Niezwykle ważne dziś, z punktu widzenia zachowania tejże tożsamości, wydają się być słowa poety "To co przeżyło jedno pokolenie, drugie przerabia w sercu i pamięci...”

A kiedy odnieść je do ofiary, którą złożyli Polacy na ołtarzu narodowej sprawy, nabierają wtedy dodatkowych, bardzo specyficznych znaczeń. Poruszają najświętszą nutę, która w sercu każdego Polaka brzmieć musi, jako że tradycje narodowowyzwoleńcze- ta spuścizna po przodkach- w nas jeszcze drzemią, może tylko przysypane nieco popiołem marności dnia powszedniego...

Takim widocznym przejawem podtrzymywania Ducha w narodzie był w Jeziorku dzień 17 października 2006 roku. Właśnie tego dnia, w miejscu pamięci narodowej na leśnej polanie, podczas zorganizowanych przez dyrektora, nauczycieli i uczniów Szkoły Podstawowej w Jeziorku uroczystości ku czci Polaków – mieszkańców Ziemi Łomżyńskiej, zamordowanych w Lesie Jeziorkowskim w czasie II wojny światowej, kolejne pokolenia dzieci i młodzieży zostały włączone w dzieło pamięci o tych, co umarli, by następni po nich żyć mogli w wolnej niepodległej Polsce.

Na uroczystość złożyły się:
• Msza Święta odprawiona przez Jego Ekscelencję Biskupa Tadeusza Zawistowskiego w intencji Polaków: ponad 60-ciu seniorów z Domu Opieki w Pieńkach Borowych, 62 więźniów politycznych z łomżyńskiego więzienia i 52 członków rodzin inteligencji łomżyńskiej tak zwanych zakładników miasta Łomży rozstrzelanych przez hitlerowców na polanie Lasu Jeziorkowskiego w latach 1942-43,
• wspomnienie tragicznych wydarzeń z lipca 1942r., z nocy 29 na 30 czerwca oraz z 15 lipca 1943r. w relacjach osób- świadków tamtych czasów na podst. Skryptu pt. „ Jeziorko. Historia leśnej polany” autorstwa p. Jerzego Smurzyńskiego / W role świadków wcielili się : dyrektor Szkoły Podstawowej w Jeziorku, nauczyciele i mieszkanka wsi Jeziorko/
• Apel Poległych / Niezwykle wzruszający. Z mocą poprowadzony przez mieszkańca wsi Jeziorko p. Sławomira Runo oraz chór szkolny./ złożenie pamiątkowych wieńców, zapalenie zniczy przez uczniów szkół i placówek, na czele z ich dyrektorami i nauczycielami, m.in. z : Marianowa, Olszyn, Piątnicy, Rakowa, Żelech, Kisielnicy, jak również przez przedstawicieli warsztatu Terapii Zajęciowej Stowarzyszenia „ Rodzice Dzieciom Troski Specjalnej” z siedzibą w Marianowie.
• Montaż słowno- muzyczny „ Zasłuchać się w grobów ciszę ” w wykonaniu chóru Szkolne Słowiki ze Szkoły Podstawowej w Jeziorku.

Całość trwała prawie trzy godziny. Zgromadziła wielu uczestników/ ponad 200osób/, wśród których nie zabrakowało Wójta Gminy Pątnica Edwarda Łady oraz Prezesa Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej p. Zygmunta Zdanowicza .” Inspiracją do zaistnienia dzisiejszych uroczystości- mówił na początku Mszy Świętej ksiądz Kazimierz Ostrowski /wikariusz parafii Piątnica / - był skrypt pana Jerzego Smurzyńskiego ostatniego świadka tych tragicznych wydarzeń. Tu, na tej polanie zginęli jego rodzice. Może miało tak być, by mógł dać świadectwo prawdzie”.

Jego Ekscelencja Ksiądz Biskup zwracając się do licznie zgromadzonych dzieci i młodzieży zwrócił uwagę na to, ze ten leśny cmentarz „ To miejsce męczeństwa naszych rodaków powinno być miejscem refleksji i zadumy dla każdego nad możliwościami człowieka, możliwościami ku dobru i ku złu, i jak mamy to zło ujarzmiać,aby nie krzywdzić siebie i innych...” W homilii nazwał wszystkich zgromadzonych „ spadkobiercami okrutnego wieku XX-ego” i z mocą nawoływał „ Młode pokolenie powinno wnikać w historię naszą(...) Człowiek, który jest istotą rozumną powinien znać losy swojego narodu, swojego państwa.”
W trakcie uroczystości odtworzono fragment wywiadu z p. Smurzyńskim, przeprowadzonego w Warszawie w dniu 9 października 2006r. przez jej organizatorów: dyr. Szkoły Podstawowej w Jeziorku Halinę Chełstowską, księdza Kazimierza Ostrowskiego, Beatę Sejnowską – Runo nauczycielkę, a jednocześnie opiekunka chóru „ Szkolne słowiki” oraz p. Irenę Bazydło. Prezentowany fragment wywiadu wyjaśnił sprawę ocalenia p. Smurzyńskiego. On sam przypisuje te zasługę Opatrzności Bożej. A Opatrzność Boża wciąż nad nim czuwa. Świadczą o tym nie tylko kolejne, przedstawione przez niego fakty cudownych ocaleń jeszcze z okresu II wojny światowej, ale i aktualnie dokonujące się na leśnym cmentarzu prace renowacyjno- naprawcze, do których udało mu się doprowadzić po licznych wstawiennictwach u najwyższych polskich władz.

Jako że skrypt p. Smurzyńskiego na razie nie jest ogólnodostępny, ponieważ oczekuje na sponsorów, dzięki którym możliwe będzie wydanie go w formie książkowej, tym bardziej warto było uczestniczyć w tej uroczystości i poznać prawdziwą historię leśnego cmentarza, dotąd bowiem nigdzie w tej formie nie była prezentowana i wiedza na ten temat, nawet społeczności lokalnej, jest znikoma, a niejednokrotnie wypaczona mitami i legendami, które od lat narastały wokół tematu cmentarza na leśnej polanie w Jeziorku.

Po niezwykle wzruszającym momencie, którym był Apel Poległych, delegacje uczniów i nauczycieli z poszczególnych szkół i placówek złożyły wieńce i zapaliły znicze na grobach ofiar wojny. Brzmiał „ Polonez Ogińskiego”...
Na zakończenie chór Szkolne Słowiki zaprezentował montaż słowno- muzyczny pt. ” Zasłuchać się w grobów ciszę...” Obok wierszy utrzymanych w konwencji patriotycznej usłyszano skłaniające do refleksji nad życiem, wiersze współczesnych poetów, Wisławy Szymborskiej i Zbigniewa Herberta, nacechowane lękami współczesnego człowieka. W repertuarze pieśni znalazły się min. „ Ojczyzno moja”, „ Warszawianka”, „ Wojenko wojenko”, "Hej chłopcy bagnet na broń”./ Większość pieśni w aranżacjach p. Piotra Kaji/.

A jesienne słońce złociło, pogrążone w zadumie drzewa, niemych świadków tragedii człowieczej, która dokonała się wprawdzie przed ponad sześćdziesięciu laty, ale która dziś tak samo boli, tak samo przeraża i tak samo przestrzega:” Nigdy więcej wojny!”

Wciąż jeszcze słyszę słowa polskiego Papieża Jana Pawła II-ego z 1979 roku: ” Proszę was, abyście całe to duchowe dziedzictwo, któremu na imię Polska raz jeszcze przyjęli z wiarą, nadzieją i miłością. Abyście nigdy nie zwątpili i nie znużyli się i nie zniechęcili. Abyście nie podcinali sami korzeni, z których wyrastamy”.


Autor: Beata Sejnowska–Runo
Nauczycielka Szkoły Podstawowej
w Jeziorku