Biebrzański Park Narodowy
Powierzchnia [ha]: 59223,0000
Powiaty: moniecki, łomżyński, grajewski, augustowski, sokólski
Gminy: Nowy Dwór (wiejska), Sztabin (wiejska), Suchowola (miejsko-wiejska), Jaświły (wiejska), Lipsk (miejsko-wiejska), Bargłów Kościelny (wiejska), Wizna (wiejska), Goniądz (miejsko-wiejska), Radziłów (wiejska), Jedwabne (miejsko-wiejska), Dąbrowa Białostocka (miejsko-wiejska), Rajgród (miejsko-wiejska), Trzcianne (wiejska), Grajewo (wiejska)
Data utworzenia: 1993-10-02
Biebrzański Park Narodowy obejmuje znaczną część Kotliny Biebrzańskiej - wielkiego obniżenia terenu o długości ponad 100 km. Dolina Biebrzy jest otoczona ze wschodu, południa i zachodu przez wysoczyzny morenowe - Białostocką, Kolneńska i Wysokomazowiecką - utworzone podczas zlodowacenia środkowopolskiego. Sercem parku jest 160-kilometrowa rzeka Biebrza, która rozlewa się na ogromne połacie rezerwatu. Jest to największy i najdłuższy park narodowy w naszym kraju.
Zasięg Biebrzańskiego Parku Narodowego
Źródło: https://www.biebrza.org.pl/298,goniadz-kwatery?fontsize=big
Lasy pokrywają ponad 1/4 powierzchni Biebrzańskiego Parku Narodowego (15302 ha), z których Lasy będące własnością Skarbu Państwa zajmują powierzchnię 13477 ha (88% lasów) zaś Lasy prywatne stanowią jedynie 12% (1825 ha) (Plan ochrony zasobów leśnych 2000-2019).
Większość lasów porasta bagna stąd największy udział drzewostanów w typie siedliskowym olsu i lasu mieszanego bagiennego. Piaszczyste wydmy na krawędziach doliny porastają bory świeże i bory mieszane świeże. W lasach tych dominują brzozy oraz olsza czarna i sosna.
Ols w Biebrzańskim Parku Narodowym
Źródło: Autor: Dariusz Kowalczyk, Wikimedia https://www.totylkoteoria.pl/2020/04/zwierzeta-rosliny-biebrzanski-park-narodowy.html
Ponad 40% powierzchni Parku zajmują siedliska hydrogeniczne. Na ich obszarze wyróżniono ponad 70 typów zbiorowisk roślinnych naturalnych i zastępczych (w tym półnaturalnych i antropogenicznych). Wśród zbiorowisk naturalnych dominują (bezleśne): turzycowiska, mechowiska i szuwary oraz (leśne): olsy, brzeziny i bory bagienne. Ekosystemy wodne reprezentuje rzeka Biebrza wraz z dopływami oraz liczne starorzecza.
Korzystne warunki środowiskowe oraz ochrona umożliwiają egzystencję wielu gatunków zwierząt takich jak m.in.:
• ssaki drobne owadożerne i gryzonie będące ważnym elementem łańcucha pokarmowego (m.in.: nornik bury, rzęsorek rzeczek, smużka, orzesznica), nietoperze (10 gatunków), łasicowate (7 gatunków, należą do nich: wydra, gronostaj, jenot, piżmak, norka amerykańska, a także bardzo popularny na terenie Parku bóbr europejski., którego jest około 1000 osobników),
• ssaki drapieżne takie jak: wilk, lis, jenot, kuna domowa i leśna, tchórz zwyczajny, łasica, borsuk. Wilk jest największym drapieżnikiem na terenie Parku i ilość jego szacuje się na 15 – 18 sztuk. Natomiast lis zasiedla prawie cały teren Parku, a jego ilość to około 500 sztuk,
• ssaki kopytne przede wszystkim dzik i jeleniowate, czyli łoś , sarna i jeleń szlachetny. Najcenniejszym gatunkiem ssaków kopytnych jest łoś. Jest to najokazalsze zwierzę żyjące na obszarze Bagien Biebrzańskich, a zarazem będący ich symbolem. Właśnie w dolinie Biebrzy znajduje się największa i jedyna naturalna ostoja łosia w Polsce (Rezerwat Czerwone Bagno), jest to około 578 sztuk. Populacja jelenia jest dość nowym gatunkiem w Dolinie Biebrzy, a jego liczebność wynosi około 510 sztuk, natomiast liczebność sarny utrzymuje się przeciętnie na poziomie 1000 sztuk.
Łoś, Biebrzański Park Narodowy
Źródło: https://www.totylkoteoria.pl/2020/04/zwierzeta-rosliny-biebrzanski-park-narodowy.html
Występuje tu co najmniej 36 gatunków ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 23 gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi. Gniazduje tutaj około 170 gatunków ptaków. Jest to niezwykle ważna ostoja wielu gatunków ptaków, zwłaszcza wodno-błotnych i drapieżnych, które osiągają tu rekordowe liczebności. W okresie lęgowym obszar zasiedla powyżej 15% populacji krajowej następujących gatunków ptaków: czapla biała, batalion, dubelt, kulik wielki, orlik grubodzioby, orzełek włochaty, podróżniczek, sowa błotna i wodniczka.
Młody batalion
Źródło: Autor: Marek Szczepanek, Wikimedia https://www.totylkoteoria.pl/2020/04/zwierzeta-rosliny-biebrzanski-park-narodowy.html
Dotychczas w wodach Parku odnotowano 36 gatunków ryb. Nierzadko trafiają się duże okazy szczupaków, linów, leszczy czy wąsatych sumów. Występują tu również płoć, ukleja, okoń, węgorz oraz mnóstwo ryb karpiowatych, w tym klenie, brzany, płocie, wzdręgi, ukleje. Interesującym faktem jest, że poza tradycyjnymi rybami (kostnoszkieletowymi) w zbiornikach Biebrzańskiego Parku Narodowego żyją też beżżuchwowe minogi (np. minóg ukraiński).
Minóg Ukraiński
Źródło: Za: Geomyces.destructans, Wikimedia https://www.totylkoteoria.pl/2020/04/zwierzeta-rosliny-biebrzanski-park-narodowy.html
Na obszarze Biebrzańskiego Parku Narodowego odnotowano występowanie jak dotąd 723 gatunków motyli należących według umownie przyjętego podziału do grupy motyli większych. Wśród nich 95 to gatunki dzienne. Jest to najbarwniejsza grupa zwierząt, jakie można spotkać w Parku. Obszar ten to najliczniejsze stanowiska w Polsce motyla: niepylaka mnemozyny. Inne rzadkie gatunki motyli to: przeplatka maturna, modraszek bagniczek, modraszek alkon, modraszek arion, błyszczka zosimi, wstęgówka bagienna.
Niepylak Mnemozyna
Źródło: Autor: Ewa Tracz https://ewatracz51.flog.pl/wpis/10378122/niepylak--mnemozyna--
Walory turystyczne
Biebrzański Park Narodowy ma do zaoferowania ponad 800 km szlaków turystycznych: pieszych, rowerowych, kajakowych, konnych, edukacyjnych i biegowych (więcej informacji pod: https://www.biebrza.org.pl/417,szlaki-turystyczne-w-biebrzanskim-parku-narodowym ), a także przyrodniczych:
Terenowy Ośrodek Edukacyjny Osowiec – ścieżka przyrodniczo-historyczna (na temat twierdzy i fortyfikacji) oraz ścieżka przyrodnicza „Kładka”. Łączna długość 4,4 km.
Grobla Honczarowska” – ścieżka przyrodnicza prowadząca po usypanej pośród bagien grobli. Punkt główny – Batalionowa łąka z pomostem i wieżą widokową. Długość 4,2 km.
„Torfowisko” – ścieżka prowadząca po drewnianej kładce przez bór porastający torfowisko. Możliwość obserwacji unikalnych roślin polodowcowych. Długość 1 km.
„Wydma” – ścieżka prowadząca u zbocza wydmy. Możliwość obserwacji rośliny macierzanki piaskowej, jaszczurki żyworodnej i innych osobliwości. Długość 1,2 km.
„Las” – ścieżka prowadząca przez Obwód Ochronny Trzyrzeczki . Zaczyna się i kończy przy bajecznie usytuowanej leśniczówce. Długość 3,2 km.
Jedną z największych atrakcji jest Twierdza Osowiec z końca XIX w. zlokalizowana w pobliżu siedziby dyrekcji parku. Do zwiedzania udostępniony jest Fort i Muzeum Twierdzy Osowiec. Minimalny czas zwiedzania z przewodnikiem Osowieckiego Towarzystwa Fortyfikacyjnego wynosi dwie godziny.
Ponadto na terenie parku znajduje się wiele atrakcyjnych punktów widokowych i miejsc:
• Góra Strękowa nad Narwią koło Wizny,
• Uroczysko Grzędy,
• Goniądz – rynek,
• Twierdza Osowiec
• Szlak Barwik
• Spływ Biebrzą
• Czerwone Bagno
• Carska Droga
• Długa Luka
• Bagno Ławki
• Grobla Honczarowska oraz Barwik-Gugny
Stałe wydarzenia organizowane dla dzieci i młodzieży to: „Dzień Mokradeł”, „Dzień Ziemi”, „Sprzątanie Świata”. Konkursy: „Zostań przyjacielem bocianów” i „Konkurs wiedzy o BNP”.
Na uwagę zasługują również wydarzenia cykliczne skierowane do dorosłych:
„Targi Produktu Lokalnego „100 Pomysłów dla Biebrzy” – prezentacja oraz sprzedaż rękodzieła ludowego (hafciarstwo, plecionkarstwo, wikliniarstwo, tkactwo, rzeźba ludowa, pisankarstwo i wypieki pieczywa obrzędowego).
„Biebrzańskie Sianokosy” – Mistrzostwa Europy w Koszeniu Bagiennych Łąk. Jest to rywalizacja sportowa kosiarzy a zarazem zabawa, jak i promocja walorów parku oraz czynny udział w ochronie mokradeł.
„Wszechnica Biebrzańska” – cykliczne dwudniowe spotkania dla miłośników Bagien Biebrzańskich w okresie jesienno-zimowym. Wykłady o przyrodzie, historii i kulturze Bagien Biebrzańskich.
Źródło:
http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewparknarodowy.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.PN.22
https://www.biebrza.org.pl/212,oso-ostoja-biebrzanska
https://www.totylkoteoria.pl/2020/04/zwierzeta-rosliny-biebrzanski-park-narodowy.html
http://atrakcjepodlasia.pl/atrakcje-turystyczne/rzeka-biebrza-i-biebrzanski-park-narodowy/
https://wszedobylscy.com/biebrzanski-park-narodowy/