Było to jedno z przedsięwzięć odbywających w ramach 100. rocznicy wydarzeń wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku – bitwy o Forty Piątnica – walki o „klucze do Warszawy”, które Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku zorganizował ze Starostwem Powiatowym w Łomży, co nas ogromnie cieszy. Otwarcia konferencji dokonał w niedzielne popołudnie dr hab. Piotr Kardela Dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku, w obecności Wicemarszałka Województwa Podlaskiego – Marka Olbrysia, Radnego Sejmiku Województwa Podlaskiego – Piotra Modzelewskiego, Starosty Łomżyńskiego – Lecha Marka Szabłowskiego, Wicestarosty Łomżyńskiego Marii Dziekońskiej, Przewodniczącego Rady Powiatu Łomżyńskiego – Jana Kuczyńskiego, Wiceprzewodniczącego Rady Powiatu Łomżyńskiego – Sławomira Dębek, Wójta Gminy Piątnica - Artura Wierzbowskiego i zaproszonych gości.
Prelegenci wygłosili pasjonujące referaty poświęcone głównie wydarzeniom, które rozgrywały się na terenie Powiatu Łomżyńskiego. Wykład wprowadzający wygłosił odpowiedzialny za przygotowanie całej konferencji Naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Białymstoku – dr hab. Krzysztof Sychowicz, tytułując go: „1920 – bolszewicy nad Narwią”. Profesor przedstawił w nim walki stoczone na Fortach w Piątnicy, w zestawieniu z innymi działaniami obronnymi, chociażby w Ciechanowcu, czy w Nowogrodzie – wszystkie podejmowane były w celu obrony przeprawy przez rzekę Narew. Stwierdzić tutaj należy, że obrona Fortów na linii Narwi była skuteczna i znacząca dla przeciwników. Dowódca Frontu Zachodniego Armii Czerwonej Michaił Tuchaczewski sytuację określił słowami: „...walki naszego głównego ugrupowania frontowego nad Narwią i Biebrzą zaciągnęły się w ogólnej sumie od 28 lipca do l sierpnia. Było to pierwsze nasze poważne zatrzymanie.”. Słuchacze niemal zostali przeniesieni 100 lat wstecz przez kolejnych badaczy historii, którzy korzystając z współczesnej dostępności źródeł, jak też znajomości języków obcych, przedstawili perspektywę francuską, hiszpańską, czy też Żydów łomżyńskich, którzy stanowili w 1920 roku ponad 40% ludności Łomży. Wiedza uczestników konferencji bez wątpienia została wzbogacona, czy uszczegółowiona w zakresie chronologii zdarzeń, które miały miejsce na naszym terenie, czy też postaw poszczególnych osób, czy grup społecznych wobec nawały bolszewickiej. Z niecierpliwością czekamy na wydawnictwo pokonferencyjne, które będzie z pewnością bardzo wartościową lekturą dla wszystkich pasjonatów historii, ale też pozycją obowiązkową dla nas – mieszkańców Powiatu Łomżyńskiego!
