W piątek 21 maja 2021 r. przy Muzeum Przyrody – Dwór Lutosławskich w Drozdowie otwarta została wystawa plenerowa udostępniona przez Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku „Z zesłania na wyżyny nauki. Polscy badacze Syberii”. Wystawa została poświęcona zesłańcom polskim, głównie w XIX wieku, którzy zasłynęli jako odkrywcy Syberii. Wystawie towarzyszył wykład Jana Engelgarda z Muzeum Niepodległości w Warszawie pt. „Benedykt Dybowski i inni. Z X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej ku sławie odkrywcy Syberii”.
Gości powitała Dyrektor Muzeum - Anna Archacka. Następnie w krótkich słowach opowiedziała o wystawie, jej twórcach oraz opisała sylwetki osób, które możemy podziwiać. Dyrektor Archacka podkreślała jak “wielu odkrywców i badaczy Syberii, w tym ich dorobek naukowy, badawczy znany jest w świecie, a my chcemy te postaci przypomnieć lokalnie, w miejscu, które tak kojarzy się z przyrodą i historią”.
Pani Dyrektor oddała głos Pani Wicestaroście Marii Dziekońskiej, która dokonała oficjalnego otwarcia wystawy. Pani Wicestarosta złożyła podziękowania na ręce Dyrektor Muzeum Anny Archackiej za przygotowanie wystawy, a także dla Kierownika Muzeum X Pawilonu Muzeum Niepodległościowego w Warszawie Jana Engelgarda za obecności i jak zawsze - owocną współpracę. Podkreśliła, że Muzeum stara się kultywować obok badań przyrodniczych, również działalność w sferze historycznej i patriotycznej, co w momencie tworzenia Muzeum było niemożliwe, aczkolwiek w tym miejscu zawsze obecne. Kończąc wypowiedź zauważyła, iż osoby utrwalone na obrazach prezentowanych na wystawie dowodzą, że nawet w trudnych warunkach my Polacy umiemy się odnaleźć i budować dobro.
Po tych słowach zgromadzeni zapoznali się z obrazami autorstwa Pauliny Kopestyńskiej – malarki jakuckiego pochodzenia. 13 plansz o wymiarach 145×180 cm podziwiaćli zebrani w popułudniowym słońcu, wśród których byli m.in. Wiceprzewodniczący Rady Powiatu Łomżyńskiego Sławomir Dębek, Dyrektor Biblioteki Publicznej Gminy Łomża z siedzibą w Podgórzu Wiesława Kłosińska, przedstawiciele stowarzyszeń, jednostek organizacyjnych Powiatu Łomżyńskiego i Starostwa Powiatowego w Łomży.
Kolejnym punktem wydarzenia był niezwykle ciekawy wykład Jana Engelgarda pt. „Benedykt Dybowski i inni. Z X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej ku sławie odkrywcy Syberii”. Na wstępie podkreślił, że większość z prezentowanych bohaterów wystawy łączy to, że za działalność niepodległościową zostali zesłani na daleka Syberię, przeżyli katorgę ale dzięki talentowi i determinacji udało im się podjąć działania, które przyniosły im sławę i uznanie na świecie.
Benedykt Dybowski, Aleksander Czekanowski, Wiktor Godlewski, Wacław Sieroszewski, Feliks Kon, Jan Czerski czy Bronisław Piłsudski to postaci, które przeprowadziły w rejonie Syberii wiele spektakularnych badań i odkryć. I tak Benedykt Dybowski dokonał odkrycia 16 nowych gatunków skorupiaków i 6 nowych gatunków ryb. Poza tym na Kamczatce założył szpitale dla trędowatych, zwalczał epidemie, czy za własne pieniądze kupował sprzęt i zwierzęta, aby ulżyć tubylczej ludności często cierpiącej głód. Wiktor Godlewski wraz z Benedyktem Dybowskim dokonali pierwszego pomiaru głębokości południowej jeziora Bajkał – stosując własną metodę wagową określili w 1871 r. jego głębokość na 1373 m. Bronisław Piłsudski (brat Marszalka Józefa Piłsudskiego) zajmował się badaniem ludów i kultury Dalekiego Wschodu, głównie ludem Ajnów. Jego publikacje nadal wydawane są w Bostonie, Nowym Jorku czy Berlinie.
Na koniec Jan Engelgard zauważył, że nam los zesłańców kojarzy się jednoznacznie tragicznie, ale nie zawsze tak było. Byli też tacy, którzy chcieli tam wrócić, gdyż zakochali się w Syberii - właśnie wśród badaczy przyrody. Bernard Dybowski po powrocie do Polski pisał, „(…) Jestem w Galicji, wróciłem z Syberii ku swojemu smutkowi (…)”.
Te i jeszcze wiele fascynujących faktów i historii można było dziś usłyszeć. Warto tu przyjść i poczuć ducha tamtych czasów.
Zapraszamy do odwiedzenia wystawy!!!
Wystawa została zrealizowana we współpracy z Fundacją Sztuk i DIalogu z dofinansowaniem Powiatu Łomżyńskiego oraz Miasta Łomża.
