRC* deklaruje w takim przypadku chęć skorzystania z pośrednictwa agencji nieruchomości. Dlaczego? Przede wszystkim z powodu bogatej oferty oraz fachowej, profesjonalnej pomocy i doradztwa.
UOKiK na bieżąco monitoruje rynek przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, czego efektem jest najnowszy raport z kontroli przeprowadzonej przez Inspekcję Handlową na zlecenie Urzędu. Inspektorzy skontrolowali 162 przedsiębiorców stwierdzając nieprawidłowości u 60 z nich. Najczęstsze zastrzeżenia dotyczyły: realizowania umów przez osoby nieposiadające licencji, niezamieszczania w umowie imienia i nazwiska pośrednika odpowiedzialnego za jej wykonanie, numeru jego licencji, a także oświadczenia o posiadanym ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej oraz brak ubezpieczenia OC. Warto podkreślić, że większość nieprawidłowości była przez przedsiębiorców usuwana jeszcze w trakcie kontroli.

Jak więc wybrać pośrednika? Na co zwrócić uwagę podpisując z nim umowę? Co zrobić, aby nie być rozczarowanym zaoferowaną pomocą? Zanim wybierzemy przedsiębiorcę, któremu powierzymy pośrednictwo przy zakupie mieszkania, upewnijmy się czy posiada licencję zawodową lub czy zatrudnia osobę posiadającą taki dokument. Informację o licencjonowanych podmiotach znajdziemy w centralnym rejestrze pośredników nieruchomościami na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury. To ważne, ponieważ jedynie osoba posiadająca licencję może przeprowadzać transakcje związane z obrotem nieruchomościami. Ponadto pośrednik musi posiadać ubezpieczenie oc od szkód wyrządzonych w związku z wykonywaniem zawodu zarówno przez niego, jak i osoby działające pod jego nadzorem. To może ułatwić nam uzyskanie odszkodowania w sądzie w przypadku, gdy nie wywiąże się z umowy lub wyrządzi szkodę.

Zgodnie z prawem umowa pośrednictwa musi zostać zawarta na piśmie – inaczej jest nieważna. Zanim podpiszemy, najpierw przeczytajmy ją uważnie. Jeśli mamy wątpliwości dotyczące postanowień zawartych w kontrakcie, poprośmy o ich wytłumaczenie lub doprecyzowanie. Zadbajmy o to, aby w umowie znalazły się następujące informacje:

§ określenie stron umowy – dane osobowe i adresowe konsumenta oraz przedsiębiorcy świadczącego usługę,

§ dane osobowe licencjonowanego pośrednika w obrocie nieruchomościami odpowiedzialnego za jej realizację, numer jego licencji oraz oświadczenie, że posiada ubezpieczenie oc,

§ przedmiot i zakres umowy – jednoznaczne określenie czego oczekuje się od pośrednika, np. pomocy w zakupie mieszkania, uzyskaniu kredytu bankowego i co konsument w zamian jest zobowiązany zrobić. Pamiętajmy, że pośrednik ma prawo, ale też obowiązek – bez uzyskania pełnomocnictwa właściela nieruchomości – wglądu oraz pobierania odpowiednich odpisów, wypisów, zaświadczeń z ksiąg wieczystych, ewidencji gruntów itd. Ponadto kiedy sprzedający przedstawi wszystkie niezbędne dokumenty pośrednik ma obowiązek je zweryfikować,

§ określenie za jakie czynności będzie obowiązywało wynagrodzenie oraz ustalenie sposobu obliczania wynagrodzenia, jakie przysługiwać będzie przedsiębiorcy za wykonanie umowy (kwotowo lub jako procent od ceny),

§ wynagrodzenie po wygaśnięciu umowy pośrednictwa – o ile obie strony zgadzają się na to oraz zostało to w sposób jasny i precyzyjny określone w kontrakcie, pośrednik ma prawo do wynagrodzenia w sytuacji, kiedy do kupna nieruchomości doszło po wygaśnięciu umowy, ale w wyniku działań podjętych przez niego,

§ czas trwania umowy – może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony. Należy zapisać w jakiej sytuacji i na jakich warunkach może zostać wypowiedziana,

§ UWAGA! Umowę pośrednictwa może podpisać z konsumentem osoba niebędąca licencjonowanym pośrednikiem. W umowie takiej zawsze muszą się jednak znajdować dane identyfikujące licencjonowanego pośrednika zatrudnionego przez agencję czy biuro nieruchomości, numer jego licencji oraz oświadczenie o posiadaniu przez niego ubezpieczenia oc.

Na pośrednika, który nie wywiązuje się z umowy lub działa w sposób nieuczciwy można złożyć skargę do Komisji Odpowiedzialności Zawodowej działającej przy Ministrze Infrastruktury. Konsumenci mogą skorzystać również z pomocy m.in. miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów. Bezpłatne porady udzielane są pod numerem infolinii 0 800 800 008.
*Badania przeprowadzone w okresie październik-listopad 2008 roku na zlecenie Metrohouse przez Millward Brown SMG/KRC na podstawie ponad 1500 ankiet telefonicznych i wywiadów face-to-face z osobami w wieku 25-65 lat z Warszawy, Trójmiasta, Krakowa, Poznania i Wrocławia.
Informacja z kontroli dostępna na www.uokik.gov.pl. Zapraszam również do lektury poradnika dostępnego na naszej stronie.